Anne Kersten Nieuws 2 aug 2018, 12:40

Leestijd: 5 minuten

Chauffeurstekort dreigt: ‘De vraag is te groot’

Binnen twee jaar ontstaat er een dreigend tekort aan vrachtwagenchauffeurs, dat stelt Klaas de Waardt, voorzitter van brancheorganisatie VERN. In zoverre een tekort, dat veel winkels, tankstations en bedrijven niet meer bevoorraad zouden kunnen worden.

Ernstig probleem

De Waardt vertelt aan Metro dat het bevoorraden van tankstations nu al een probleem is. „Er zijn al pompen die volop nee verkopen, ze krijgen mondjesmaat nieuwe brandstof toegevoerd. Puur omdat chauffeurs vakantie hebben.” Het probleem is ernstig volgens De Waardt. „Ik heb er jaren geleden al voor gewaarschuwd.” De voorzitter ziet een enorm tekort aan chauffeurs, mede omdat er zo’n 8800 werknemers met pensioen gaan, bovenop het al bestaande tekort van 7100 man.

Noodgedwongen carrièreswitch

Laurens werkt bij een klein familiebedrijf en is een carrièreswitch aan het overwegen. „Ik denk dat ik het vrachtwagenchauffeurvak ga verlaten en buschauffeur ga worden.” Noodgedwongen, hij kan het werk namelijk niet langer combineren met zijn gezin. „Ik wilde altijd al buschauffeur worden en heb het bijna dertien jaar met veel plezier gedaan, maar ik heb nu jonge kinderen en ik zie ze bijna niet meer.” Laurens maakt namelijk weken van 60 tot 65 uur. En dat is heel normaal in het chauffeursvak.

Volgens Quinten Snijders van Ondernemersorganisatie Transport en Logistiek Nederland (TLN) is er zeker een tekort, maar is het niet zo ernstig als De Waardt schetst. „Er is al jaren sprake van een chauffeurstekort”, vertelt hij. „Als het goed gaat met de economie, gaat het ook goed met het transport. Alles wat gekocht wordt, moet per slot van rekening ook vervoerd worden.” Maar lege schappen ziet hij nog niet zo snel. „We zijn namelijk ook hard bezig met het werven van nieuwe mensen.” Hij noemt initiatieven als ikwordvrachtwagenchauffeur.nl, een site die door TLN en de vakbonden opgezet is. Daarmee hopen ze meer chauffeurs binnen te krijgen, want feit is dat „er de komende tijd duizenden extra chauffeurs nodig zijn”.

‘Erg zwart beeld’

Een deel van het probleem ligt in de zogenoemde ‘Code 95’. Je bent als vrachtwagenchauffeur verplicht deze te hebben en er gold een vrijstelling voor een bepaalde groep mensen. Deze vrijstelling vervalt binnenkort, waardoor die groep de weg niet meer op mag zonder een cursus. De Waardt vindt dat onzin. „Dat zijn vijf dagen waarop we stilstaan en daar moeten we dan ook nog eens 1000 euro voor neerleggen.” Hij wil dat de oudere chauffeurs, die nog een paar dagen per week in de wagen zitten, die code niet verliezen. Het gaat volgens hem namelijk om een groep van 11.000 man. Snijders schat het aantal getroffen chauffeurs op 2000 tot 3000. „Het is vervelend voor oude chauffeurs die wilden rijden zonder nascholing, maar het is niet zo dat er opeens tienduizend man mist. Deze groep zit sowieso al dicht op het pensioen of is in het bezit van een rijbewijs dat in 2020 verloopt en moet sowieso al een nieuwe aanvragen.” Snijders vindt dat De Waardt een „erg zwart beeld” schept.

Wim Rook van Vrachtbaan probeert jongeren en instromers te enthousiasmeren voor het chauffeursberoep, maar zegt eerlijk dat het zwaar is. „Als je iedere dag om vijf uur thuis wil zijn omdat je vrouw de piepers klaar heeft, dan moet je geen vrachtwagenchauffeur worden.” Het zijn lange zware dagen. „En dan neem je het fysieke aspect nog niet eens mee: je sleept namelijk ook nog je lading op en neer.” Combineer dat met iedere dag tussen twee en vijf uur opstaan en wetende dat 10 tot 12 uur werken op een dag heel normaal is; dan snap je wel dat je „fysiek goed in orde moet zijn”.

Geestelijk kapot

Natuurlijk is het ook mogelijk om 40 uur te werken in de week, maar „daar red ik het niet mee”, vertelt Laurens. Als hij een ‘gewone’ werkweek heeft, verdient hij maximaal 1800 euro in de maand. „Ik moet het hebben van de overuren, de nacht- en weekendtoeslagen.”Met een 60-urige werkweek brengt hij namelijk zo’n 2400 euro mee naar huis. Toch heeft hij geen spijt van zijn keuze voor het chauffeursvak:  „Het zijn mooie jaren geweest. Muziekje aan, koffie erbij en een beetje om je heen kijken. Vrijheid.” Die lange dagen en werkweken zijn een kwestie van volhouden. „Je bent kapot na zo’n dag, vooral geestelijk. ’s Ochtends om 6 uur beginnen en doorgaan tot een uurtje of 19 uur is niet niks.”

En daar ligt een groot deel van het probleem volgens Rook. „Het is een zwaar beroep en je moet het maar kunnen. Niet iedereen is geschikt om vrachtwagenchauffeur te worden, de vraag is momenteel te groot. En de vijver te klein.” Rook denkt dat alle beroepsgroepen met tekorten momenteel in dezelfde beroepsvijver aan het vissen zijn, een vijver die al flink uitgedund is doordat het een stuk beter gaat met de economie de laatste jaren. „De aanwas van goede kandidaten vanuit de zij-instroom wordt steeds minder, de vijver is opgedroogd.” En dat is problematisch, zeker als een groot deel van de chauffeurs op het punt staat om met pensioen te gaan. „We gaan nu scholen af om jongeren naar de transport te trekken, maar feit is dat niet iedereen geschikt is. Je moet meer in je mars hebben dan alleen aan een stuur kunnen trekken, je moet het lichamelijk gezien ook aankunnen. Dat maakt het moeilijk.”

Kortere dagen of hoger loon

Een directe oplossing voor het probleem is er niet. „Ja, kortere dagen werken. Maar die toeslagen en overuren zijn juist waar je het van moet hebben in deze sector”, aldus Rook. „Of een hoger loon.” Maar dat zit er voorlopig ook niet in. „De nieuwe cao is vorig jaar ingegaan en er komt voorlopig geen nieuwe. Plus dat de werkgever door de recessie al veel geld is kwijtgeraakt en het niet aankan om zijn werknemers nu meer te geven.”Rook is duidelijk over het loon. „Het is en blijft een mbo-opleiding. Als je meer had willen verdienen.. Tja, een dokter heeft natuurlijk ook veel meer verantwoordelijkheid dan een chauffeur. Die laatste krijgt wel goed betaald voor zijn overuren, maar daar werkt hij hard voor.”