Anne Kersten Nieuws 27 jul 2018, 13:29

Leestijd: 4 minuten

Palmbomen en wijnvelden in het NL van de toekomst

We hebben net de warmste nacht aller tijden achter de rug, maar het is nog niet gedaan met de hitte. Vrijdagnacht wordt er weer een tropennacht verwacht, waarbij de temperatuur niet onder de twintig graden zal duiken. Zaterdag gaat het regenen, maar de vraag is of dat wat uit haalt bij deze hoge temperaturen. Tot overmaat van ramp kan vrijdag de heetste dag ooit worden. Nederland is bezweet, plakt en verbrand. Wat als alle zomers in de toekomst er zo uit gaan zien?

Warm

Dat het klimaat aan het veranderen is, is inmiddels wel duidelijk. De gemiddelde temperatuur in januari lag rond de 5 graden en was een van de zachtste januari-maanden in ruim een eeuw. Bioloog Arnold van Vliet stelt dat het eigenlijk al vanaf april warm is in Nederland. „De gemiddelde temperatuur in de afgelopen maanden is veruit de hoogste sinds 1706. Het is al maanden aaneengesloten warm, en dat is bijzonder.”

Van Vliet zegt dat de jaartemperatuur steeds hoger wordt en we met ons klimaat steeds meer richting Midden- of Zuid-Frankrijk gaan. „Nederland ziet er momenteel uit als een mediterriaans landschap en dat is ook waar we heen bewegen.” En bij dat warmere klimaat, horen ook andere dieren en planten. „De natuur verandert door de stijging van de temperatuur, je ziet dieren in Nederland die hier vroeger niet voorkwamen.” De tijgermug is een goed voorbeeld. „Die heeft zich inmiddels steeds meer gevestigd in Zuid- en Midden-Europa, terwijl hij daar vroeger helemaal niet voorkwam”, vertelt Van Vliet. „Die willen we hier ook helemaal niet, want hij zorgt voor overlast en ziektes.”

Cactussen

Toch is dat wel wat er gebeurt als de temperatuur stijgt en het blijvend warmer wordt. „Maar het is niet zo dat cactussen opeens in je achtertuin staan. Wel zie je dat palmen, olijfbomen en subtropische planten het hier steeds beter doen.” Bepaalde Nederlandse dieren of planten zullen volgens Van Vliet verdwijnen door deze ontwikkeling.

De klimaatverandering brengt echter ook positieve dingen met zich mee. Warme temperaturen zijn bijvoorbeeld goed voor het toerisme en de ijsverkopers draaien overuren de afgelopen weken. Ook voor de wijnindustrie – want ja, die is er in Nederland – kunnen deze temperaturen positief uitpakken, maar alleen als je de juiste druif te pakken hebt.

Hopen op regen

Voor Ingrid Hijman van Wagenings Wijngoed pakt het wat minder positief uit. „Wij hebben ons ingesteld op het Nederlandse klimaat van de afgelopen jaren: redelijk nat. We lopen nu met emmertjes water rond, in een poging te zorgen dat de planten nog genoeg water krijgen.” Ze heeft het idee dat ze moeten gaan overstappen naar een andere druif.  „Ik hoop momenteel nog op een goede regenbui, dan kan het nog een mooi wijnjaar worden. Als de zomers heet blijven, zullen we toch moeten overstappen naar een andere druif.” Bij warm weer rijpt de druif sneller, maar wordt hij minder zuur. En dat is niet waar Hijman naar op zoek is.

Toch heeft ze het idee dat een veranderd klimaat goed is voor de Nederlandse wijnboer. „Het is alsof alles opschuift: in Frankrijk moeten ze de Spaanse druiven planten en wij in Nederland de Franse druiven.” Dat zijn druiven die wat beter tegen de warmte kunnen en daar goed bij gedijen. „Over een paar jaar, dan is de wijnindustrie in Nederland echt groot geworden. Dat is ook mijn droom, dat de Nederlandse wijnen fantastisch goed zijn.” In de verre toekomst, dan ziet Nederland er heel anders uit. „Net als Frankrijk, met wijnvelden tot zover het oog reikt.”

Zeldzaam heet

Niet iedereen is zeker van een zeer warme toekomst. Meteoroloog Reinier van den Berg denkt niet dat zomers steeds vaker zo heet en vooral zo droog zullen zijn als deze. „Dit is heel zeldzaam en heeft alles te maken met hogedrukgebieden.” Hij legt uit dat als het lang droog is, er weinig verdampt vanaf de grond en deze dus sneller opwarmt. Daardoor is het makkelijker om een hoge temperatuur te krijgen. Ook de heftige regenbuien horen erbij. „Bij heet weer regent het harder. Dat zie je bijvoorbeeld ook in de tropen.”

Waar de komende zomers sowieso warm zullen zijn, denkt Van den Berg dat ze eerder nat dan droog zijn. „Kijk maar naar vorig jaar, toen was er ook enorm veel regen.” Toch vindt hij dat er wel degelijk voorbereid moet worden op de komende zomers. „Er is een grote kans dat je zoiets meerdere malen in je leven mee zal maken.” Voor de toekomst adviseert hij daarom veel bomen te planten, zeker in de stad. „Stenen absorberen zonnewarmte en geven dat ’s avonds nog steeds af. Meer dan logisch dat het in steden dan ook warm is, want daar is alles volgebouwd.”

Ook Van Vliet denkt dat er goed gekeken moet worden naar maatregelen, met het oog op komende jaren. „Het klimaat verandert en wij veranderen niet mee. Je ziet extreme hitte en extreme regenbuien, denk een stapje vooruit en kijk wat je ermee kunt doen.”