Johan van Boven Nieuws 10 jun 2018, 14:36

Leestijd: 3 minuten

Trump en Merkel; heerlijke foto om naar te kijken

Angela Merkel hangt als een soort buldog met haar ’voorpoten’ op tafel om Donald Trump te imponeren, maar de Amerikaanse president is zo te zien niet bepaald onder de indruk van het Duitse machtsvertoon. Mensen raken dit weekend niet uitgepraat over de foto die tijdens de G7-top in Canada werd gemaakt. En vooral: niet uitgekeken. Je kunt er naar blijven turen; telkens springt er weer iets anders in het oog. Maar wat zegt dit beeld ons nu precies? Om antwoord op die vraag te krijgen, schoven we de foto onder de neus van Frank van Marwijk, schrijver van het boek Lichaamstaal, waarin hij onder meer de befaamde handdruk van Trump uitgebreid onder de loep neemt.

„Het is duidelijk dat Merkel een aanvalspositie heeft ingenomen”, zegt Van Marwijk, terwijl hij het beeld op zich in laat werken. „Als jij zo bij je baas op zijn bureau leunt, is hij niet blij hoor. Ik weet niet of ze het van tevoren zo heeft bedacht. Meestal vindt non-verbale communicatie onbewust plaats. Terwijl er een dialoog aan de gang is, ontstaan bij de deelnemers verschillende houdingen die passen bij wat er wordt gezegd. Er is in dit geval duidelijk sprake van oppositie.”

Spiegelen

Van Marwijk wijst in dat kader op de Franse president Emmanuel Macron, die naast Merkel staat en een vergelijkbare houding aanneemt. „Ook hij leunt op de tafel. Dat noemen we spiegelen; dezelfde houding aannemen om te laten zien dat je elkaar steunt.” Wie goed kijkt, ziet overigens dat Trump zijn ogen niet op Merkel maar op Macron heeft gericht. Het is tenslotte de Fransman die aan het woord is. Maar door haar lichaamstaal is de bondskanselier het meest aanwezig op de foto.

Trump besloot vorige week de importheffingen voor staal- en aluminiumproducten uit Canada, Mexico en de Europese Unie te verhogen. Daar zijn de getroffen landen op z’n zachtst gezegd net blij mee. Van Marwijk: „Het opvallendste aan deze foto is dat iedereen staat, behalve Trump. Hij zit. De president neemt een zeer gesloten houding aan, maar boos is hij niet. Kijk maar naar zijn mond. Hij lijkt te denken: Ga nog maar een uurtje door met op de tafel leunen, ik laat me niet van mijn stuk brengen. Zijn gezichtsdrukking zegt alles: ik weet het het best en ik wijk niet van mijn standpunt af. Hij is letterlijk en figuurlijk net van zijn stuk te krijgen.”

Achteroverleunen

Wellicht zou je juist denken dat Trump wil staan om te laten zien dat hij groter is dan de rest. Maar daar denkt de lichaamstaaldeskundige anders over. „Trump hoeft niet zo veel, hij kan rustig achteroverleunen. De andere hebben juist iets te halen: dat Trump zijn mening verandert.”

Om deze scène echt goed te kunnen duiden, heb je bewegend beeld nodig, zegt Van Marwijk. „Wij kennen de achtergronden, dus wat we op deze foto zien komt overeen met de standpunten van de verschillende leiders. Het past in de context. Maar het is slechts een momentopname. Een foto die een seconde later gemaakt is, zou nietszeggend kunnen zijn of juist het tegenovergestelde verhaal kunnen oproepen.”

Verslagenheid

Gelukkig klikte de officiële fotograaf van het kamp Merkel op het juiste moment en kunnen we nog even heerlijk staren naar de hoofdrolspelers en de mensen op de achtergrond. „Zie je hoe de Japanse premier Shinzo Abe zijn mondhoek omhoog trekt? Die straalt uit dat hij er niet meer in gelooft. Zo ziet verslagenheid eruit. Ik vind het altijd erg prettig als dit soort foto’s voorbijkomen. Mooie kijkplaat. En Trump kennende zijn we op dat gebied nog lang niet van hem af.”