Johan van Boven Nieuws 3 okt 2018, 14:33

Leestijd: 4 minuten

Kunnen we straks écht veilig het internet op?

De digitale wereld is al een paar dagen in rep en roer. De uitvinder van het wereldwijde web, Tim Berners-Lee, heeft namelijk bekendgemaakt dat hij met een nieuw platform het internet wil redden. Gebruikers van Solid krijgen totale controle over hun eigen privacygegevens. Je adres, telefoonnummer en vakantiebestemmingen belanden dus niet bij bedrijven die daar geld mee kunnen verdienen.

Dat klinkt goed, maar hoe realistisch is dit toekomstbeeld? Kun je straks écht met een gerust hart op Facebook rondneuzen zonder dat je bang hoeft te zijn dat je gegevens onbewaakt over het web worden doorgestuurd? „Nee”, zegt futurist Richard Lamb van Bureau Trendwatcher.com. „Facebook, Twitter en LinkedIn hebben onze gegevens al. Je zult met een Solid-account dus een heel nieuw sociaal netwerk moeten opbouwen. Er komen ongetwijfeld bedrijven die het nieuwe Facebook willen zijn, maar dan op Solid. Want het klinkt natuurlijk allemaal heel positief: een app gebruiken zonder zorgen over je privacy. Je kunt het vergelijken met bedrijven die massaal roepen dat ze het beste met de wereld voor hebben en duurzaam te werk gaan. Zo zal de term Solid ook een positieve uitstraling hebben.”

Geraamte

Het is nu al mogelijk om een account aan te maken, maar daar krijg je nog niet heel veel voor terug: de mogelijkheid om berichten te sturen naar medegebruikers en een drive waar je bestanden kunt opslaan. Maar dan wel compleet afgeschermd. „Het is een afgesloten databubble waarin alleen jij bepaalt wat er met die gegevens gebeurt. Alleen al dat heeft ervoor gezorgd dat er een enorme run is ontstaan op het claimen van een accountnaam. Maar om eerlijk te zijn ziet het er nog niet uit”, vindt Lamb. „Het geraamte staat en nu gaat Berners-Lee op zoek naar developers om het platform verder uit te bouwen. Als dat goed gebeurt, denk ik echt dat Solid het verschil kan gaan maken.”

Aiko Pras staat niet direct te springen van enthousiasme. De hoogleraar van de universiteit van Twente op het gebied van internetveiligheid vraagt zich af wat het businessmodel is van Solid. „Technisch is het allemaal mogelijk en ik vind het ook heel goed dat mensen dit soort dingen proberen. Dat is goed voor de bewustwording over wat er op internet met onze privacygegevens gebeurt. Maar op operationeel gebied komen er ontzettend veel kosten bij kijken. Kijk maar naar de blockchaintechnologie achter cryptomunten als Bitcoin. De energiekosten die ervoor nodig zijn om dat hele systeem operationeel te houden, komt overeen met het energieverbruik van een land dat groter is dan Luxemburg. Aan dit soort initiatieven zitten altijd een heleboel haken en ogen. Ik vind het goed dat er wordt geprobeerd internet veiliger te maken voor onze privacygegevens, maar ik heb niet zoiets van: wow, dit is een enorme doorbraak.”

Idealist

Direct na de openbaring van zijn plannen klonk er kritiek op Berners-Lee. Ondanks dat hij de grondlegger was van het wereldwijde web heeft hij er nooit goed geld mee verdiend. Met Solid zou de Engelsman alsnog een financiële slag willen slaan. Lamb gelooft daar niet in. „Hij is een idealist. Berners-Lee bedacht www om het internet voor iedereen toegankelijk te maken, op een veilige manier. Dat is op zich goed gelukt, maar omdat privacygegevens nu niet meer veilig zijn wil hij helemaal opnieuw beginnen en ervoor zorgen dat die wel veilig zijn.”

Volgens Pras is de razendsnelle ontwikkeling van het internet juist hét voorbeeld van dat we niet moeten denken dat met Solid de Heilige Graal is ontdekt. De hoogleraar maakte het begin van het internet van dichtbij mee. „Niemand had kunnen vermoeden wat voor machine we hadden gecreëerd. Zoals bij heel veel grote plannen pakt alles anders uit dan je op voorhand denkt. Het zal heel erg complex zijn om iets als Solid goed te blijven beheren.”

WhatsApp

Lamb denkt dat mensen er wel degelijk hun voordeel mee kunnen doen. „Het is bijvoorbeeld een goed alternatief voor WhatsApp. Stel dat je nu met een grote groep studenten in een WhatsApp-groep zit en liever in een veiligere omgeving berichten en bestanden wilt uitwisselen, dan is Solid een prima optie.”

De sceptische Pras denkt dat Solid inderdaad voor kleinere groepen geschikt is. Maar het grote publiek zal het platform niet snel omarmen, denkt hij. Onwetendheid speelt daarin een grote rol. „De meeste mensen begrijpen simpelweg niet wat het probleem is. Zij vinden het doodnormaal dat Facebook de beschikking heeft over hun gegevens en daarmee doet wat het wil doen. Ze krijgen er tenslotte een gratis app voor terug. Weet je nog dat Arjan Lubach in zijn tv-programma opriep met Facebook te stoppen? Dat heeft misschien heel even effect gehad, maar nu zijn we dat allang weer vergeten.”

Bewustwording

De komende maanden, en misschien wel jaren, zal moeten blijken hoeveel mensen gebruik willen maken van Solid. En hoe het platform zich ontwikkelt. Pras en Lamb zijn het in ieder geval met elkaar eens dat het initiatief van Berners-Lee goed is voor de discussie over online veiligheid op het gebied van privacy. Lamb: „Wist je dat de helft van de Europese bedrijven nog niets heeft gedaan met de nieuwe privacywet? Als zaken als Solid in het nieuws komen, worden zowel particulieren als organisaties zich steeds bewuster van het probleem rond privacy.”