Hoe een tattoo voor een vergis-operatie kan zorgen
Je moet er niet aan denken: ontwaken na een operatie en erachter komen dat je aan een heel ander lichaamsdeel bent geopereerd dan de bedoeling was, aan de andere kant van je lichaam bijvoorbeeld. Het hád een Engelse jongen kunnen overkomen. De reden? Een voor de chirurgen mogelijk verwarrende tattoo.
De 23-jarige jonge man heeft op zijn borst het play-symbool staan: een pijltje naar rechts met een cirkel eromheen. Dat zorgde voor enige verwarring rond de operatietafel, waarschuwt een reportage in het British Medical Journal, een gezaghebbend medisch tijdschrift. De Brit moest aan zijn schouder geopereerd worden, maar door de pijl op zijn borst had dit zomaar de verkeerde schouder kunnen zijn.
Een lesje leren
Nu wordt de case gebruikt als illustratie bij het artikel over verwarringen op de operatietafel, in verband met tattoos. De jonge getatoeëerde Brit vertelt in het medium, na de gelukkig succesvolle operatie waarvan hij snel genas, dat zijn ouders hem altijd al vertelden dat zijn tattoos ooit zouden fungeren als lesje.
,,Ik denk niet dat ze daarmee dit bedoelden. Maar ik ben blij dat ik een bron kan zijn van educatie.” Want zelfs bij de meest uitgebreide voorbereiding voor een operatie kan een ‘onschuldige’ tattoo uiteindelijk roet in het eten gooien, rept het artikel. Er moet dan ook altijd worden gezorgd voor een duidelijke markering bij tattoos, zowel op het lichaam als in het medisch dossier van de patiënt.
84 meldingen
Dat lijkt niet meer dan logisch, toch? Het opereren van de ‘verkeerde kant’ is natuurlijk een absolute no go en het lijkt dan ook voor zich spreken dat dit nooit zou mogen gebeuren in ziekenhuizen. Toch komt het vaker voor dan je zou hopen. In Engeland waren er bijvoorbeeld tussen april en september 2017 84 meldingen van deze verkeerde kant operaties.
Time out
Naast het gebruik van juiste markeringen zijn er andere voorzorgsmaatregelen om fouten te voorkomen. In Nederland is er al enkele jaren de time-out-procedure ingesteld. Hierbij wordt voor de operatie alles nog even gecheckt: de identiteit van de patiënt, de ingreep en het lichaamsdeel waar de operatie om draait.
Van 2004 tot en met 2008 kwamen er in Nederland jaarlijks gemiddeld 29 claims binnen na verwisselingen, van 2009 tot en met 2013 lag dat aantal met 21 gevallen lager, zo blijkt uit de gegevens van ziekenhuisverzekeraar MediRisk en de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Of tattoos bij deze fouten een rol hebben gespeeld, is niet duidelijk.
Vorig jaar werden twee specialisten van het MC Zuiderzee in Lelystad aangeklaagd omdat zij bij een operatie het mes in de verkeerde heup hadden gezet.