Amarins de Boer Nieuws 9 mrt 2018, 13:14

Leestijd: 4 minuten

‘Misschien krijgt Trump wel Nobelprijs voor Vrede’

Verrassend, historisch en een enorme doorbraak. Zo wordt de geplande ontmoeting tussen de Amerikaanse president Trump en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un genoemd. Tot voor kort was deze toenadering nog ondenkbaar, want de spanningen tussen de twee leiders waren de afgelopen maanden in een rap tempo geëscaleerd.

Dat de Amerikaanse president ingaat op het aanbod, is opmerkelijk, zegt Casper van der Veen. Hij is journalist en schrijft een boek over de geschiedenis van Noord-Korea. „Nog nooit eerder is een zittende Amerikaanse president ingegaan op het aanbod van een Noord-Koreaanse leider om te gaan praten.”

De Noord-Koreadeskundige vindt het enerzijds goed dat Trump de uitnodiging aanvaardt, omdat alles beter is dan elkaar via (sociale) media proberen te vernietigen. „Maar het is zorgwekkend dat Trump nauwelijks mensen om zich heen heeft die verstand hebben van wat Noord-Korea wil. Het land roept namelijk het één en doet het ander.”

‘Er valt niet te onderhandelen’

Zo zegt Noord-Korea te willen denucleariseren, iets wat volgens Van der Veen een „raar idee” is. „Ik kan mij moeilijk voorstellen dat het land hun kernwapens gaat opgeven, want ze hebben de afgelopen vijftien jaar hun staatsbudget in raket- en kernwapens gestopt. Daarnaast zei het land altijd dat er over het kernwapenprogramma niet valt te onderhandelen.”

Dat is ook de reden dat de vorige zittende Amerikaanse presidenten continu de uitnodigingen van Noord-Korea afketsten. Toch heeft Noord-Korea de VS nu wel zo ver gekregen om in gesprek te gaan. „Het lijkt erop dat Zuid-Korea daar een belangrijke rol in heeft gespeeld”, zegt Remco Breuker, hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit Leiden. „Zuid-Korea heeft de boodschap ook gebracht en het lijkt hiermee een een-tweetje tussen Noord- en Zuid-Korea. Het land heeft namelijk een president en regering voor wie de verzoening met Noord-Korea heel belangrijk is. Ze willen alles opofferen en maar één ding: Noord-Korea terug aan de onderhandelingstafel.”

„Noord-Korea is op de diplomatieke tour, nu het voldoende wapencapaciteit heeft”, zegt Van der Veen. „Kim Jong-un kan nu met diplomatie sancties afzwakken, omdat het economisch een sterker land wil worden. Dat willen ze bereiken door eerst de dreigementen richting Amerika hoog op te voeren en vervolgens de hand uit te steken: als wij minder gaan dreigen, willen jullie je sancties dan verminderen of ons geld geven?”

Relatie

Om het gesprek tot een goed einde te kunnen brengen, is het belangrijk dat Trump en Kim Jong-un elkaar wederzijds vertrouwen, zegt onderhandelingsexpert Luc van Esch. „Onderhandelen werkt net als een relatie opbouwen. Je moet eerst een relatie opbouwen, voordat je een deal kunt sluiten. Hoe beter je elkaar kent, hoe meer je elkaar vertelt.”

Daarnaast is het volgens Van Esch belangrijk om elkaars culturen en gewoontes te kennen, zodat je weet hoe je met elkaar moet omgaan. „Hoe beter de band, hoe meer je voor elkaar over hebt.”

Volgens Breuker is het vertrouwen tussen Trump en Kim Jong-un compleet afwezig. „Hoe ze dat gaan oplossen weet ik niet. Alhoewel, voor Noord-Korea is het niet zo’n probleem. Die willen Amerika alleen maar zand in de ogen strooien.”

Fotomoment

Het gesprek staat gepland in mei. Waar het zal plaatsvinden is nog niet bekend. Breuker verwacht niet dat het in Noord-Korea zal zijn. „In Washington verwacht ik ook niet. Waarschijnlijk zal de ontmoeting plaatsvinden op een centrale plaats, zoals in Mongolië, China of in Zuid-Korea.”

Of Trump succes gaat boeken, betwijfelen de deskundigen. Van der Veen: „Het is moeilijk om iets positiefs te zeggen over Trump, maar als hij de geschiedenis in kan gaan als de president die het conflict met Noord-Korea oplost, en erin slaagt om het nucleaire probleem op te lossen, dan is het dat natuurlijk wel heel mooi. Wie weet levert hem dat dan wel de Nobelprijs voor de Vrede op.”

Toch denkt Van der Veen dat het niet zo’n vaart zal lopen. „De kans is klein dat Trump dat gaat bereiken. Pyongyang zal nog met flink wat obstakels komen aanzetten."

Mensenrechtenschending

De Koreakenners balen wel dat er op de planning staat dat het gesprek vooral over kernwapens zal gaan. „Het gaat over alles, behalve over waar het moet gaan, namelijk mensenrechtenschendingen", zegt Breuker. 25 miljoen Noord-Koreanen hebben met onvrijheden te maken. „Maar als je daarover begint tegen Noord-Korea, lopen ze meteen weg van de onderhandelingstafel. Ze willen op dat punt niet toegeven.”

Mocht het gesprek doorgaan, is het belangrijk dat de VS tijdens het gesprek concrete stappen van Noord-Korea eist, benadrukt Van der Veen. „Mooie beloftes en leuke woorden hebben we het afgelopen jaar genoeg van Noord-Korea gezien. Als er geen harde eisen komen, dan blijft het bij een fotomoment waarvan Kim Jong-un trots kan laten zien dat hij met de Amerikaanse president om tafel heeft gezeten.”