Spanje: geen ja tegen seks? Dan is het verkrachting
Al tijden is het onrustig rond het thema ‘seksuele toestemming’, want wanneer geeft iemand toestemming tot seks en wanneer is het verkrachting? Waar ligt de grens? In Nederland hebben we de grote #metoo-discussie gehad, maar in Spanje hebben ze de la manada oftewel wolf pack-zaak.
In deze zaak werden vijf mannen aangeklaagd voor een groepsverkrachting van een achttienjarig meisje. Zij deden dit tijdens het beroemde stierenrennen in Pamplona. Het meisje kletste even met de groep mannen, maar het praten veranderde al snel in seksuele handelingen. Twee van de vijf mannen filmden de daad, schrijft The Guardian. Op de beelden is te zien dat het jonge meisje zich stilhoudt, ze zegt of doet eigenlijk niets. De rechter oordeelde in deze zaak om die reden dat het meisje toestemming gaf voor de seksuele handelingen.
Geen verkrachting
Een andere rechter meende zelfs dat het meisje het wel naar haar zin had en de zaak werd niet meer als mogelijke verkrachting aangemerkt, maar werd ‘lager’ ingedeeld als aanranding. Volgens de Spaanse wet komt bij verkrachting namelijk geweld en intimidatie kijken. De uitspraak van beide rechters heeft in Spanje zoveel commotie teweeg gebracht, dat de socialistische overheid nu een nieuwe wet introduceert.
Volgens deze wet is elke vorm van seks verkrachting, als er niet duidelijk ‘ja’ is gezegd. Ja betekent ja en al het andere betekent simpelweg nee, dus ook zwijgen. Deze nieuwe wet moet onduidelijkheden in dit soort gevoelige zaken zien te voorkomen. Patricia Faraldo Cabana, een professor rechten aan de University of A Coruña in Spanje, zegt dat het in dit soort zaken nog steeds om verkrachting kan gaan als het slachtoffer niets lijkt te doen.
Niet zwijgen
„Als ze naakt is, actief deelneemt aan het geheel en het naar haar zin heeft is er overduidelijk toestemming. Als ze huilt, passief is als een opblaaspop en het niet naar haar zin heeft, is dat er niet" zegt Cabana. In een brief aan een Spaanse televisie-zender schrijft het slachtoffer in de beroemde zaak dat mensen zich vooral niet de mond moeten laten snoeren. Want als je stil bent, laat je hen winnen. „Niemand zou dit moeten meemaken. Niemand zou spijt moeten hebben van een drankje, van een gesprek met mensen op een feestje, van alleen naar huis lopen of het dragen van een minirokje."
De wet lijkt heel erg op de wet die begin deze maand in Zweden in werking ging. Ook daar is seks zonder nadrukkelijke toestemming nu strafbaar. Eerst was het zo dat een weigering van seks, verbaal of non-verbaal, nodig was om de daad strafbaar te maken. Nu is seks strafbaar als er geen duidelijke toestemming is gegeven.