Merel Driessen Nieuws 1 feb 2018, 14:29

Leestijd: 4 minuten

‘De tabaksindustrie moet gestraft worden’

„Wat vet zeg!”, roept Anne Marie van Veen aan de telefoon als we haar vertellen dat ook het UMCG van plan is aangifte te gaan doen tegen de tabaksindustrie. „Het is mijn eigen ziekenhuis!” Anne Marie’s dag kan in ieder geval niet meer stuk. Woensdag maakte het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis bekend als eerste Nederlandse ziekenhuis ooit aangifte te doen tegen de tabaksindustrie. En het lijkt erop dat andere ziekenhuizen gaan volgen.

Niet de eerste aangifte

„Dit is de kers op de taart in de hele reeks aangiften die tot nu toe zijn gedaan”, vertelt Van Veen aan Metro. „Het Antoni van Leeuwenhoek draait met de wereldtop mee. Hiermee maken ze een enorm statement.”

Van Veen is zelf al vier jaar longkankerpatiënt. Samen met COPD-patiënt Lia Breed en Stichting Rookpreventie Jeugd deed zij anderhalf jaar geleden als eerste aangifte tegen de tabaksindustrie. „Het liefst wil ik dat mijn kinderen straks niet meer in staat zijn om nog sigaretten te kopen. Of dat lukt weet ik niet.”

Wie is de schuldige?

Zelf rookte Van Veen jarenlang. Ze was vijftien jaar oud toen ze ermee begon, vertelde ze al eerder aan Metro. „En ik vond het lekker, echt lekker.” Op de dag van haar allereerste chemo stopte ze er mee. Ze verwijt het zichzelf niet dat ze longkanker heeft gekregen omdat ze jarenlang verslaafd was aan sigaretten. Volgens Van Veen heeft een roker geen vrije wil meer. „De tabaksfabrikanten zijn de ware schuldigen in dit verhaal. Zij doen alles om de sigaret lekker te laten smaken en de roker verslaafd te houden.”

Daar is het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis het mee eens: „Over het algemeen begin je al op jonge leeftijd met roken, tussen de 12 en 16 jaar oud. Dan overzie je de consequenties van de lange termijn niet”, vertelt woordvoerder Edith Krab. „De stoffen die erin zitten maken het lekker. En die nicotine maakt het zo enorm verslavend.” Ze legt uit dat je als roker continu aan het afkicken bent. „Tijdens het roken krijg je een rustig gevoel en stijgt je nicotinespiegel. Zodra je sigaret op is, daalt die spiegel vervolgens heel snel en wil je weer een nieuwe sigaret.”

Verbod op sjoemelsigaret

Het Antoni van Leeuwenhoek vindt dat in ieder geval de sjoemelsigaretten verboden moet worden. Daarmee overtreedt de tabaksindustrie de wet. „In sjoemelsigaretten zitten piepkleine gaatjes in de filter van de sigaret die ervoor zorgen dat er tijdens de controle van sigaretten ook schone lucht wordt meegezogen. Maar tijdens het dagelijks gebruik worden die gaatjes afgesloten door de vingers en lippen van de roker, die daarmee een veel hogere dosis van schadelijke stoffen inhaleert dan wettelijk is toegestaan. Zeer vergelijkbaar met het dieselschandaal waarbij de auto’s netjes binnen de norm leken te presteren op de testband, maar in het dagelijkse gebruik die norm ver overschrijven.” Van Veen is het er mee eens dat de tabaksindustrie hiervoor gestraft moet worden. „Ik wil dat de schadelijke stoffen die het zo verslavend maken eruit worden gehaald. Dan is het roken niet lekker meer en worden mensen niet meer verslaafd.”

Voor de tabaksindustrie zelf lijkt de aangifte van het Antoni van Leeuwenhoek geen nieuws te zijn. „De aangifte is een anderhalf jaar geleden al gedaan. Er heeft zich alleen een nieuwe partij aangesloten”, aldus Abe Brandsma van British American Tobacco, een grote Britse tabaksfabrikant waar onder andere Lucky Strike en Pall Mall onder vallen. „Het echte nieuws is wat ons betreft als het Openbaar Ministerie (OM) uitspraak doet. Wij verwachten dat dit binnenkort zal zijn.” Brandsma zegt niet te verwachten dat de tabaksindustrie vervolgd wordt, omdat ze zich aan alle wet- en regelgeving houdt. Wat betreft de sjoemelsigaretten: „Wij kunnen benadrukken dat wij een legaal product maken dat voldoet aan alle wet- en regelgeving.”

Een moeilijke en ingewikkelde zaak

Voor het Antoni van Leeuwenhoek en Van Veen is het nu afwachten of en wanneer het OM de aangiftes gaat behandelen. Van Veen: „Ondanks dat je denkt dat het hartstikke strafbaar is wat de tabaksindustrie doet, is het schijnbaar toch een moeilijke en ingewikkelde zaak voor het OM. Tot nu toe is geen bericht goed bericht voor ons.” Toch zit ze met smart te wachten op het moment dat het OM aankondigt een zaak te beginnen. „Wereldwijd gaan er jaarlijks 6 miljoen mensen dood aan roken. Ik wil daarom dat de tabaksindustrie ontzettend hard gestraft wordt.”