Redactie Metro Nieuws 2 apr 2018, 16:00

Leestijd: 2 minuten

Winnie Mandela op 81-jarige leeftijd overleden

Winnie Mandela, de Zuid-Afrikaanse activiste die streed tegen apartheid, is maandag op 81-jarige leeftijd overleden. Dit bericht werd naar buiten gebracht door haar familie en assistent Zodwa Zwane.

Nomzamo Winifred Zanyiwe Madikizela, beter bekend als Winnie Mandela, was de ex-vrouw van de voormalige Zuid-Afrikaanse president Nelson Mandela. De burgerrechtenactiviste kwakkelde al langere tijd met haar gezondheid. Begin dit jaar moest zij hiervoor nog meerdere keren naar het ziekenhuis. Zwane gaf geen verdere details over het overlijden van Mandela.

Mandela

Zij ontmoette (de gescheiden) Nelson Mandela in 1956 in Johannesburg, toen hij al een bekende figuur in de politiek was. Zij trouwden in 1958 en nauwelijks twee jaar later ging Nelson voor het eerst naar de gevangenis. Ook Winnie is in de jaren zestig en zeventig diverse malen gevangengezet. Ze werd onderminister in het eerste post-apartheidskabinet (1994), maar moest na elf maanden vertrekken na beschuldigingen van corruptie. In 1996 scheidde het paar en ze ging zich Winnie Madikizela-Mandela noemen.

Winnie begon haar politieke carrière nadat haar man, ANC-leider Nelson Mandela, in 1964 tot levenslang veroordeeld was wegens een samenzwering om de regering af te zetten. In haar campagne voor een niet-racistisch, democratisch Zuid-Afrika overtrad zij constant de orders van de regering, die haar bewegingsvrijheid beperkte en haar monddood probeerde te maken.

Moeder der Natie

De overleden anti-apartheidsactiviste Winnie Mandela was in eigen land zowel geliefd als verguisd. Ze kreeg de koosnaam Moeder der Natie, door de stoïcijnse kalmte waarmee ze de dreigementen en pesterijen van de – toen nog – blanke regering onderging, maar binnen de anti-apartheidsbeweging was haar positie omstreden.

Vooral de dood van ‘Stompie’ Seipei, een veertienjarige zwarte ANC-activist die in 1989 vermoord in een greppel werd gevonden, heeft haar veel kwaad gedaan. De rechter oordeelde dat Winnie Mandela op de hoogte was van de ontvoering en mishandeling van Stompie door haar lijfwachten. In hoger beroep kwam ze er met een geldboete vanaf.

Omstreden

In die tijd hield Mandela bijvoorbeeld bij een begrafenis een toespraak waarin ze aankondigde dat ,,wij het land met onze lucifers en halsbanden zullen bevrijden" (een verwijzing naar de manier om mensen te vermoorden door hen brandende autobanden om de nek te hangen). Het leiderschap van het ANC in ballingschap veroordeelde haar verklaring. Ook zette het kwaad bloed dat ze tussen de krotten in Soweto een villa voor zichzelf liet bouwen.

Jaren later kreeg ze vijf jaar cel wegens fraude en diefstal, maar dat werd later omgezet in een voorwaardelijke straf. Het draaide om leningen van een bank op naam van niet-bestaande leden van de vrouwenafdeling van het ANC waar Winnie voorzitter van was. Ze gaf na haar veroordeling haar parlementszetel op en staakte haar politieke ambities.