Johan van Boven Nieuws 8 okt 2018, 05:09

Leestijd: 6 minuten

Pechtold zit ineens in seizoen van House of Cards

Er is veel gebeurd in de twaalf jaar dat Alexander Pechtold de leider van D66 was. Na de ene na de andere prijs voor zijn manier van debatteren is er van rustig vaarwater totaal geen sprake meer. Plots bevindt hij zich in een seizoen van een Netflix-serie vol list en bedrog. Een terugblik op zijn uiteindelijk zeer turbulente loopbaan.

2006

Na het aftreden van Boris Dittrich (die tegen Nederlandse deelname aan de militaire missie in Uruzgan was) moet D66 op zoek naar een nieuwe lijstrekker. Door de val van het kabinet-Balkenende II wordt die verkiezing vervroegd en wordt Alexander Pechtold gekozen tot nieuwe lijsttrekker. Mede vanwege zijn verbaal sterke kanten zien veel partijleden hem als de ideale nieuwe leider. Hij laat zich daarvoor als minister van Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties al regelmatig gelden. Zo zegt hij in het maandblad Opzij dat de Haagse politiek ‘veel vuiler en vunziger is dan mensen denken’. Hij krijgt daarvoor op zijn kop in de ministerraad. Op

Bij de landelijke verkiezingen op woensdag 22 november van dat jaar komt D66 onder leiding van Pechtold uit op drie zetels. Dat is weliswaar een halvering van de zes zetels die de democraten hadden, maar het zijn er meer dan aanvankelijk werd gedacht. Sommigen voorspelden zelfs dat er geen enkele zetel zou overblijven en in de eerste peilingen bleef de teller op één staan. Zelfs D66-oprichter Hans van Mierlo vraagt zich af of de partij nog wel een toekomst heeft. De drie zetels zijn dus een meevaller te noemen.

2007

In de oppositie blijkt Pechtold zich als een vis in het water te voelen. Hij zet zich maar al te graag af tegen het kabinet-Balkenende IV, dat volgens hem veel te betuttelend en bemoeizuchtig het land regeert. Verder richt hij zijn peilen op de PVV van Geert Wilders. Hij doet dat niet zomaar met losse flodders, maar met krachtige onderbouwingen en gedegen uitspraken. Pechtold wordt niet voor niets uitgeroepen tot Politicus van het Jaar. Hij wordt gezien als dé spreekbuis van de oppositie. Dat doet de partij goed, want in de peilingen is een licht herstel te zien.

2008

De populariteit van Pechtold en D66 nemen verder toe. In de peilingen loopt het aantal zetels op tot 11 en later zelfs 16. De media zijn lyrisch over de partijleider. Hij is uitgegroeid van kereltje tot dé oppositieleider, schrijft Vrij Nederland.

2009

Zijn welbespraaktheid en spitsvondigheid tijdens de debatten heeft ook een andere kant. Zo doet de Stichting Vrienden van Pim Fortuyn aangifte tegen Pechtold wegens haatzaaien. Hij had Wilders namelijk staatsgevaarlijk en extreemrechts genoemd. De stichting is bang dat Wilders door dergelijke uitspraken net zo wordt gedemoniseerd als Fortuyn, die in 2002 werd vermoord.

2010

Met het verkiezingsprogramma ‘Wij willen het anders’ hoopt Pechtold de stijgende populariteit van D66 tijdens de Tweede Kamerverkiezingen te verzilveren. De partij bemachtigt uiteindelijk zeven zetels meer dan tijdens de vorige verkiezingen: tien stuks. Tot grote frustratie van Pechtold ziet hij de PVV uitgroeien naar een grote partij met maar liefst 24 zetels. Wilders gedoogt het kabinet waarin de VVD en het CDA de dienst uitmaken. Pechtold moet wederom genoegen nemen met een rol in de oppositie.

2011

Als begenadigd spreker blijft Pechtold in de prijzen vallen. Dit keer is het de Nationale Jeugdraad die hem in de watten legt met de Klare Taalprijs.

2012

Het verlies van de PVV tijdens de Tweede Kamerverkiezingen doet Pechtold goed. Zijn eigen partij wint twee zetels en komt daarmee op twaalf. Een immens verschil met toen hij net aan het roer stond. De VVD en PvdA halen samen een meerderheid, dus valt D66 wederom buiten de boot. Toch sluit het kabinet verschillende keren een gelegenheidscoalitie met D66, de SGP en de ChristenUnie om tot belangrijke besluiten over bijvoorbeeld de hervorming van de woningmarkt te komen.

2013

Wéér een prijs voor Pechtold. Het jongerenpanel van het tv-programma EenVandaag verkiest hem als Politicus van het Jaar. Omdat hij goed is in het debat, duidelijk taal spreekt en opkomt voor jongeren, aldus het juryrapport.

2014

Bij de gemeenteraadsverkiezingen is D66 de grote winnaar. Op de avond van de uitslag doet Wilders zijn ‘minder-Marokkanen-uitspraak’. Pechtold zegt hierover: „Hij overschreeuwt zichzelf en misschien gaat hij dan ook wel een belangrijke grens over. Dat betekent niet alleen dat wij als politici maar ook andere mensen een betere zaak tegen hem hebben.”

2015

Zijn openbare (verbale) strijd tegen Wilders heeft een keerzijde, zo merkt Pechtold in 2015. Op de Facebookpagina PVV op 1 plaats een man het bericht: Pechtold, je moet ’n kopschot hebben. Daarbij stond een afbeelding van een pistool. De man moet een week de cel in.

De Telegraaf meldt dat het huwelijk tussen Pechtold en zijn vrouw Fraukje in zwaar weer verkeert. De problemen zouden worden veroorzaakt door het succes van D66, waardoor hij alleen nog maar met zijn werk bezig is. Het zal niet de enige keer zijn dat Pechtold met zijn privéleven in het nieuws komt.

2016

Pechtold maakt een reis naar Oekraïne om kennis en inspiratie op te doen voor het EU-assiociatieverdrag. De vlucht naar Kiev was een geschenk van een zakenman, maar de leider van D66 registreerde die niet in het verplichte geschenkenregister van de Tweede Kamer.

2017

Opnieuw wordt Pechtold in verlegenheid gebracht door een schenkingskwestie. Dit keer gaat het niet om een vliegreisje, maar om een appartement in Scheveningen. Hij kreeg het van een oud-diplomaat uit Canada. Volgens de D66-leider is dat een vriend van hem, die hij al van voor zijn politieke loopbaan kent. Dus bestempelt hij de zaak als een privékwestie. Tweehonderd mensen doen aangifte tegen Pechtold wegens ambtelijke omkoping. Hij wordt hier later van vrijgesproken.

Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen wint D66 opnieuw een aantal zetels. De partij van Pechtold stijgt van twaalf naar negentien. Na maar liefst 225 dagen onderhandelen wordt het nieuwe kabinet met VVD, CDA, CristenUnie én D66 beëdigd.

2018

Wederom wordt het woord ‘privékwestie van stal gehaald door D66. Dit keer gaat het om de relatie van Pechtold met voormalig duoraadslid Anne Lok uit Meppel. Nadat de relatie stuk loopt, stapt ze op. In haar ontslagbrief gebruikt ze niet mis te verstane woorden: karaktermoord, misbruik en wangedrag. Ze zegt niet meer te kunnen functioneren als raadslid van de partij. Volgens een publicatie in Privé zou Pechtold haar meerdere keren gedwongen hebben abortus te plegen.

Hij zegt zich totaal niet in het beeld te herkennen dat Lok schetst. Maar van het rustige vaarwater van twaalf jaar geleden is niets meer te zien. Plots is Pechtold in een aflevering – of liever gezegd seizen – van House of Cards terechtgekomen. Corruptie, bedrog en bedreigingen, noem alles maar op. De kijkers smullen ervan, maar Pechtold zelf krijgt het steeds benauwder. Ook binnen de partij klinkt steeds meer kritiek en de situatie wordt onhoudbaar.

Op zaterdag 6 oktober kondigt Pechtold zijn vertrek als fractievoorzitter aan. Het heeft volgens hem niets te maken met de recente publicaties. Hij wil een nieuwe generatie de kans geven binnen D66.