Meningokok ernstig, maar nog altijd zeldzaam
Het jaar is nog niet eens voorbij en nu al zijn er evenveel doden gevallen door de gevolgen van de bacterie meningokok (type w) dan in heel 2017. Deze bacterie veroorzaakt een zeer ernstige infectie die kan leiden tot hersenvliesontsteking of bloedvergiftiging. Wie besmet raakt kan binnen 24 uur overlijden.
Wat is er precies aan de hand?
Het aantal mensen dat besmet raakt met de meningokokbacterie (type w) stijgt. Die toename is waar te nemen sinds 2015. Voor die tijd ging het om zo’n vier besmettingen per jaar. Maar in 2018 zijn er al 50 mensen met verschijnselen van de bacterie op de intensive care beland. Ook zijn er 11 mensen overleden.
Hoe is de toename te verklaren?
„Dat weten we niet”, zegt Hans van Vliet, programmamanager van het Rijksvaccinatieprogramma. „Er zijn verschillende types meningokokken. Op dit moment zien we een stijging van type w, maar in 2002 zagen we juist een stijging van het type c. De oorzaak daarvan is onduidelijk. Er is helaas geen goede verklaring voor te geven.”
Wie kan er besmet raken?
Iedereen. Sterker nog, zelfs een groot aantal mensen draagt de bacterie tijdelijk bij zich. Meningokokken zitten in de neus of keel en besmetting gebeurt door het inademen van kleine druppels in de lucht. Maar de meeste mensen worden er nooit ziek van. Heel soms komt het voor dat de bacterie het lichaam verder binnendringt en wel een ernstige infectie veroorzaakt. „Het is echt domme pech”, vult Van Vliet aan. „Waarom de een het wel krijgt en de ander niet is onduidelijk.”
Klinkt ernstig, kun je ons geruststellen?
„Meningokokken kunnen een ernstige ziekte veroorzaken, maar gelukkig is het zeldzaam. Ook nu, met deze stijging, is de kans heel klein dat je het krijgt. Maar omdat we een toename zien van het aantal mensen dat besmet raakt, nemen we voorzorgsmaatregelen. We gaan baby’s van 14 maanden en kinderen van 14 jaar inenten tegen verschillende types meningokokken. We zijn voorbereid en gaan voorkomen dat het groter wordt.”
Hoe zit het met de mensen die niet gevaccineerd worden? Die kunnen toch ook besmet raken?
„Het is onmogelijk om mensen van alle leeftijden te vaccineren. Daar is deze ziekte ook te zeldzaam voor. We weten dat baby’s van 14 maanden en kinderen van 14 jaar een iets groter risico lopen op besmetting. Door hen te vaccineren zorg je er indirect voor dat het risico na een paar jaren afneemt voor andere leeftijdsgroepen.”
Hoe kunnen we ons er tegen wapenen?
„Door te vaccineren, zoals het Rijk nu aan het doen is. Het enige waar je zelf op kunt letten is door naar het ziekenhuis te gaan als je een combinatie hebt van de symptomen van meningokokken, zoals verkoudheid met een griepachtig gevoel in combinatie met nekpijn of onderhuidse bloedingen.”