Vijf vragen over carnavallen
Het carnavalsweekend staat weer voor de deur. Het feest van onder de rivieren staat vandaag de dag toch vooral bekend als het uitbundigste en gezelligste feest van het jaar, waar een heel weekend lang niets te gek is. Maar was dit altijd al de bedoeling van carnaval, of ligt hier meer aan ten grondslag? Metro frist je geheugen op, aan de hand van vijf vragen.
1. Waarom vieren we carnaval?
Heel lang geleden was carnaval een voorjaarsfeest. Men was blij dat de zon ging schijnen en het langer warm werd. De boze geesten die voor de kou hadden gezorgd werden weggejaagd met heel veel herrie en enge maskers.
Het feest sloot zich vervolgens aan bij de kerk, waarna het een katholiek feest werd. Carnaval stond in die tijd in het teken van een eetfestijn. Het vond namelijk plaats net voordat het veertig dagen vasten van de katholieken begon. Op vette dinsdag, de dag voor het vasten, werd al het vet in huis verzameld en opgegeten, omdat het anders zou bederven.
2. Wat wordt er dit weekend gevierd?
De vastenperiode wordt tegenwoordig niet meer zo streng gevierd als vroeger. Carnaval staat tegenwoordig vooral in het teken van jezelf vermommen door vreemde kledij aan te trekken. Door jezelf onherkenbaar te maken zou je het boekje veelvuldig te buiten kunnen gaan, zonder dat je daar later op kunt worden aangesproken.
In veel steden en dorpen wordt afgetrapt met een sleuteloverdracht. Hiermee wordt het startsein gegeven voor de start van het carnavalsfeest. Daarna volgt meestal een optocht met praalwagens, loopgroepen en individuele acts. Na de optocht worden vaak prijzen uitgereikt aan de mooiste praalwagen en leukste act. Tot slot verplaatst het feest zich naar de caféetjes in de buurt, waar het tot in de vroege uurtjes feest is.
3. Wanneer is het?
11 november is de start van het officiële carnavalsseizoen, in veel steden en dorpen vinden dan al een paar activiteiten plaats. Omdat carnaval een feest is dat gevierd wordt voordat het vasten begint, moet om de data van carnaval vast te stellen veertig dagen worden teruggeteld vanaf Paaszondag. De dag waarop het vasten na veertig dagen eindigt. Dit maakt dat carnaval op zijn vroegst kan beginnen op 1 februari en op zijn laatst op 9 maart.
Officieel duurt carnaval van zondag tot en met dinsdag. Maar de praktijk wijst uit dat het feestvieren veel eerder begint en soms zelfs al op donderdag van start gaat.
4. Wat is het verschil tussen carnaval in Limburg en carnaval in Brabant?
In Limburg wordt het Rijnlands Carnaval gevierd. Dit feestvieren stamt af van het Venetiaanse Carnaval. Volgens Venetiaanse traditie dos je jezelf zo mooi en bijzonder mogelijk op. Er worden maskers gedragen en soms wordt er zelfs geschminkt.
De Brabanders vieren het Bourgondisch Carnaval. Dit feest ontstond eind 19e eeuw als protest tegen de Pruisen. Het is ontstaan als een gekostumeerd eetfestijn, waar iedereen zich verkleedt als boer en voor even gelijk is.
In de praktijk blijkt niet iedereen zich aan deze tradities te houden. Tegenwoordig gaan veel jongeren in beiden provincies verkleed in de meest gekke outfits. Denk aan piraten, politiemannen, zusters, spoken, en ga zo maar door.
Ook wat muziek betreft schijnt er per provincie een verschil te zijn. In Brabant wordt veelal Nederlandstalige muziek, top 40 en skihutmuziek gedraaid. Terwijl in Limburg juist de traditie erg belangrijk lijkt te zijn. Daar wordt voornamelijk Limburgse of traditioneel Duitse muziek gedraaid.
5. Zijn buitenstaanders ook welkom?
Hoewel we hebben kunnen zien dat carnaval vooral gevierd wordt onder de rivieren. Reizen er steeds meer randstedelingen af voor een avond of weekend feestvieren. Dit tot ongenoegen van de inwoners uit de dorpen waar carnaval traditie is.
Wat Brabanders en Limburgers vooral een doorn in het oog is, is het feit dat ‘carnavaltoeristen’ geen idee hebben waar carnaval eigenlijk omdraait. Politiekorpsen in Brabant lieten eerder weten dat carnavalsgasten van boven de rivieren denken dat alles kan en mag tijdens het feest.
Desondanks kun je als outsider toch met open armen ontvangen worden, zolang je aandacht besteed aan je outfit. En daarnaast gezellig meedoet en rekening houdt met tradities.