Merel Driessen Nieuws 14 aug 2018, 15:00

Leestijd: 4 minuten

Studeren: ‘Mensen denken dat je het wel zal halen’

Ze had paniekaanvallen, huilbuien en slapeloze nachten. En dat terwijl Sanne (25) eigenlijk helemaal niet zo’n stresskip van zichzelf was. Maar tijdens haar studie had ze ontzettend veel last van de hoge prestatiedruk die op haar werd gelegd: „Ik sliep vier uur per nacht, terwijl ik acht uur lang in bed lag.”

Weinig begrip

‘Studenten bezwijken psychisch onder prestatiedruk’ schreef de Volkskrant dinsdagochtend. Een kop die Sanne niet verbaast. Zelf is ze bijna klaar met haar master na een bachelor psychologie te hebben afgerond. Ze vindt het heftig om te horen dat zo veel studenten met psychische problemen te kampen hebben, maar kan het goed begrijpen. „Als student wordt er van je verwacht dat je het wel gaat halen. Je hebt je middelbare school gehaald en daarna ben je voor je opleiding ingeloot dus dan zal je het ook wel halen. Maar zo simpel is het niet”, vertelt ze aan Metro.

Sanne heeft geen vertraging opgelopen met haar studie. Ze heeft niet veel gefeest en ook nooit drukke baantjes gehad. Toch was het niet altijd makkelijk voor haar. „Dan vroeg ik mezelf af: hoe ga ik dit allemaal doen? Waar haal ik de tijd vandaan? Kan ik dit wel? Is dit wel iets voor mij? Dat besprak ik dan niet met mijn omgeving, omdat ik dacht dat ze het niet zouden begrijpen.” Ze vertelt dat haar omgeving niet goed had gereageerd als ze wel studievertraging had opgelopen. „Zij hebben zoiets van: je studeert, dus dan ga je het wel gewoon halen. Mensen die het niet halen, hebben te hoog gegrepen of doen er te veel naast.”

Geen tijd voor hulp

De studente ervoer haar stress als problematisch. Regelmatig had ze een mental breakdown. „Vooral rondom mijn examens was ik echt niet te genieten tegenover mijn vriend en mijn ouders. Soms had ik moeite met opstaan. Dan dacht ik: ‘Oh nee, weer een dag… Kan ik niet gewoon blijven liggen en slapen totdat het voorbij is?’” Hoe ze met die stress omging? „Ik stond op automatische piloot. Ik moest wel, want als ik vertraging opliep dan had ik een probleem.” Ondanks de slapeloze nachten en paniekaanvallen, heeft Sanne nooit hulp gezocht. Ze had psychologie gestudeerd dus ze wist waar het vandaan kwam. „Bovendien had ik helemaal geen tijd voor hulp. Ik had geen tijd om iedere week op consult te gaan.”

Ondanks dat tijd voor hulp moeilijk te vinden is in het studentenleven, zijn er ook veel studenten die wel aan de bel trekken bij bijvoorbeeld een studentcoach. Niels Bakker is zo’n studentcoach en richtte vijf jaar geleden Wakker bij Bakker op: een groep van meerdere studentcoaches in verschillende steden. De studentcoaches helpen de studenten weer een balans tussen inspanning en ontspanning te vinden en kijken naar hoe ze aan hun ontwikkeling kunnen werken. „Dus toch stappen zetten, maar ook ontspanning vinden.”

De lat ligt hoog

Ook Niels merkt dat steeds meer studenten met psychische problemen te kampen hebben. „De toeloop in onze praktijk zit op een redelijk hoog niveau. Je merkt heel erg dat er vraag is naar wat wij bieden. Het gaat vaak om stressgerelateerde klachten”, vertelt hij aan Metro. „Het zijn studenten met dikke motivatieproblemen van wie zoveel gevraagd wordt dat er vermijding ontstaat en ze alleen nog maar inzetten op gezelligheid. Maar aan de andere kant zijn er ook studenten met perfectionistische klachten. Zij moeten heel veel van zichzelf en leggen de lat hoog. Ze willen hoog presteren in de studie. En om zich later te kunnen onderscheiden op de werkvloer, willen ze ook alvast relevante werkervaring opdoen, de juiste stages doen en buitenlandervaring hebben. Alles moet op dat cv.”

Een schrijnende situatie

Niels beaamt dat de prestatiedruk de afgelopen jaren hoger is geworden. Studenten moeten in vier à vijf jaar tijd hun studie hebben afgerond, het leenstelsel is ingevoerd en ze moeten hun bindend studie-advies (bsa) halen om door te mogen met hun opleiding. „Het is gewoon een slechte zaak. De hoogst opgeleiden moeten ook veerkracht hebben om in de maatschappij te kunnen functioneren. Misschien train je dat wel door die druk, maar als mensen met een burn out het werkveld in gaan, dan gaat er wel iets mis.” Niels is van mening dat er weleens achter de oren gekrabd mag worden over wat voor druk er op studenten wordt gelegd. „Het wordt een schrijnende situatie zo. De studententijd is eigenlijk een tijd waar je enorm op onderzoek kan gaan naar wie je bent voor jezelf en de maatschappij. Het is belangrijk om die ruimte wel te krijgen.”

Ook Sanne vindt dat het beeld wat mensen hebben van studenten eens moet veranderen. „Het beeld dat mensen hebben is dat je het maar gewoon moet halen. Voor mezelf zou ik het niet eens zo erg vinden om vertraging op te lopen, maar de gevolgen zijn wel groot als ik het niet haal. Zowel emotioneel, als sociaal: mijn omgeving reageert er niet positief op, DUO niet en ook mijn huisbaas vindt het niet al te gemakkelijk. Het is niet zo dat we allemaal maar tien jaar moeten studeren, maar het mag wel iets minder zwaar zijn als je er langer over doet.”

De achternaam van Sanne is bij de redactie bekend.