‘Ellende via livestreams zal alleen maar toenemen’
Het ziet er in het begin onschuldig uit; drie mensen in een geparkeerde auto die via Facebook Live vrolijk met hun vrienden communiceren. Tót er een pistool in beeld komt en de vrouw op de bijrijdersstoel per ongeluk een kogel in het hoofd van haar vriend schiet. Het gebeurde deze week in Houston en het is niet de eerste keer dat de hele wereld kan meekijken tijdens een vreselijk voorval.
Dankzij livestreamdiensten als Facebook Live, Periscope en Instagram Live kan iedereen zijn avonturen delen, maar helaas zitten daar ook excessen tussen. In mei 2016 gebruikte een 19-jarige vrouw uit Parijs Periscope om te laten zien hoe ze zelfmoord pleegde door voor een trein te springen. Ze zei verkracht te zijn en daarom een eind aan haar leven wilde maken. In de reacties werd ze aangemoedigd de daad bij het woord te voegen.
Moord
Een jaar later liep een man door de straten van Cleveland en liet hij via Facebook zien hoe hij met zijn pistool op een voorbijganger doodschoot. „Ik heb dertien mensen vermoord”, riep hij tegen alle kijkers.
„Helaas valt hier weinig tegen te doen”, zegt livestreamstrategist Ruud van Gessel. „Weet je wat de eigenaar van Periscope zei na de zelfmoord van het Franse meisje? Dat het niet zijn probleem is. Dat hij slechts een dienst levert en dat je zelf moet weten wat je ermee doet. En om heel eerlijk te zijn heeft hij misschien wel een beetje gelijk. Dergelijke excessen moeten we voor lief nemen. Vroeger werden tijdens belangrijke live tv-evenementen vertragingen ingebouwd, zodat er kon worden weggeschakeld als iemand werd neergeschoten. Met streamingsdiensten kan dat niet. Eén druk op de knop en, hop, je bent live. Iedereen kan het doen.”
Hollywoodfilm
Van Gessel vermoedt dat het aantal incidenten zal toenemen. Ten eerste vanwege de technologie die ons in sneltreinvaart alsmaar inhaalt. Ten tweede omdat de generatie die nu opgroeit niets anders gewend dan een online leven. „Baby’s van nu krijgen over vier jaar de iPhone 10 van hun papa of mama. Ze zullen continu visueel bezig zijn en in de gaten krijgen dat ze alles zélf kunnen maken. Als zij 12 jaar oud zijn, hebben ze een telefoon waarmee ze een Hollywoodfilm kunnen maken. Nu zetten we een livestreamdienst nog aan en uit, maar tegen die tijd streamen mensen 24/7.”
Dat betekent dat we dan vrijwel álles live kunnen meekrijgen, zegt Van Gessel. We zijn dan niet meer afhankelijk van beelden van het NOS Journaal of van foto’s op Twitter om bijvoorbeeld de oorlog in Syrië te volgen. „Die oorlog is redelijk aan ons voorbijgegaan”, aldus de livestreamstrategist. „Over een paar jaar kunnen we de hele dag live meekijken en zitten we midden tussen de bombardementen. Echt, dat gaat gebeuren. Vijf jaar geleden was het onmogelijk om live op je telefoon te zien hoe iemand door zijn hoofd wordt geschoten. Nu wel. Dat zal helaas alleen maar erger worden.”
Altijd
Leveren streamingsdiensten ons dan alleen maar ellende op? Nee, natuurlijk niet, weet Van Gessel. „Periscope is ooit opgericht, zodat studenten in de Verenigde Staten feestjes aan de andere kant van het land konden meebeleven. De mogelijkheden zijn oneindig. Je kunt bijvoorbeeld de wedstrijd van je eigen voetbalelftal uitzenden. Het is dan ook veel leuker om naar de positieve kant te kijken, maar de negatieve aspecten zullen helaas altijd blijven.”