Overwerken? Dat is niet zo onschuldig als het lijkt
Nog even snel dat ene mailtje beantwoorden, of die ene afspraak even voorbereiden. In het weekend toch maar gewoon de telefoon aannemen, en vooruit, die ene klus kan eigenlijk ook best even op zondagavond – dan maar geen Netflix. Het lijkt onschuldig, maar de impact van overwerken is groter dan we denken, zo blijkt uit onderzoek van Kantar Public, in opdracht van Zilveren Kruis. Geregeld overwerken zorgt er namelijk voor dat we ongezonder gaan leven.
Andere zaken verwateren
Bijna de helft van de medewerkers merkt de gevolgen van overwerk dan ook in zijn of haar privéleven. Zo gaan zij minder sporten, ongezonder eten en slechter slapen. Daarnaast heeft overwerken een negatieve impact op het sociale leven van medewerkers. De relatie met hun partner en sociale contacten verslechteren doordat er minder tijd overblijft, aldus Kantar Public.
„Ik merkte vooral dat ik heel erg moe was’’, vertelt een video-editor (23) aan Metro, hij maakte geregeld overuren bij zijn vorige werkgever. Hij werkt in de mediabranche en heeft veel camerawerk gedaan. „Ik werkte tot laat door en als ik dan de dag erna weer vroeg naar school moest, dan kon ik dat niet opbrengen en bleef ik thuis. Ook vergat ik soms gewoon te eten, dan at ik een koekje want dan kostte het me geen tijd om iets klaar te maken en kon ik zo snel mogelijk doorwerken. Ik liet andere zaken een beetje verwateren omdat ik alleen maar met werk bezig was.’’
‘Overwerken hoort erbij’
In die tijd maakte hij zo’n tien overuren per week. „Toen zou ik acht uur op een dag moeten werken, maar dat werd geregeld tien uur per dag. Dat de hele werkweek, week na week, dat loopt hard op.’’ Gemiddeld draait, volgens het onderzoek van Kantar Public, de Nederlandse medewerker zo’n drie overuren per week. Opvallend daarbij is dat volgens één op de drie medewerkers overwerken bij de bedrijfscultuur hoort.
Ook voor leidinggevenden is het ‘normaal’ om over te werken met dezelfde reden: het hoort erbij. Zij doen dit dan ook ruim twee keer zoveel dan hun medewerkers met gemiddeld 6,5 uur in de week. „Vaak vinden zij dat het bij hun functie hoort om over te werken als dat nodig is, en vinden ze dat ook terecht gezien hun hogere salaris. Ze staan er niet bij stil dat hun gedrag door anderen als voorbeeld wordt gezien, ook als dat niet de bedoeling is”, aldus de onderzoekers van Kantar Public. Zo stuurt vier op de tien leiders buiten werktijd wel eens een werkgerelateerd berichtje of mailtje naar een medewerker. 30 procent van hen verwacht eigenlijk ook dat de medewerkers reageren buiten werktijd.
Werk en privé
Velen zijn zich daar echter niet van bewust. Ruim de helft van de leidinggevenden denkt namelijk het goede voorbeeld te geven als het gaat om de werk-privé balans. Ook denken veel leidinggevenden dat zij hun medewerkers goed begeleiden bij het balanceren tussen werk en privé. Toch ervaren medewerkers deze hulp in veel mindere mate. „Mij werd vaak gezegd dat het belangrijk was om werk en privé gescheiden te houden, maar als je constant met je werk bezig bent is dat niet mogelijk’’, vervolgt de geïnterviewde werknemer. „Ik vind dat ze jongeren daar wel wat beter op mogen voorbereiden. Aangezien het zo normaal geworden is dat iedereen veel werkt, is het ook verstandig om wat meer uitleg te geven over hoe je je gezondheid in gedachten kan houden; dat je soms wat rust moet nemen en daar voor uit moet durven komen. Misschien spreekt dat voor zich, maar ik deed dat niet. Ik werkte alleen maar altijd door en maakte zoveel mogelijk uren. Dat merkte ik echt lichamelijk en ik werd zo druk in mijn hoofd.’’
Daar haakt Jan-Willem Evers, commercieel directeur Zilveren Kruis, op in: „Dat op veel werkplekken de impact van overwerken wordt onderschat, daar schrik ik van. De burn-out is niet voor niets beroepsziekte nummer 1. Veel organisaties denken bij vitaliteit en verzuim al snel aan het verhelpen van de klachten, terwijl juist op het gebied van preventie echt de gezondheidswinst te behalen valt.’’