Erik Jonk Nieuws 3 mei 2018, 05:30

Leestijd: 6 minuten

25 jaar hotel New York: pionieren op de pier

Hotel New York op de Wilhelminapier in Rotterdam bestaat 25 jaar. Vanaf 5 mei 1993 zou alles voor die kale pier anders worden.

Duizenden Nederlanders vertrokken er met de Holland Amerika Lijn vol hoop op een beter leven. Nu is het voormalige hoofdkantoor van die HAL al weer 25 jaar het beroemde hotel New York. Op de kop van een pier waar vroeger niemand, behalve die mensen die vertrokken, wilde zijn. Hoe anders is het nu: de pier bruist. Museum Rotterdam opent donderdag 3 mei een tentoonstelling over hotel New York en de betekenis voor de stad: Story of pioneers. Metro sprak twee bekenden van het hotel, Paul van de Laar (stadshistoricus en directeur Museum Rotterdam) en Allard Castelein (president-directeur van het Havenbedrijf Rotterdam). In het nostalgische hotel New York op de Wilhelminapier uiteraard.

Voor gek verklaard

Heeft u een persoonlijk verhaal bij dit hotel?

Castelein: Twee. Het Havenbedrijf kwam hier op de pier als belangrijk bedrijf in 2001. Het hotel was er, maar verder weinig. Stapje voor stapje werd en wordt de Wilhelminapier ontwikkeld. Het is geweldig om het hotel als buren naast de deur te hebben. We vertellen het verhaal van hotel New York en de honderden jaren van de haven van Rotterdam aan iedereen, tot aan ministers en presidenten die ons bezoeken aan toe. Persoonlijk keek ik in mijn studietijd op het hotel uit en ik kende Hans Loos, de man die het destijds kocht. Ik verklaarde hem voor gek dat hij het gebouw als hotel en restaurant ging gebruiken. Niemand wilde toch op die kale pier komen? Ik heb de ontwikkeling gevolgd en ben, toen ik Hans als eigenaar van de watertaxi later ontmoette, op mijn woorden teruggekomen.

Van de Laar: Ik ben in 2000 op de Kop van Zuid gaan wonen. Mensen vroegen zich af wat ik daar in hemelsnaam moest doen. Voor mij werd hotel New York een ontmoetingsplek. Vooral ook voor de fruits de mer, dit is een van de weinige plekken waar je dat in Rotterdam kon en kunt eten. Vanwege mijn vak als historicus heb ik me verdiept in deze plek. Het werd niet alleen een ontmoetingsplek, maar na de bouw van de Erasmusbrug kon ik zien hoe Rotterdam zich verder ontwikkelde. Ik heb ook een tv-documentaire over het hotel en dit gebied gemaakt.

Hebben jullie hier als rasechte Rotterdammers weleens geslapen?

Castelein: Zeker, frequent. Voordat ik een appartement had gevonden. We vergaderen en eten hier als directie regelmatig en mensen van het Havenbedrijf komen hier borrelen.

Van de Laar: Nee, ik woon om de hoek. Maar ik ken het hotel erg goed en kom er echt – alleen al voor die fruits de mer – al 25 jaar.

Dappere stappen

Pionieren op de pier, dat is wat hier aan de hand is toch?

Castelein: Als Havenbedrijf zien we de historie en weten dan dat je het bestaande moet vernieuwen en nieuwe ontwikkelingen moet omarmen. Hier zijn dappere stappen genomen. Wat op individueel niveau plaatsvond, gebeurt nu op grote schaal in het havencomplex. Telkens worden pionierende activiteiten in gang gezet. Dagelijks zelfs, vooral als het gaat om digitalisering en energie. We zitten wat dat betreft in een cruciale fase.

Van de Laar: De sprong naar Zuid aan het einde van de negentiende eeuw was voor Rotterdam een enorme stap. Hier zijn de havens van de toekomst bedacht en dat was een grote klus. Men moest letterlijk de brug over, Rotterdam-Zuid was nu eenmaal een no go-area. Hier werd je aan de galg opgehangen en had je niets te zoeken. Moet je nu eens zien. De pier is een voorbeeld van hoe je barrières doorbreekt.

Net zo’n grote naam als Feyenoord

Hoe hebben jullie elkaar bij Story of pioneers gevonden?

Van de Laar: We hadden een gesprek met het hotel over betrokkenheid met Museum Rotterdam en het 25-jarig bestaan. Een boek was al eens uitgegeven, dus we kwamen op een tentoonstelling over de betekenis van hotel New York voor de stad. Veel ontwikkelingen in Rotterdam kun je ophangen aan de geschiedenis van het hotel. De naamsbekendheid is misschien wel net zo groot als die van Feyenoord en de haven. Aan ons nu de taak dat mensen niet alleen een tompouce in het hotel eten, maar ook de tentoonstelling over de geschiedenis ervan in het museum komen zien.

Castelein: Wij helpen daar als Havenbedrijf met plezier bij. Iconische instituten die bij Rotterdam horen, steunen we graag. Dat deden we eerder al bij een tentoonstelling over de Coolsingel, maar dat geldt bijvoorbeeld ook voor Diergaarde Blijdorp en North Sea Jazz. Net als het Havenbedrijf horen die iconen bij het DNA van de stad.

Van de Laar: De relatie tussen stad en haven is essentieel, dus de relatie tussen museum Rotterdam en het Havenbedrijf is bijna vanzelfsprekend.

Wat zou er op de Wilhelminapier nog moeten gebeuren?

Castelein: Ik hoop dat het nooit af is en dat de pier zich blijft ontwikkelen. Elke nieuwe fase is een verbetering. Ik hoop wel dat we niet onderschatten wat elke stap betekent voor de infrastructuur. Je moet er wél kunnen komen en dat baart me wat zorgen. Durf dus te investeren.

Van de Laar: Rotterdam-Zuid is nog steeds in ontwikkeling, dat is goed. Maar het rauwe van het gebied mag niet te gepolijst worden. Dit is plek van creativiteit en daar moet je kunnen blijven pionieren zonder dat de authenticiteit in gevaar komt. Dat is best lastig.

Castelein: De pier moet de verbinding zijn tussen Noord en Zuid. We moeten af van gescheiden gebieden.

Aankomen en vertrekken

Welke verrassing hoopt u dat de tentoonstelling u geeft?

Castelein: Of ik het perspectief kan zien, want dat heb ik natuurlijk helemaal gevolgd. Als klein jongetje kwam ik hier al langs op weg naar De Kuip en ik ben benieuwd hoe mijn geheugen vorm krijgt in de tentoonstelling.

En gaat u die verrassing geven?

Van de Laar: Dat denk ik wel, vooral door het ontwerp van Story of pioneers. De vormgever heeft via hotel New York de passie van de stad duidelijk gemaakt. Je zult ook emotie zien, want Rotterdam is een stad van aankomen, maar ook van vertrek.

Story of pioneers

Donderdag 3 mei wordt de tentoonstelling geopend voor honderden genodigden. De ode aan hotel New York – samengevat in negen kamers – is vanaf vrijdag 4 mei voor iedereen toegankelijk. Dat is precies de dag dat het hotel een kwart eeuw geleden de deuren en kamers opende. Story of pioneers is tot 1 november te zien. Informatie: www.museumrotterdam.nl.