Redactie Metro Nieuws 29 mei 2018, 05:54

Leestijd: 2 minuten

‘Roekeloos’ rijgedrag is veel te verwarrend

De term roekeloosheid die in rechtszaken wordt gebruikt bij de zwaarste verkeersdelicten, moet uit de Wegenverkeerswet worden geschrapt. In juridisch opzicht betekent roekeloosheid in het verkeer namelijk iets heel anders dan in het dagelijkse taalgebruik en dat verschil leidt tot onbegrip bij de slachtoffers en nabestaanden en in de samenleving, zegt de Raad voor de rechtspraak.

De Raad geeft dit als advies aan minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid, die een wetsvoorstel voor zwaardere straffen voor verkeersdelicten voorbereidt. Gedrag dat op mensen al snel overkomt als roekeloos – zoals met een slok op gevaarlijk rijden – is dat in een rechtszaak vaak niet, schrijft de raad.

Wat is roekeloos?

Volgens rechtspraak.nl moet een bestuurder op dit moment aan drie criteria voldoen om als ‘roekeloze rijder’ bestempeld te worden:

1. Een verdachte moet zich buitengewoon onvoorzichtig hebben gedragen
2. Door zijn gedrag moet hij een zeer ernstig gevaar hebben veroorzaakt
3. Hij moet zich ervan hiervan bewust zijn geweest, of had dat moeten zijn

In het dagelijks taalgebruik betekent ‘roekeloos’ gewoon onverantwoordelijk. Of ‘geen oog hebben voor de gevolgen of gevaren van een handeling’.

Heel uitzonderlijk

De rechter komt in verkeerszaken alleen in heel uitzonderlijke, zware gevallen tot het oordeel roekeloosheid vanwege de manier waarop die term nu in de wet is omschreven. Om een einde te maken aan de onduidelijkheid, is het beter om deze term helemaal uit de wet te halen, stelt de raad. De term wordt nu gebruikt als strafverzwarende omstandigheid. Als bewezen is dat iemand ‘roekeloos’ reed, waardoor een ernstig verkeersongeval is ontstaan, leidt dat tot aanzienlijk hogere straffen.

Het bestuur van de rechters pleit verder voor goede voorlichting aan slachtoffers en nabestaanden in ernstige verkeerszaken, die het Openbaar Ministerie zou kunnen geven voorafgaand aan het proces. Dan kunnen de betrokkenen zich beter voorbereiden op de behandeling en de manier waarop de rechter tot een oordeel komt.

Weinig begrip

Op dit moment is het vaak lastig voor slachtoffers en betrokkenen van verkeersongevallen om te begrijpen hoe een rechter tot de uitspraak komt. Zeker als er dodelijke slachtoffers zijn, is het moeilijk te accepteren dat de veroorzaker van een ongeval soms relatief licht wordt gestraft. Maar een ongeluk zit in een klein hoekje en als een bestuurder even afgeleid is door wat dan ook, kan dat immense gevolgen hebben. Rechters weten ook dat dit iedereen kan overkomen, ook een over het algemeen oplettende bestuurder. De rechter kijkt daarom anders naar zaken waarin sprake is van onoplettendheid en daarnaast is de veroorzaker van het ongeluk zelf vaak ook enorm aangeslagen, ongeacht de straf die hij of zij daarna nog krijgt.