Merel Driessen Nieuws 23 jul 2018, 16:00

Leestijd: 4 minuten

‘Wereldwijd is aids nog niet over’

Het is een virus waar de laatste jaren steeds minder over gesproken wordt en daardoor voor je gevoel misschien geen groot probleem meer lijkt te zijn, maar wereldwijd horen iedere dag bijna 5000 mensen dat ze geïnfecteerd zijn met hiv. Een medicijn waarmee de 36,7 miljoen geïnfecteerden kunnen genezen is nog altijd niet gevonden en het aantal infecties neemt in bepaalde landen juist alleen maar toe.

„Wat we zien is dat veel mensen denken dat aids voorbij is. Maar dat is zeker niet zo”, vertelt Mark Vermeulen van het Aidsfonds aan Metro. „In Nederland zijn we echt een heel eind op weg. Maar toch zie je ook hier dat vorig jaar nog ruim 800 nieuwe hiv-infecties erbij zijn gekomen.” In ons land zijn bijna 20 duizend mensen hiv-positief. Vermeulen is er daar zelf één van. Iedere dag slikt hij één pil, waardoor hij niet ziek is, zich goed voelt en het virus niet kan doorgeven. Twee keer per jaar moet hij naar de arts voor controle. „Ik weet dat ik een normaal gezond leven kan leiden en een levensverwachting heb die iedereen heeft.”

Snelst stijgende epidemie

De medicijnen die Vermeulen slikt zijn niet overal beschikbaar, wat ervoor zorgt dat in andere delen van de wereld nog veel meer mensen geïnfecteerd zijn en waar de aantallen juist toenemen. „In Oost-Europa en Rusland worden de groepen die geraakt worden door hiv, uitgesloten door de overheid en in de steek gelaten. In deze regio groeit de hiv-epidemie het snelst ter wereld. In Rusland overlijden iedere dag 80 mensen aan de gevolgen van aids.” In deze landen ligt er een stigma op het virus en wordt het weggestopt, ziet ook arts Anna Wensing. „In Oost-Europa is het (virus, red.) booming, daar verspreidt het zich ook hard onder de heteroseksuelen door drugs.”

Wensing doet onderzoek naar de genezing van hiv in het UMC Utrecht. „Van de bijna 37 miljoen mensen die geïnfecteerd zijn, is ooit één patiënt genezen. Hij wordt ook wel The Berlin Patient genoemd.” Aan de telefoon vertelt ze dat de man vanwege zijn leukemie een stamceltransplantatie kreeg. Maar omdat hij ook hiv-positief was, ging zijn arts op zoek naar een stamceldonor die cellen had die moeilijk met hiv geïnfecteerd konden worden. „Die cellen kreeg hij en toen is hij genezen van hiv.” Wensing onderzoekt hoe de man heeft kunnen genezen en hoopt zelf therapieën te ontwikkelen waarmee anderen genezen kunnen worden.

Voorlichting

Wensing merkt dat op het gebied van voorlichting ook in Nederland nog veel te behalen valt. Veel mensen weten bijvoorbeeld niet dat door de medicijnen die Vermeulen slikt, het virus niet seksueel overdraagbaar is. „Niet meetbaar is niet overdraagbaar. Ik zie in mijn colleges regelmatig dat jonge dokters dat niet weten.” Daarnaast kunnen hiv-patiënten door de medicijnen ook gewoon hiv-negatieve kinderen krijgen.

Hoogleraar Theo Geijtenbeek, werkzaam aan het AMC, merkt ook dat er weinig wordt gesproken over aids en hiv. „Door medicijnen en de komst van PrEP (een pil waarmee hiv te voorkomen is, red.) krijgen mensen het idee dat het allemaal wel meevalt. In Nederland lijkt het op een chronische ziekte, daardoor krijgt het minder de aandacht terwijl het nog een groot probleem is.” Ook Geijtenbeek doet onderzoek naar hiv. Hij bekijkt hoe het hiv-virus ons afweersysteem onderdrukt en waarom de een gevoeliger is voor hiv dan de ander. „De kans is om besmet te raken (met hiv, red.) door seks wordt sterk beinvloed door ons afweerstsysteem en SOAs. Hierdoor zijn sommige mensen gevoeliger voor besmetting dan anderen. Wij bestuderen hoe dat komt en welke immuuncellen daarbij worden betrokken.”

AIDS2018

Deskundigen als Geijtenbeek en Wensing komen deze week samen op de internationale conferentie over aids in Amsterdam: AIDS2018. Daar treffen ze ook Vermeulen. Op de conferentie hopen de drie opnieuw meer bewustzijn te creëren rondom aids en hiv en praten ze met elkaar over de genezing van het virus en de ziekte. Want dat is wat ze uiteindelijk allemaal willen. Vermeulen: „Ondanks alle inspanningen van de afgelopen tientallen jaren, is pas net iets meer dan de helft van alle mensen met hiv wereldwijd op behandeling. Er zijn 15 miljoen mensen met hiv die nog steeds geen levensreddende medicijnen krijgen.We weten precies wat moet gebeuren: wereldwijd alle mensen met hiv behandelen en alle mensen die risico lopen op hiv bereiken met preventie en voorlichting."