Lily en Howick: wordt het Nederland of Armenië?
Ze zijn twaalf en dertien jaar oud, leven al tien jaar in onzekerheid en zitten maandag in de rechtszaal met de ogen van heel Nederland op zich gericht. De Armeense Lily en Howick, die vanaf 2008 al in Nederland wonen, moeten misschien deze maand nog het land verlaten.
De kwestie of de kinderen hier mogen blijven of weg moeten sleept al jaren voort. Tien jaar geleden kwamen de broer en zus met hun moeder Armina Hambartsjumian hierheen. Hun asielaanvraag werd afgewezen. De moeder streed jarenlang voor een verblijfsvergunning, maar vorig jaar besloot de rechter dat het gevluchte gezin uitgezet mocht worden. De moeder vertrok daarop naar Armenië, de kinderen doken onder. Na een aantal weken werden zij in goede gezondheid teruggevonden en heeft voogdij-instelling Nidos de kinderen op een onbekend adres ondergebracht.
Bewogen leven
Lily en Howick hebben op z’n zachtst gezegd een bewogen leven. Hun moeder woont nu in Armenië en de twee dreigen ook uitgezet te worden naar het land waar ze niets mee hebben. Ze werden geboren in Rusland en verhuisden op jonge leeftijd al naar Nederland. Ze spreken de taal niet, hebben er geen netwerk en zullen hoogstwaarschijnlijk niet bij hun moeder terechtkomen. Het gaat namelijk slecht met de vrouw sinds ze terug is in haar geboorteland.
Maandag werd tijdens de rechtszitting bekend dat de vrouw in een klein kamertje woont en psychische klachten heeft. Omdat ze tien jaar geleden uit Armenië is gevlucht, heeft ze moeite om mensen en instanties daar te vertrouwen, zeggen de advocaten. Als haar kinderen nu naar Armenië zouden komen, kunnen ze waarschijnlijk niet bij haar wonen en worden ze mogelijk in een weeshuis geplaatst.
Nidos kan echter geen actie ondernemen in Armenië, zegt de woordvoerster. Nidos heeft in Armenië bekeken wat de mogelijkheden zijn, maar de moeder vond een bezoek aan de instanties “te spannend”. #LilyHowick
— Saskia Belleman (@SaskiaBelleman) August 13, 2018
De rechtszaak van Lily en Howick is zo ingewikkeld omdat veel partijen bij de kwestie betrokken zijn en iedereen wat anders wil. Dus even op een rijtje: wie wil wat?
Lily en Howick
De hoofdrolspelers van het geheel zijn natuurlijk de tieners Lily en Howick. Zij willen volgens RTL Nieuws vooral een einde aan de gekmakende onzekerheid. Daarnaast willen ze absoluut niet naar een Armeens weeshuis, maar wel heel graag bij hun moeder zijn. De twee missen hun moeder ontzettend. Zij zouden het liefst in Nederland blijven en hier herenigd worden met hun moeder: „Als wij het voor het zeggen hadden, zouden we onze moeder naar Nederland brengen en hier rustig wonen als een normale familie, zoals alle andere kinderen.”
Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Mark Harbers
Eind mei wees Harbers de asielaanvraag van de kinderen af. Hij vindt dat er geen reden is om de kinderen niet terug te sturen naar Armenië. Rechters oordeelden vervolgens dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst ten onrechte geen rekening had gehouden met in wat voor situatie de twee terechtkomen als ze weer in Armenië zijn. Er volgde een hoger beroep, dat deze maandag dient bij de Raad van State, de hoogste rechtbank in Nederland.
De Raad voor de Kinderbescherming
Een andere grote speler in deze rechtszaak is de Raad voor de Kinderbescherming die zich bekommert om het lot van Lily en Howick. Volgens hen zouden de twee „ernstig worden bedreigd in hun ontwikkeling" en schade ondervinden als ze worden uitgezet naar Armenië. Volgens de Kinderbescherming is het „in ieder geval voorlopig" beter ials Lily en Howick in Nederland blijven. „Het uitgangspunt is hereniging. Maar omdat moeder nu niet in staat is voor haar kinderen te zorgen, is het beter als ze hier blijven."
De Raad stelde een lijst op met voorwaarden waar aan moet worden voldaan, voordat de kinderen eventueel naar Armenië gestuurd zouden mogen worden. Deze afspraken zou Harbers niet hebben meegenomen in zijn beslissing om de kinderen in het thuisland te herenigen met hun moeder. Een aantal van deze voorwaarden zijn bijvoorbeeld een bekend adres in Armenië, de kans om daar een toekomst op te bouwen en hereniging met moeder Armina.
De voorwaarden van de kinderbescherming kwamen erop neer dat bekend moest zijn waar de kinderen terecht zouden komen, dat ze daar een toekomst kunnen opbouwen, en dat ze worden herenigd met hun moeder. #LilyHowick
— Saskia Belleman (@SaskiaBelleman) August 13, 2018
Aan deze voorwaarden zou niet voldoende zijn voldaan. Ook zijn de twee niet geholpen door het zogenoemde ‘kinderpardon’ dat we in Nederland kennen. Door die regeling kunnen kinderen die voor hun achttiende langer dan 5 jaar in Nederland verblijven en niet langer dan drie maanden buiten het toezicht van het Rijk hebben gestaan, hier blijven. Maar sinds die regeling er is, wordt meer dan 90 procent van de aanvragen afgewezen, weet Trouw. In 2013 deden 880 minderjarigen een aanvraag, dertig kinderen kregen dat jaar een verblijfsvergunning. Het aantal aanvragen neemt sindsdien ieder jaar af. In 2017 deden 100 kinderen een beroep op het kinderpardon, dat tien keer werd verleend.
Vaak wordt zo’n verzoek afgewezen omdat de kinderen te lang uit beeld zijn geweest, het kind nog geen vijf jaar in Nederland is of omdat blijkt dat het kind of een gezinslid in aanraking is geweest met politie of justitie.
Uitspraak
Maandag diende het hoger beroep over de asielaanvraag van de Armeense tieners bij de Raad van State in Den Haag. Lily en Howick waren daarbij aanwezig. De rechter gaf ze aan het einde van de bijna 2,5 uur durende zitting de kans om iets te zeggen, maar dat wilden ze niet. Het is nog niet duidelijk wanneer de Raad van State uitspraak doet. De termijn is meestal zo’n zes weken.