Kyrie Stuij Nieuws 7 jun 2018, 15:28

Leestijd: 5 minuten

Buschauffeurs stoffen actiehesjes weer af

De actietent is uitgeklapt, de koffie dampt en de vakbondshesjes hangen braaf om de schouders. Het ritueel is er inmiddels ingesleten bij chauffeurs van het streekvervoer. Gisteren legden zij opnieuw hun werk neer. Dit keer in Noord-Holland.

,,Zo, zijn we er klaar voor?’’, vraagt Paula Verhoef van vakbond FNV. Een tafel vol mannen van middelbare leeftijd veert op. Het zijn buschauffeurs van Arriva. Uit alle windstreken is een afgevaardigde naar Amsterdam gekomen om met de FNV te vergaderen over het reilen en zeilen van het bedrijf. En als ze er dan toch zijn, kunnen ze net zo goed hun stakende collega’s in de buurt opzoeken.

Hart onder de riem

Want de acties om minder werkdruk, hogere lonen en meer plaspauzes zijn al sinds september onderwerp van gesprek. Na drie landelijke stakingen zijn nu de regio’s aan de beurt, de zogeheten ‘estafettestakingen’. Ondanks dat de naar Amsterdam gekomen Arriva-chauffeurs deze dag gewoon werken, gaan ze met de FNV langs Noord-Hollandse stakingslocaties. Om hun collega’s een hart onder de riem te steken.

,,Je zou het misschien niet zeggen…’’, vertelt chauffeur Sooi van Weegberg op samenzweerderige toon. ,,Maar iedereen kent elkaar in deze wereld. Of je nou bij een andere vervoerder werkt of in een ander deel van het land rijdt, op de een of andere manier kom je mekaar toch weer tegen. Is het niet vanuit het werk, dan wel vanuit de acties.’’

Klein puntje: hoe komen we op de stakingslocaties als er geen enkele bus rijdt? Daar heeft de FNV wat op bedacht. Aan de achterkant van het pand in Amsterdam glimt een ouderwetse gele schoolbus. ,,Het lijkt wel een schoolreisje!’’, giert een chauffeur. ,,Ik heb dit model vroeger nog bestuurd’’, bromt een ander.

Een ritje in een ouderwetse schoolbus met enkel buschauffeurs als passagiers blijkt een hele beleving. Zo is ‘achterin’ net als de nostalgische schoolreisjes nog steeds het gezelligst en duurt het niet lang voordat iemand een liedje inzet: de intro van Bassie en Adriaan.

Appelkoek

Op een terrein in de buurt van Schiphol is het wagenpark gevuld met bussen. Hun ‘baasjes’ in rode actiehesjes langs de zijlijn, etend van een appelkoek of krentenbol. Chauffeur Peter van Es zit al sinds vier uur ’s ochtends onder een actietentje collega’s op te wachten die zich willen inschrijven voor de staking. ,,Sommigen beginnen al om half vijf ’s ochtends. Dan zorg ik dat de koffie klaar is en dat alles voor hen klaarligt.’’

Rond half twaalf hebben zo’n negentig chauffeurs getekend om het werk neer te leggen. Overtuigen is meestal niet nodig. Het merendeel sluit zich aan bij de staking. ,,Een enkele collega kiest ervoor om te rijden. Nee, dat vinden we niet erg. Wanneer je staakt krijg je een uitkering, maar dat komt niet in de buurt van je dagloon. Sommige collega’s kunnen het geld niet missen. Daar hebben we respect voor.’’

Overleven

Onderweg van Schiphol naar de volgende stakingslocatie in Haarlem worden de gesprekken serieuzer van toon. ,,Weet je wat zo erg is? Dat de werkdruk zo langzamerhand bijna normaal wordt’’, verzucht Co Suurland tegen zijn buurman. ,,Niks normaal!’’, reageert Timothy Arens. ,,Het is overleven. Met deze rittijden krijg ik het oprecht aan m’n rikketik. Elke dag is het de vraag of je op schema loopt. En vaak is dat niet het geval. ‘Tis mensenwerk. Als alle passagiers een kaartje willen kopen, loop je al achter. En daar gaat je pauze, want je haalt de tijd simpelweg niet meer in.’’

Het is inmiddels een bekend verhaal. Door strakke dienstregelingen en korte rittijden komen buschauffeurs steeds vaker in de knel met hun pauzes. Om alsnog aan de eisen van hun vervoerder te voldoen en boze reizigers te voorkomen voelen zij zich gedwongen door te werken in hun pauzes. Onder veel van hen leeft het gevoel dat hun werkgever laconiek omgaat met de klachten.

Sanitaire stop

Zo zijn er volgens de chauffeurs bijvoorbeeld minder locaties waar je als chauffeur een sanitaire stop kunt maken. ,,Er wordt gezegd: op je route is in dit gebouw een toilet waar je gebruik van mag maken. Maar wat ze er niet bij vertellen is dat het kantoor niet open is buiten kantoortijden. Als je een avonddienst hebt, kun je daar niet terecht. Maar dat wordt gezien als ‘ons probleem’.’’

Een voorbeeld van zo’n locatie ligt volgens de chauffeurs nabij het NS-station in Putten, waar boze omwonenden in januari aan het hek van het pand jerrycans ophingen met de tekst ‘Ga ergens anders zitten schijten’. Chauffeurs voelden zich genoodzaakt daar hun behoefte te doen omdat er niet altijd een sanitaire stop voor handen is.

Koffiekar

De bus is inmiddels aankomen in Haarlem, waar collega Nanette Stuart de mannen vrolijk opwacht. ,,Heee schattekes! Goedemiddag!’’. De chauffeurs raken in gesprek over een luxe koffiekar, die helaas niet de hele dag kon blijven. Er wordt gelachen, er wordt bijgepraat. ,,Ja de sfeer is goed’’, bevestigt Nanette. Lachend: ,,En dat terwijl ik hier al sinds half vijf ’s ochtends sta.’’

Drie landelijke stakingen, meerdere regiostakingen en nog steeds geen concrete oplossing. ,,Is er hoop? Tja. Ik denk dat het een lange zit wordt’’, zegt Nanette terwijl ze de rest van haar collega’s naar de actietent leidt. ,,Maar ergens denk ik dat we eruit gaan komen. En anders hebben wij ook een lange adem.’’