Kyrie Stuij Nieuws 4 sep 2018, 04:30

Leestijd: 3 minuten

Verlagen studiepunteneis: noodzakelijk of ongewenst?

Duizenden studenten maken deze week een nieuwe start. Zij laten hun vertrouwde wereld achter zich en kruipen voor het eerst in de collegebanken. Een week lang duikt Metro in de wereld van het studentenleven. Vandaag: Wat moet er gebeuren om de druk op studenten te verlichten?

De meningen zijn verdeeld over het plan van minister Ingrid van Engelshoven (OCW) om de studiepunteneis in het eerste jaar van hogescholen en universiteiten te verlagen. Waar studenten nu nog 50 tot 60 studiepunten moeten behalen om door te gaan naar het tweede jaar, wil de minister dat deze eis vanaf 2020 verlaagd wordt naar 40.

De maatregel moet de druk op studenten verlichten, nu uit diverse onderzoeken blijkt dat steeds meer studenten kampen met psychische klachten.

‘Je moet ergens beginnen’ 

„Deze maatregel lost zeker niet alles op, maar ik ben blij dat de minister dit serieus neemt”, reageert Jolien Dopmeijer, docent verpleegkunde en onderzoeker aan hogeschool Windesheim in Zwolle. Zij onderzocht onder meer de relatie tussen psychosociale problemen van studenten en studievertraging.

„Het probleem ligt niet alleen bij de druk vanuit het onderwijs, maar je moet ergens beginnen. Uit gesprekken met onze studenten en vragenlijsten komt regelmatig naar voren dat het Bindend Studie Advies (BSA) een stressfactor is.”

Dat resultaat sluit aan bij de opvatting van de minister. Van Engelshoven vindt dat eerstejaars de tijd moeten krijgen om zich aan te passen aan hun nieuwe situatie, waarin ze vaak op kamers gaan, moeten wennen aan hun nieuwe studie-omgeving en voor het eerst zelfstandig financieel moeten rondkomen. „Ik ben niet bang dat studenten gaan feesten, maar vind het vooral belangrijk dat ze zich breder ontwikkelen in de wereld en niet alleen hun diploma halen.”

Universiteitsbesturen mogen nu zelf de hoogte van de punteneis bepalen. Met deze maatregel ontneemt de regering deze bevoegdheid van de onderwijsinstellingen. Dat is een van de redenen waarom het plan verkeerd valt onder universiteitsbesturen.

Zo noemt hoogleraar Politicologie Tom van der Meer, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, het plan ‘schadelijke symptoombestrijding’ op Twitter. „We zitten in een systeem waar de overheid de druk op docenten en studenten steeds verder verhoogt, maar diezelfde overheid de universiteiten nu een middel afpakt die eerstejaarsstudenten structuur en docenten houvast biedt.”

Geld op basis van diploma

Volgens hem is de punteneis daarnaast een van de weinige instrumenten waarmee universiteiten grip hebben op de doorstroom van studenten. Belangrijk, omdat universiteiten deels gefinancierd worden op basis van afgeleverde diploma’s. „Met andere woorden: zwaar vertraagde studenten en afhakers zijn voor rekening van de universiteiten”, aldus Van der Meer.

Ook de Vereniging van Samenwerkende Universiteiten noemt het plan ‘onverstandig’ en meldt dat het bindend studieadvies er is om het studiesucces te verhogen. Een lagere punteneis zou het niveau van universiteiten verlagen en studievertraging in de hand werken.

„Het is oneerlijk om te stellen dat studenten lui of ongemotiveerd raken wanneer de punteneis wordt verlaagd. Er wordt ook heel veel van ze gevraagd”, stelt Dopmeijer. „We hebben het niet over veertigers die alles al hebben geleerd. Het gaat om jongvolwassenen die zich in een kwetsbare fase bevinden, die te maken hebben met sociale druk, het perfecte plaatje op social media, een stigma hebben van een hulpvraag, een leenstelsel waardoor elke kleine studievertraging geld kost en het BSA dat de druk verder opvoert. Daarnaast zien we, sinds de aanpassing van het zorgsysteem in Nederland, dat veel studenten te maken hebben met de zorg voor een familielid of naaste. Een beetje ademruimte is wel op z’n plek.”