Merel Driessen Nieuws 3 jul 2018, 14:59

Leestijd: 3 minuten

‘Met lichtpuntjes red je levens’

Het aantal zelfdodingen onder jongeren tussen de tien en twintig jaar is het afgelopen jaar dramatisch toegenomen: van 48 in 2016 naar 81 in 2017. Nog nooit heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zo’n hoog aantal gemeten onder doodsoorzaken van jongeren. Judith Heus van de Stichting 113 Zelfmoordpreventie schrok van het hoge aantal, maar verbaasd was ze niet: „We maakten ons al langer zorgen over jongeren.”

Nare verhalen verlagen de drempel

Ongeveer de helft van de mensen die naar de crisislijn van 113 belt, is tussen de 15 en 30 jaar, vertelt De Heus. „Veel jongeren lopen met suïcidale gedachtes rond. Uit onderzoeken blijkt dat 10 tot 15 procent van de jongeren aan zelfmoord denkt.” De Heus is klinisch psycholoog en stuurt het hulpverleningsteam aan dat bestaat uit mensen die dagelijks de telefoon van de crisislijn opnemen. Zij horen de verhalen aan van mensen die er over nadenken zelfmoord te plegen.

„We maken ons vooral zorgen om alle aandacht die er is voor series, beelden en berichten over zelfmoord. Denk dan aan de serie 13 Reasons Why, maar ook aan mensen die foto’s posten op het internet waarbij ze laten zien hoe ze zichzelf beschadigen, of mensen die elkaar tips geven voor methodes.” Alle nare verhalen waar geen hoop in zit, kan de drempel tot zelfmoord verlagen. Juist de berichten van hoop helpen. „Met lichtpuntjes red je levens.”

Een open gesprek

De hulpverleners van 113 krijgen mensen aan de lijn die volgens De Heus klem zitten. „Ze hebben bijvoorbeeld iemand verloren, worden gepest of er is een naaktselfie van ze verschenen. Het zijn frustraties die moeilijk te verdragen zijn en waar ze niet de oplossing voor weten.” Tijdens een telefoongesprek gaan de hulpverleners van 113 een open gesprek met ze aan. „We vragen hun wat het maakt dat ze zo klem zitten en of het weleens anders is geweest. We luisteren goed en tonen begrip. Soms zijn het hele fijne gesprekken, maar soms ook heel ingewikkeld. Dan wordt een gesprek afgebroken en weten we niet wat er vervolgens gebeurt met diegene.”

De Heus vindt dat er gepraat moet worden over depressies en zelfmoord. „Het is een groot taboe om het te hebben over psychische problemen. En dat is ook een kenmerk van depressie en suïcide. Mensen willen anderen niet tot last zijn en trekken zich vaak terug.”

‘Geef de ruimte om gevoel te delen’

Ze wil omstanders van mensen met een depressie of suïcidale gedachten dan ook aanraden in gesprek te gaan met hen. „Het is belangrijk om niet te snel genoegen te nemen met ‘Het gaat wel goed’. De beste vraag die je kunt stellen is: denk je weleens aan zelfmoord? En geef er dan geen oordeel aan. Je wilt mensen juist de ruimte geven om hun gevoel te delen.”

Ook tegen de mensen die denken aan zelfmoord wil ze zeggen dat het belangrijk is om het er toch met iemand over te hebben en hulp te zoeken. Dat kan bij ouders, maar ook bij de huisarts of schoolpsycholoog. „Het klopt niet dat je alleen bent, er is altijd iemand die je wilt helpen. Ook wij van 113 luisteren en denken met je mee, 24 uur per dag. Probeer deze donkere periode door te komen. Daarna wordt het namelijk weer licht.”

Denk jij aan zelfmoord? Neem contact op met 113 Zelfmoordpreventie via www.113.nl.