Run op gratis koffie en thee in treinloos Zwolle
Het spoor rond station Zwolle gaat rigoureus op de schop. Dat betekent dat er geen treinen rijden en reizigers op bussen zijn aangewezen. Metro nam een kijkje.
„Goedemorgen! Richting Kampen? Die kant op! Heel goed. Harderwijk? Precies, rechtsaf.” Bij de servicemedewerkers van de NS zitten de gewijzigde vertrekpunten al helemaal in het systeem. In gele hesjes en met grote armgebaren manoeuvreren ze de zoekende reizigers richting het geïmproviseerde busstation.
Een ongebruikelijke situatie. Zwolle moet het twee weken lang doen zonder treinen. Daarom bevindt het ‘station’ zich momenteel in de buitenlucht aan een plein verderop. „Ja, het is wel even wat anders”, vertelt Floris Frederiks van de NS. Door de verbouwing moet hij de gestructureerde omgeving van een treinstation verruilen voor een geïmproviseerd busstation. „Normaal weet ik precies wat ik kan verwachten op een dag. Hoe laat de trein vertrekt en van welk perron. In deze situatie heb je te maken met zoveel factoren. Ook met het andere verkeer onderweg. Een ongeluk op de snelweg kan betekenen dat ál deze bussen in de file staan. Dan is communicatie belangrijk.”
Gratis
Ondertussen stijgt de geur van versie koffie op. Om precies 10 uur ’s ochtends heeft de gemoedelijke ‘koffieman Ben’ al 120 kopjes koffie voor de reizigers getapt. En als zijn administratie klopt, ook nog 40 koppen thee en 60 flesjes water. Ben is verbonden aan een cateringbedrijf dat de NS heeft ingehuurd. „Het is zo grappig. Je roept: ‘Kopje koffie? Thee?’ Dan kijkt je iedereen kritisch aan terwijl ze doorlopen. Dan roep je erachteraan: ‘Het is gratis!’ en jahoor: dan stromen ze naar je toe. Heerlijk Nederlands.”
Alles gaat deze twee weken anders. En daar is het plein achter station Zwolle op ingericht. Zo zijn er openbare toiletten, tenten om onder te schuilen en loopt er een groot aantal servicemedewerkers rond. De NS zet daarnaast ook nog 125 tot 200 bussen per dag in. Dries Visser, die het project vanuit de NS leidt, begon een half jaar geleden al met de voorbereiding. „Het gaat redelijk. Het mooiste is natuurlijk als de bus direct klaarstaat als reizigers moeten overstappen. Dat lukt nog niet altijd, maar het gaat de goede kant op.”
Visje
Tussen al dat logistieke geregel zet visboer Nico van der Molen midden op het plein ontspannen zijn viskraam op. Voor hem zijn het gouden dagen, vertelt hij: „Het is een win-winsituatie. Normaal stappen reizigers aan de andere kant van het station uit. Nu komen ze eindelijk een keer langs mijn kraam! En als ze moeten wachten, verleid ik ze wel tot een gezond visje.”
Het is een contrast met de hoofdingang van het station, waar het juist veel stiller is. Een aantal taxichauffeurs zit onderuitgezakt wat te grappen. „Druk? Ben jij gek! Het is hartstikke rustig.” Nee, het gebrek aan treinen biedt hen geen voordeel. Sterker nog, volgens taxichauffeur Ruud ‘wordt het geen vakantie dit jaar’. „De mensen worden nu allemaal naar de achterkant van het station geleid, daar hebben wij niets aan.” De chauffeurs schatten hierdoor zo’n zestig procent aan inkomsten mis te lopen.
En inderdaad, de meeste reizigers zijn toch echt aan de andere kant te vinden. Daar lijkt niemand meer verrast door de nieuwe situatie. „Ik dacht dat dit een drama zou gaan worden”, vertelt de 19-jarige Aaron die zijn ouders in Zwolle heeft bezocht en op de terugweg is naar Rotterdam. „Maar het valt me erg mee. Ik ben twintig minuten langer onderweg geweest, dat is met treinvertraging wel eens langer geweest.”
Planning
Van 30 juni tot en met 15 juli tijd ondergaat het spoor in en rondom station Zwolle een metamorfose. Waar nu nog zogeheten ‘spaghettisporen’ liggen, ontstaat straks een overzichtelijk geheel met vooral rechte sporen en minder wissels. Dat verkleint de kans op een storing en treinen kunnen daardoor sneller aankomen en vertrekken. Het is een onderdeel van een groter project van ProRail waarin noord- en oost-Nederland beter bereikbaar worden gemaakt. Zwolle is daarin onmisbaar. Het is na Utrecht het grootste knooppunt en verbindt noord- en oost-Nederland met de Randstad. Dagelijks komen er ruim 60.000 reizigers die in acht verschillende richtingen verder kunnen. Met de verbouwing komt ook een langgekoesterde wens van Ooost-Nederland in vervulling: eindelijk een intercity van Zwolle naar Enschede. ProRail verwacht in ieder geval in 2021 Spoorplan Noord-Nederland af te hebben.