Kyrie Stuij Nieuws 10 sep 2018, 16:09

Leestijd: 3 minuten

Zweden in de ban van politieke verschuiving

De rechts-populistische partij Zweden Democraten (SD) heeft voor het eerst voet aan de grond gekregen in het land dat juist bekend staat om het sociale en geëmancipeerde karakter. De uitslag van de politieke verkiezingen wordt historisch genoemd. ,,Het is hier het gesprek van de dag. Je ziet het op het nieuws, leest het op social media en hoort het op de werkvloer’’, vertelt de 28-jarige Sofia Hansson uit Göteborg in Zweden.

De SD lijkt in bepaalde opzichten op de Nederlandse PVV. Net als in veel andere Europese landen was immigratie en integratie een belangrijk verkiezingsitem. De SD uit met de 39-jarige jonge partijleider Jimmie Åkesson forse kritiek op het toelaten van grote groepen vluchtelingen en het volgens de partij gefaalde integratiebeleid. Een discussie die al langer speelt in Europa. Zweden is relatief ‘laat’ in deze trend.

Jonge kiezers

Toch was de uitslag niet verrassend, vertelt Sofia Hansson, die zondag als vrijwilliger werkte bij een stembureau in Göteborg. ,,Ik dacht eigenlijk dat de SD nog veel meer stemmen zou krijgen, omdat je die uitkomst ook ziet in andere Europese landen. Zelf ben ik geen voorstander van de SD. Ik sta ervan versteld dat de partij steeds groter groeit en dat veel jonge mensen op de partij stemmen.’’

Als het aan de SD ligt stapt Zweden uit de Europese Unie om een strenger immigratiebeleid te kunnen uitvoeren. Ook verwijt de partij de toegenomen criminaliteit aan de vluchtelingen in het land. Met 18 procent van de stemmen is de SD de derde grootste partij. Aan kop staan nog steeds de Sociaaldemocraten, die jarenlang het land regeerden. Omdat de Sociaaldemocraten niet willen samenwerken met de SD wordt het lastig om een coalitie te vormen.

Zweedse gastvrijheid

De Nederlandse Anca Bartels van de Zweeds Nederlandse Vereniging woonde ruim twaalf jaar met haar man Jan in Zweden. Vooral de gastvrijheid heeft indruk gemaakt. ,, Als je ’s avonds langs gaat bij iemand, dan zal die altijd vragen of je blijft eten. Toen wij destijds emigreerden kregen we zelfs Zweedse les op kosten van de staat.’’

Gastvrijheid maakte Zweden lange tijd anders dan andere Europese landen. Maar met het opvangen van grote groepen vluchtelingen die veelal in dezelfde wijken zijn geplaatst, is de discussie ook in het Scandinavische land losgebarsten. Zeker nadat vorig jaar in het nieuws kwam dat migrantenwijken zo problematisch zijn dat een deel van de Zweedse politie er weigert te komen. ,,Toch is de discussie in Zweden minder verhit dan in Nederland’’, vertelt Jan. ,,Je ziet bijvoorbeeld partijleider Åkesson regelmatig op tv en in interviews. Mensen gaan wel het gesprek met elkaar aan.’’

Dat herkent ook Sofia Hansson. ,,Het is niet moeilijk om over politiek te praten en daarin schuwen we onderwerpen als integratie niet. Maar mensen begeven zich hier wel vaak tussen gelijkgestemden. Zo vaak gebeurt het niet dat je iemand met een tegenovergestelde mening ontmoet.”

Vermoedelijk blijft de politieke verschuiving de aankomende tijd het gesprek van de dag. Vooral het vormen van een coalitie zal een moeilijke opgave worden.