Waarom is de handdruk in Korea zo belangrijk?
Op de dag dat wij de verjaardag van onze Koning vieren met vrijmarkten, oranje kleding en heel veel bier, is in Korea een belangrijke handdruk gegeven. Daar hebben de leiders van Noord- en Zuid-Korea elkaar voor het eerst in tien jaar de hand geschud. Maar waarom is dat handje zo belangrijk dat het wereldnieuws is?
Omdat de handreiking een symbool is voor de welwillendheid van beide leiders. De Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un zijn naar de gedemilitariseerde zone afgereisd omdat ze een einde willen maken aan het militaire conflict tussen de twee landen.
Bijzonder overleg
In de grensplaats Panmunjom zal een bijzonder overleg plaatsvinden. Officieel zijn Noord- en Zuid-Korea namelijk nog steeds in oorlog, ook al is er sinds 1953 een wapenstilstand. Ooit waren de twee Korea’s gewoon één land, maar door een volledig willekeurige grenstrekking van Rusland en Amerika, ontstonden twee delen. Deze twee grootmachten besloten natuurlijk niet op een zonnige zondagmiddag dat ze zin hadden om Korea te verdelen. Daar ging wat aan vooraf.
In 1910 werd Korea gekoloniseerd door Japan, maar Japen werd in de Tweede Wereldoorlog uitgeschakeld. De geallieerden (onder andere het Verenigd Koninkrijk, China, de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie en Canada) waren nu aan zet. Zij vonden dat Korea onafhankelijk moest worden. Maar daarnaast vonden ze ook dat ze dit zelf nog niet konden regelen, dus besloten Rusland en Amerika het land te verdelen met het idee dat ze zo verkiezingen in goede banen konden leiden. Hierdoor werd de willekeurige grens getrokken. Een grens die families uit elkaar dreef.
Hereniging
De Russen gingen vanaf nu over het Noorden van Korea, de Amerikanen over het Zuiden. In 1947 kreeg die laatste partij echter door dat een hereniging (wat het originele plan was) er waarschijnlijk niet meer in zat. Ze zochten het hogerop en droegen de kwestie over aan de Verenigde Naties. Zij organiseerden de verkiezingen en uiteindelijk riep Syngman Rhee hierdoor in 1948 de Republiek Korea uit in Zuid-Korea. Hij stichtte een pro-Westerse democratie.
Iets meer dan drie weken later riep Kim Il-Sung de Democratische Volksrepubliek Korea uit in het Noorden van Korea. Hij koos een Russisch model om zijn landsgedeelte te bestuderen. De Russen en Amerikanen trokken beiden hun troepen uit Korea. Kim Il-Sung liet het er echter niet bij zitten. Hij was ervan overtuigd dat de twee Korea’s weer één moesten worden, dus viel hij in 1950 het Zuiden binnen.
Het zou een makkelijke missie worden. Noord-Korea had meer en betere wapens en zou dit wel even regelen. Waar Sung niet op had gerekend, was dat Amerika terug zou komen om te helpen. De Amerikanen verdreven de Noord-Koreaanse troepen zo ver dat bijna heel Korea nu van de Zuid-Koreanen was. Maar toen kwam China om de hoek kijken en stuurde een leger naar Noord-Korea. Het werd zo’n duwen en trekken dat de oorlog in 1953 eindigde in de eerder genoemde wapenstilstand.
Eerste keer
Vandaag was het dan dus de eerste keer sinds de oorlog dat een Noord-Koreaanse leider over de grens stapte met Zuid-Korea. „Ik was enthousiast om elkaar op deze historische plek te ontmoeten en het ontroert mij echt dat je helemaal naar de lijn bent gekomen om me persoonlijk te begroeten", zei een lachende Kim tegen Moon.
Volgens Moon heeft de stap van Kim de grensplaats Panmunjom veranderd in een „symbool van vrede" in plaats van verdeeldheid. Aan beide zijden van de grens lieten de twee leiders zich fotograferen om vervolgens in het Vredeshuis in het Zuid-Koreaanse gedeelte het gesprek voort te zetten.
Moon schudde eerst handen met veteranen voordat hij bij zijn kantoor het Blauwe Huis in de auto stapte om naar Panmunjom af te reizen. Ook Noord-Koreaanse media berichtten over de ontmoeting en meldden voorafgaand dat Kim Pyongyang heeft verlaten, voor een „historische Noord-Zuid-topconferentie".
Waarom nu wel?
Vijfenzestig jaar na de wapenstilstand besluiten de leiders van de Korea’s dus dat er toch vrede moet komen. Waarom nu wel? Dat is de vraag waar veel mensen zich mee bezig houden. Eén van de antwoorden is dat een handtekening onder het vredesverdrag goed is voor de economische ontwikkeling in het land. Vooral Noord-Korea is vrij arm en op dit moment maken beide landen hoge kosten voor de opbouw en het in stand houden van het militaire apparaat. Dat hoeft dan niet meer en dat geld kan gestoken worden in het verbeteren van de economie.
De leiders hebben aan het slot van hun topontmoeting vrijdag samen beklemtoond dat ze vrede willen en geen nucleaire wapens. Dit staat in hun verklaring die spreekt over „een permanente en solide vrede” en een einde aan de onderlinge vijandelijke acties.
De twee verklaarden dat ze ook met de VS en mogelijk ook met China aan tafel willen om formeel een einde te maken aan de Koreaanse oorlog. Na een jaar van spanningen en wederzijdse scheldpartijen lijken ook Kim en de Amerikaanse president Trump elkaar eind mei of begin juni te gaan ontmoeten. Trump omschreef ‘de suïcidale raketman’ Kim deze week als ‘heel open ‘ en ‘eerbaar’.