Wat heeft de aanval op Syrië voor gevolgen?
Amerika, Engeland en Frankrijk hebben zaterdagochtend vroeg met kruisraketten en straaljagers drie doelen aangevallen in Syrië. De aanval heeft te maken met het Syrische chemische wapenprogramma en is een reactie op de gifgasaanval in de Syrische stad Douma vorig weekend. Maar wat betekent de aanval van de drie landen op Syrië nou voor de burgeroorlog die er in het land woedt? En voor ons als Nederland, of – misschien wel belangrijker – de wereld?
Metro sprak met veiligheidsadviseur van het Haags Centrum voor Strategische studies en voormalig luchtmachtcommandant, Peter Wijninga over de luchtaanvallen van vannacht. „In ieder geval kunnen we concluderen dat de internationale gemeenschap, en dan met name natuurlijk Amerika, Frankrijk en Groot-Brittannië met deze aanval aangeven dat zij het gebruik van chemische wapens niet accepteren. Men heeft een lijn getrokken en die lijn is Syrië heel duidelijk overheen gestapt met die gifgasaanval. ‘Dan zijn dit de gevolgen’, is de boodschap.”
Wat voor gevolgen heeft de aanval van vannacht op Syrië voor de rest van de wereld?
„Ik denk dat de schade op dit moment nog beperkt is. Dat komt vooral omdat er geen Russische militairen bij de aanval zijn gedood. Was dat wel het geval, dan was de reactie vanuit Rusland een stuk heftiger geweest. Het effect van deze aanval blijft hierdoor beperkt, maar de boodschap wordt wel duidelijk gemaakt. Het is een op zichzelf staande aanval, maar het gaat erom dat als Assad doorgaat, dit de consequenties zijn. Er wordt dan dus écht actie ondernomen vanuit het buitenland. En in de toekomst wellicht met veel meer gevolgen voor Assad.”
En wat voor consequenties heeft het voor Nederland?
„Vooralsnog verwacht ik niet zoveel. Het ligt een beetje aan de reactie vanuit Rusland hierop. Het kan zijn dat zij (tijdelijk) de coördinatiesamenwerking van het luchtruim van Syrië met Nederland opzeggen, waardoor Nederlandse F16’s niet meer boven Syrië mogen vliegen. Dat doen zij nu wel om op bepaalde manieren Koerdische strijders te ondersteunen. Maar nu is het een beetje bombastisch taalgebruik, in de sfeer van de Koude Oorlog.”
Wat vind je van de beschuldigingen vanuit Rusland dat die gifgasaanval in scene gezet zou zijn door Groot-Brittannie?
„Dan zeggen de Russen weer dat het geen gifgasaanval was, vervolgens dat het er wel was maar dat het werd georganiseerd door de geheime diensten, dan weer dat het een verzinsel is vanuit het Westen… Zo kun je door blijven gaan. Ze veranderen om de haverklap hun verhaal. Dat deden ze bij MH17 ook. Het maakt hen volkomen ongeloofwaardig. Er is geen enkel bewijs om te kunnen aantonen dat het een verzinsel was, er zijn wél bewijzen dat de gifgasaanval er wel is geweest. Daarom wil ik er eigenlijk niet eens op reageren. Er is al eerder wereldkundig geworden dat Assad niet bang is om chemische wapens te gebruiken in Syrië, door het gebruik van chloorgas.”
Denk je dat de landen die Syrië vannacht aanvielen meer hadden willen vernietigen met hun aanval?
„Dat is een mogelijkheid, al waren de doelen natuurlijk vrij beperkt. Alle drie de doelen waar de luchtaanval op gericht was, zijn uit de buurt van Russische militairen en Syrische burgers. Bovendien is de aanval ’s nachts uitgevoerd, waarschijnlijk om ook voor zo min mogelijk slachtoffers te maken. Er zijn ook heel wat doelen die zich in dichtbevolkte gebieden bevinden. Een opslagplaats voor wapens in een onbewoond gebied kun je makkelijk aanvallen, maar eentje die in een woonwijk staat niet. Al zou men die ook graag vernietigen en daar in de toekomst wellicht wel hun peilen op richten.”
Denkt u dat het doel: een sterke afschrikking creëeren tegen de productie, verspreiding en het gebruik van chemische wapens, is bereikt?
„Dat is nog maar zeer de vraag. Assad voelt zich redelijk onkwetsbaar. Hij wordt gesteund door de Russen en Iran. Hij heeft driekwart van het land weer stevig in handen en hij weet dat hij met dit soort aanvallen vaak redelijk ontzien wordt. Hij kan zichzelf naar de bevolking als winnaar presenteren en doorgaan met wat hij nu aan het doen is. Een einde van de burgeroorlog is het in ieder geval niet. Ik denk dat dat einde nog lang niet in zicht is.”