‘Ik kan voorlopig nog niet terug naar Syrië’
Hadi Altaki kwam drie jaar geleden als vluchteling vanuit Syrië naar Nederland. Hoe graag hij ook wil terugkeren, het is er nog altijd niet veilig voor hem.
„Ik had de keuze: vechten in het leger in een oorlog waar ik niet achter stond of vluchten.” En wat Hadi Altaki (24) deed, was vluchten. Drie jaar geleden kwam hij vanuit Syrië naar Nederland en hoewel steeds meer landgenoten willen terugkeren, blijft Hadi voorlopig hier. „Echt veilig is het er gewoon nog niet.”
De Internationale Organisatie voor Migratie, die vluchtelingen begeleidt bij vrijwillige terugkeer naar het land van herkomst, krijgt sinds een aantal maanden wekelijks zo’n tien telefoontjes met vragen – zowel van Syriërs die nog in de asielprocedure zitten als van Syriërs die al een verblijfsvergunning hebben. Nu IS terrein verliest, willen zij terugkeren naar hun geboorteland.
Hoe vind je het dat IS bijna geen grondgebied meer heeft in Syrië?
Daar ben ik ontzettend blij mee. Ik hoop dat ze Syrië verlaten, maar dat is niet zo gemakkelijk. Ik ben bang dat dat niet snel gebeurt. IS heeft veel macht, het is moeilijk om hen volledig te verslaan. Daarnaast wonen er nog veel mensen in Syrië die IS steunen, maar nu ondergedoken zijn. Zodra IS weer grondgebied herovert, zullen zij zich gelijk weer bij hen aansluiten.
Waarom gaan vluchtelingen uit Syrië nu weer terug?
Daar is een aantal verklaringen voor. Er zijn mensen die hier moeilijk aansluiting vinden, vanwege religie bijvoorbeeld. Zij hebben moeite met integreren in Nederland en willen graag terug. Een andere reden om terug te gaan, kan zijn dat het in sommige gebieden rustiger is nu – omdat IS daar vertrokken is. Die mensen hebben in hun dorpen nog huizen en werk. Genoeg om terug te gaan.
Een vriend van jou is drie maanden geleden teruggekeerd naar Syrië, hoe is dit verlopen?
Dit was erg moeilijk, want je kunt natuurlijk niet zomaar terugkeren. Je moet in het bezit zijn van de juiste stempel in je paspoort vanuit Turkije. Veel statushouders hebben die stempel niet, omdat ze Turkije niet legaal binnen zijn gekomen. Mijn vriend werd in Syrië niet met open armen ontvangen door de overheid. Die was er niet blij mee dat hij naar Nederland was gevlucht. Hij had het er ook moeilijk mee om te zien dat veel familie en vrienden overleden zijn, in de gevangenis zitten of gewoonweg verdwenen zijn.
Zou jij weer terug willen naar Syrië?
Ja natuurlijk, ik ben daar opgegroeid. Ik heb er mijn herinneringen, misschien mijn huis en hopelijk nog mijn vrienden en familie. Maar het ligt aan de situatie of je wel of niet terug kunt. Echt veilig is het er gewoon nog niet. Ik kan niet terug zolang Assad nog aan de macht is, of zolang IS aanwezig is in Syrië. Want dat zou betekenen dat ik alsnog het leger in moet. Omdat ik me drie jaar geleden niet bij het leger wilde aansluiten om te vechten voor mijn land, zal ik problemen krijgen. Terwijl je de helft van de tijd niet eens weet waarvoor je vecht….