Jelmer Visser
Jelmer Visser Nieuws 8 sep 2018, 
Leestijd: 6 minuten

Hoe verliep de voorbije 10 jaar voor Lili en Howick?

Ze vluchten hierheen uit Armenië, mogen tijdelijk blijven maar krijgen geen verblijfsvergunning. Er gaan jaren, rechtzaken, gesprekken en protesten overheen, maar de situatie blijft onveranderd: ze moeten terug.

En op de dag van de uitzetting besluit de regering ineens het tegenovergestelde: Lili en Howick mogen blijven. We kunnen wel stellen dat de zaak op zijn zachts gezegd nogal complex in elkaar zit. Wat gebeurde er allemaal de afgelopen tien jaar? Hier is een terugblik die begint in mei 2008 en eindigt op 8 september 2018.

Mei 2008

De toen 3-jarige Howick en 2-jarige Lili komen met hun moeder Armina vanuit Armenië naar Nederland en vragen asiel aan.

Oktober 2009

Eerste asielaanvraag wordt afgewezen. De situatie voor het gezin in Armenië is niet schrijnend genoeg om in aanmerking te komen voor een permanente verblijfsstatus.

2011

Na tweemaal in hoger beroep gegaan te zijn tegen de afwijzing, maakt de Raad van State de uitspraak definitief. De situatie in Armenië is veilig genoeg om terug te keren.

2011-2017

Moeder Armina blijft doorprocederen en laat haar afgewezen asielaanvraag in zes jaar tijd zevenmaal voor de rechter komen. Al deze procedures leveren hetzelfde resultaat op. De Armeense familie krijgt geen permanente verblijfsstatus en dient terug te keren naar het land van herkomst. In deze jaren gaan Lili en Howick naar een Nederlandse basisschool in Amersfoort en groeien van kleuter op tot tieners.

14 augustus 2017

De moeder van het gezin wordt op het vliegtuig gezet en naar Armenië gestuurd. Howick en Lili blijven achter in Nederland en worden tijdelijk opgevangen.

28 augustus 2017

Nidos, een stichting die zich inzet voor het welzijn van minderjarige vluchtelingen, krijgt de voogdij over de inmiddels 12-jarige broer en 11-jarige zus. Ondertussen is er het eerste protest georganiseerd door Defence for Children.

Mei 2018

Lili en Howick doen opnieuw een verzoek om een verblijfsstatus te krijgen, dit keer als minderjarige vluchteling. Ook dit verzoek wordt afgewezen.

Juni 2018

De Raad van de Kinderbescherming, ondergebracht bij het Ministerie van Justitie en Veiligheid, stelt harde eisen aan de uitzetting van de twee tieners. Zo moet de opvang in Armenië goed voor elkaar zijn en dienen ze naar een goede school te kunnen gaan. De Dienst Terugkeer & Vertrek, bezwaart met het begeleiden en terugsturen van uitgeprocedeerde asielzoekers, kan dit niet garanderen maar legt de bezwaren naast zich neer.

24 augustus

Opnieuw een afwijzing door de hoogste rechtbank van Nederland, hiermee wordt de uitzetting definitief gemaakt. De Hoge Raad stelt dat Armenië veilig genoeg is en dat er geen aanwijzingen zijn dat de tieners slecht opgevangen zullen worden. Lili en Howick krijgen tot zaterdag 8 september de tijd om zelf het land te verlaten, anders zullen de Dienst Terugkeer & Vertrek en de politie deze taak op zich nemen.

27 augustus

Lili en Howick zijn te gast bij Laat op 1 en doen een allerlaatste verzoek aan staatssecretaris Mark Habers (VVD) om zijn ‘discretionaire bevoegdheid’ te gebruiken om de uitspraak van de rechter te blokkeren. Een staatssecretaris van Justitie en Veiligheid kan op persoonlijke titel een verblijfsstatus toekennen.

De VVD’er voelt hier echter niks voor en sluit zich aan bij de uitspraak van de rechter. Het ongenoegen groeit, een aantal politieke partijen en BN’ers maakt zich sterk voor het lot van de twee.

31 augustus

Lili en Howick sturen een open brief gericht aan koning Willem-Alexander koningin Maxima, Mark Rutte en Mark Habers. In deze brief vertellen zij dat het Armeense weeshuis geen goed onderkomen is en overvol zit, daarnaast vertellen ze dat hun toekomst in Nederland ligt. Lili wil in Nederland neuroloog worden en Howick wil als hij groot is gaan werken met speurhonden.

2 september

Lili en Howick duiken onder. Na een paar dagen keren ze echter terug naar een pleeggezin. Volgens Defence for Children heeft de uitzetting grote gevolgen voor de mentale gesteldheid van de jonge tieners. De organisatie laat weten dat de twee tieners bang voor de uitzettingsprocedure en hun onzekere toekomstige bestaan in het land dat op hun paspoort staat.

4 september

Moeder Armina laat weten dat ze de strijd opgeeft. De uitzetting zal plaatsvinden op zaterdag 8 september.

6 september

Honderden mensen gaan de straat op om in Den Haag te protesteren tegen de op handen zijnde uitzetting van de Armeense kinderen. Defence for Children organiseerde deze protestactie en stelt dat het een schande is dat ze moeten worden uitgezet terwijl ze al tien jaar in Nederland verblijven. Sterker nog: ze hebben nog nooit in hun leven een voet op Armeense bodem gezet omdat ze in Rusland geboren zijn.

De kinderombudsman is het hiermee eens en dringt er bij de staatssecretaris op aan dat de uitzetting moet worden gestopt. Zij spreken de taal niet, worden in een weeshuis geplaatst en kunnen niet naar school toe. De coalitiepartijen willen echter van geen wijken weten.

7 september

Premier Mark Rutte laat na de Ministerraad weten dat hij niet van plan is om de beslissing ongedaan te maken. ‘Soms moet je hard zijn’, zo laat hij weten aan journalisten. Deze harde aanpak is volgens de premier nodig om draagvlak te houden voor het beleid van zijn regering.

Het gaat niet goed met de moeder van de tieners. De slepende procedure heeft dusdanige emotionele gevolgen dat zij moet worden opgenomen in een zorginstelling. Dit is voor de advocaat die de kinderen bijstaat reden om nog een allerlaatste verzoek in te dienen bij de rechtbank van Amsterdam. Om 21.00 wordt er uitspraak gedaan: de uitzetting kan doorgaan.

Minister Hugo de Jonge twittert een selfie samen met een breed lachende Mark Rutte tijdens een concert van Anouk. Op sociale media wordt met grote ontsteltenis gereageerd op deze foto. Veel mensen vinden het smakeloos dat de premier op stap gaat op de vooravond dat twee minderjarige asielzoekers het land worden uitgezet.

8 september

Op de dag van de uitzetting komt naar boven dat Howick en Lili in de nacht van vrijdag op zaterdag zijn weggelopen. Ze verbleven die nacht bij hun grootouders in Wijchen in de buurt van Nijmegen. De grootouders hebben om onbekende redenen wel een permanente verblijfsstatus in Nederland. Hier vertrokken ze in het holst van de nacht te voet.

De druk wordt groter en groter. De vlam vliegt in de pan als de politie een opsporingsbericht publiceert waarin zij mensen in Nederland oproepen om de kinderen bij hen aan te geven om hun veiligheid te kunnen waarborgen. Het verzoek kan op zeer weinig steun rekenen met massale oproepen tot burgerlijke ongehoorzaamheid tot gevolg.

Velen zien dit als een klopjacht waarbij onschuldige en getraumatiseerde kinderen als criminelen worden behandeld. Twitter ‘ontploft’ en er is zeer grote eensgezindheid, van links tot rechts, dat de uitzetting kwalijk is. Ook internationaal wordt het verhaal opgepakt. Onder meer Duitse, Amerikaanse, Britse, Franse en Vlaamse media berichten over de zaak.

Laatste zetje

Het verzet komt niet langer alleen vanuit de oppositie en de maatschappij, ook D66 en de ChristenUnie krijgen gewetensbezwaren. De achterban van beide partijen vindt de uitzetting niet kunnen en uiten hun zorgen aan de Tweede Kamer-fracties.

Na het middaguur uiten fractievoorzitters Alexander Pechtold en Joël Voordewind hun ongenoegen over de situatie, zij dringen er bij de staatssecretaris opnieuw op aan om van zijn discretionaire bevoegdheid gebruik te maken. Dit blijkt het laatste zetje te zijn. Staatssecretaris Habers laat via het Ministerie van Justitie en Veiligheid iets voor vieren weten dat Howick en Lili, die dan nog steeds vermist worden, in Nederland mogen blijven. Er is alsnog veel kritiek; de gewetensbezwaren van de ChristenUnie en D66 zouden veel te laat gekomen zijn.

Ondertussen gaat de zoektocht naar de broer en zus onverminderd door in de omgeving van Wijchen. Omstreeks 17.00 worden Lili en Howick in goede gezondheid teruggevonden.

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.

Het beste van Metro in je inbox 🌐

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang tot drie keer per week een selectie van onze mooiste verhalen.