Grietje heeft tinnitus: ‘Die piep gun ik niemand’
Grietje Evenwel (31) wist het toen ze op een dag wakker werd meteen: die ruis die ze hoort in haar oren is geen goed teken. Het is inmiddels acht jaar later en het indringende geluid in haar oren is nooit meer weggegaan.
Evenwel heeft tinnitus en is bij lange na niet de enige, blijkt uit onderzoek van zorgverzekeraar Anderzorg. Driekwart van de millennials komt na een feestje of concert thuis met een piep in de oren. Bij de meesten (39 procent) trekt de piep na een paar dagen weg, maar ongeveer 1 op de 10 jongeren in Nederland houdt altijd een piep of suis in z’n oren.
„Ik wil niet aan bangmakerij doen”, zegt René van der Wilk, psycholoog en gehoorschade-specialist. „Maar de consequenties van tinnitus zijn wel groot.” Van der Wilk werkt veel met mensen die tinnitus hebben, en daar bijvoorbeeld angstig van worden of psychisch aan onderdoor gaan. „Mensen kunnen bijvoorbeeld sociaal geïsoleerd raken als ze nooit meer ergens naartoe kunnen waar te veel geluid is.”
Geen druk restaurant
Stel je voor: nooit meer een rust, maar altijd een indringend geluid in je oren. De Amsterdamse Evenwel heeft er dagelijks last van. Met name als ze wakker wordt, veel cafeïne of alcohol op heeft of als ze moe is, wordt het zoemende geluid in haar oren erger. „Het is een lage piep, anders dan de hoge piep die je kent na een avondje stappen", legt ze uit. „Een irritant geluid dat ik niemand gun.” Ieder geluid komt bij haar harder binnen dan ze tot haar 23ste gewend was. Ze kan daardoor niet meer via oordopjes naar muziek luisteren, ze vermijdt muziekevenementen en ook in drukke restaurants of cafés houdt ze het niet lang vol.
Zo klinkt het als je last hebt van oorsuizen:
„Ik baal achteraf wel, hoor”, gaat ze verder. „Ik had gewoon beter moeten opletten. Maar ik was te fanatiek.” Ze duidt op haar afstudeerproject aan de Toneelacademie waar ze helemaal in op ging tijdens het repeteren. Ze had daardoor niet door dat ze wekenlang te dicht bij de geluidsboxen stond. Met tinnitus tot gevolg.
Muziek bewust te hard
Meer dan een miljoen Nederlanders heeft last van deze handicap. „Er zijn wel driehonderd verschillende oorzaken van tinnitus", zegt Van der Wilk. Zo kun je het krijgen door te harde muziek, maar ook als gevolg van slechthorendheid, medicatie of emotionele problematiek. Van de ondervraagden uit het onderzoek zegt meer dan de helft van de millennials dat ze bang zijn om ook gehoorschade op te lopen.
Toch leidt dat nog niet tot een gedragsverandering, blijkt uit het onderzoek. Bijna de helft van de jongeren zet muziek die zij luisteren bewust te hard. En 70 procent gebruikt tijdens concerten of festivals geen oordopjes. De helft van de millennials neemt geen oordopjes mee, of koopt ze niet, omdat ze denken dat het wel mee zal vallen hoezeer hun gehoor zal beschadigen door harde muziek.
Vervelend voor vrienden
Evenwel is niet iemand die anderen erop wijst dat ze tijdens muziekevenementen per se oordoppen moeten dragen. „Ik ben niet degene die moet zeggen hoe je dingen moet doen”, zegt ze. Maar ze merkt wel dat haar vrienden tegenwoordig bewuster met harde geluiden omgaan. „Ze hebben sneller door dat de muziek bijvoorbeeld te hard staat.”
Het permanente geluid in haar oren heeft ze inmiddels helemaal geaccepteerd. „Het levert me niets op als ik er heel erg van ga balen”, zegt ze nuchter. „De piep wordt zelfs alleen maar luider, als ik me er te veel op focus. Ja, het jammer dat ik niet meer naar drukke cafeetjes kan, maar ik heb er mee leren leven. Ik vind het vervelender voor mijn vrienden, dat we vanwege mij moeten verkassen zodra het ergens te druk wordt.”
„Soms gaat tinnitus na een tijdje over, maar in de meeste gevallen moet je er mee leren leven”, zegt Van der Wilk. „Het beste is natuurlijk om de schade te voorkomen. Wees daarom voorzichtig met je gehoor. Blijf weg bij luidsprekers en draag altijd oordopjes. Natuurlijk mag je blijven genieten van muziek, en je favoriete plaat voor de beleving af en toe wat harder zetten. Als je het maar met mate doet.”