Jelmer Visser Nieuws 17 okt 2018, 11:40

Leestijd: 3 minuten

Als de kat van huis is, wordt de natuur bedreigd

Katten zijn bij de meeste mensen vooral bekend als lieve huisdieren en als hoofdrolspeler in knotsgekke filmpjes. Toch hebben deze aaibare beestjes ook een minder vriendelijke kant. Buitengebieden zijn de poezenbeesten liever kwijt dan rijk.

Huiskatten zijn uitstekende jagers, kunnen overleven in zeer uiteenlopende omstandigheden en planten zich snel voort. Ze vormen daarom een grote bedreiging voor de diersoorten die hier van nature voorkomen. Het beheer van de biodiversiteit in de buitengebieden valt onder de provincie. Zij proberen te voorkomen dat hier in de toekomst geen kattenplaag zal ontstaan.

Zwerver of wild?

In veel landen zijn verwilderde en zwerfkatten een probleem, ook in Nederland wordt er van alles aan gedaan om de kattenpopulatie onder controle te houden. Over het algemeen dit gedaan door ze te ‘neutraliseren’ door middel van een castratie. Toch gaan de provincies Utrecht en Friesland een stapje verder, zij zien geen andere mogelijkheid om de katten af te schieten.

Het is een groeiend probleem, naar schatting lopen er honderdduizenden verwilderde exemplaren rond in Nederlandse buitengebieden. Hier vormen ze een gigantische bedreiging voor onder meer korenwolven, kikkers, salamanders, weidevogels, vleermuizen, vlinders en libelles. Naar schatting komen er alleen al in Nederland miljoenen prooidieren per jaar om door de jagende poezenbeesten. Sommigen hiervan staan op de rode lijst van beschermde diersoorten.

De oorzaak van de grote hoeveelheid verwilderde katten is de mens. Ongewenste en niet geneutraliseerde katten die door hun baasje in de natuur werden losgelaten, hebben laten zien helemaal geen eigenaar nodig te hebben om te kunnen overleven. Er is een belangrijk verschil tussen zwerfkatten en verwilderde katten. Een zwerfkat heeft weliswaar geen onderkomen maar is wel gewend aan omgang met mensen, verwilderde katten hebben nooit met mensen te maken gehad en zijn al vanaf hun geboorte zwerver. Bij deze laatste groep is er feitelijk sprake van een wild dier. Ze zijn dan ook nagenoeg niet als huisdier te houden.

Poezenplaag

In sommige landen worden huiskatten gezien als een zogenaamde ongewenste invasieve exoot. Vooral op afgelegen eilanden zoals Hawaii, waar geen grondroofdieren voorkomen, vormen ze een probleem. De inheemse diersoorten weten zich geen raad met de snelle en meedogenloze roofdieren die met de mens zijn meegekomen. Verwilderde huiskatten worden wereldwijd als een van de grootste bedreigingen voor de biodiversiteit gezien. Vanzelfsprekend is de mens nog steeds een groter gevaar.

Iedereen is het er wel over eens dat er te veel katten zijn. Maar hoe de populatie precies onder controle gehouden moet worden, is onderwerp van een hevige discussie. Het onderzoek ‘Als de kat van huis is’ van de Universiteit van Wageningen concludeert dat voorlichting en preventie de belangrijkste uitgangspunten zouden moeten zijn. Castratie en sterilisatie van huiskatten zou meer moeten worden aangemoedigd.

Deze maatregelen gaan voor sommigen echter niet ver genoeg. De Jagersvereniging zou graag meer bevoegdheden willen hebben om verwilderde katten te mogen afschieten. Toch is ook dit standpunt controversieel, een aantal politieke partijen zoals SP, Partij voor de Dieren en PVV willen een landelijk afschietverbod. Ook eigenaren van katten in buitengebieden maken zich zorgen, zij menen dat jagers onvoldoende kunnen inschatten of ze met een huiskat of een verwilderde kat te maken hebben.

Moraal van dit verhaal; als we allemaal netjes onze huiskatten hadden laten castreren of steriliseren dan was deze discussie niet nodig en zouden er minder bedreigde diersoorten in Nederland in gevaar zijn.