Zzp’er houdt in: geen hockey voor een grote opdracht
Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) telt Nederland inmiddels meer dan een miljoen zelfstandigen zonder personeel. De modelovereenkomst, die in 2016 de inmiddels afgeschafte VAR-verklaring moest vervangen, zorgde vooral voor veel verwarring en onvrede. Het kabinet gaat woensdag om tafel met de vakbonden, werkgevers en een groepje zzp’ers. Metro sprak met vier jonge zelfstandigen over hun ervaringen met het alles zelf regelen.
Carlijn Hartlief (28 jaar)
Carlijn organiseert (gedeeltes van) festivals en evenementen. Zo produceerde ze de afgelopen drie jaar al de opening van het Nederlands filmfestival. Maar ook Bevrijdingsfestival Overijssel, de Popronde, BNNVARA en Eurosonic Noorderslag behoren tot haar werkgevers.
Waarom ben je zzp’er?
„Ruim drie jaar geleden ging ik op zoek naar een nieuwe baan, ik werkte tot die tijd voor Hedon. Tijdens het solliciteren kwam ik er al snel achter dat er genoeg werk was, maar niet in de vorm van een vaste baan. Festivals en evenementenorganisaties werken vaak toe naar een ontzettende piek en huren daarvoor extra mensen in, maar de rest van het jaar werken ze met een klein team die vast in dienst zijn.”
Waar loop je tegenaan?
„Ik vind het nog wel eens lastig als een opdracht verandert, groter of kleiner wordt en dat je dan opnieuw in onderhandeling moet. Je komt dat dan mondeling overeen, en achteraf stuur je dan een factuur die hoger of lager is dan wat schriftelijk overeengekomen is. Ook is er soms een grijs gebied over bepaalde taken, die voor iemand in loondienst een verplichting kan zijn. Bijvoorbeeld het inwerken van een stagiaire of een keer in de week de lunch organiseren. Daarbij is er een verschil tussen vaste medewerkers die vaak op gezette tijden op kantoor zitten, maar wil ik als zzp’er graag mijn eigen tijd indelen met efficiënte contactmomenten, zodat ik er eventueel nog andere klussen bij kan doen. Je gaat soms toch op in de cultuur van de organisatie, ondanks dat je zelfstandig bent.”
Hoe heb jij alles geregeld?
„Ik heb mijzelf de tijd gegeven om mijn inkomen op te bouwen als zzp’er en de eerste vijf jaar überhaupt niet te denken aan mijn pensioen of een arbeidsongeschiktheidverzekering. Daarvoor verdien ik nog niet genoeg. Ik heb tot nu toe het geluk dat ik in de voorbije jaren niet arbeidsongeschikt ben geraakt. Een groot nadeel is dat je soms over je eigen grenzen heen gaat om te werken, omdat je anders niet door betaald krijgt of wordt uitbetaald. Ik hockey erg graag, maar als ik nu een grote opdracht heb, dan speel ik de twee, drie weken daarvoor niet. Zodat ik niet het risico loop met een blessure het event te draaien. Over twee jaar wil ik gaan kijken waar ik mijn pensioen ga opbouwen en hoe ik mijzelf kan verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid.”
Wat zie jij graag veranderen aan de huidige regeling?
„Het zou mooi zijn als er iets van een arbeidsongeschiktheidsregeling wordt geregeld vanuit de overheid, maar dit zou een keuze mogen zijn. Ik denk dat we naar een constructie toe kunnen dat je zelf mag kiezen of je werkgever of opdrachtgever loon inhoudt voor je pensioen en ziektekostenverzekering of dat je dit zelf regelt. Dit zou los mogen staan van of je een zzp’er bent, of in loondienst bent. Daarbij is een stuk bewustzijn bij werknemers belangrijk, zodat je weet wat je betaalt aan pensioen en ziektekostenverzekering en wat zzp’ers in de onderhandelingen richting hun opdrachtgevers moeten meenemen om dit te kunnen betalen. Niet om juist daarmee goedkoper te zijn dan iemand in loondienst.”
Julian Velders (21 jaar)
Julian is vaak te vinden op evenementen waar hij bijvoorbeeld de aftermovie schiet. Van een openbare gelegenheid tot de kerstborrel van een bedrijf. Maar soms gaat het ook om een wat serieuzer onderwerp. Het produceren en monteren doet hij trouwens ook gewoon.
Waarom ben je zzp’er geworden?
„Tijdens mijn studie Communication and Multimedia design liep ik stage voor een internetbureau. Daar maakte ik eigenlijk alleen filmpjes, wat niet helemaal de bedoeling was bij mijn studie. Bij dat bureau ben ik toen blijven werken en om mij heen kreeg ik vervolgens steeds meer de vraag over wat ik deed en vervolgens of ik ook voor hun filmpjes kon maken. Dat werden er steeds meer, waardoor ik op een gegeven moment als vanzelf ben gaan freelancen.”
Waar loop je tegenaan?
„Sommige opdrachtgevers bieden lage vergoedingen aan. Ik probeer dan altijd te kijken naar wat het werk mij naast het geld nog oplevert. Zo heb ik in het begin – toen ik nog niet zoveel verdiende – een filmpje voor iemand gemaakt, die helemaal geen geld had om mij te betalen. Maar ik zag wel dat hij 40.000 likes op zijn Facebook-pagina had. Toen dacht ik: ‘Als hij dat daarop deelt en mensen zien dan ik dat gemaakt heb, is dat toch weer gratis reclame’.”
Hoe heb jij alles geregeld?
„Niet, en daar liep ik afgelopen zomer wel een beetje tegenaan, toen ik mijn enkel gekneusd had. Gelukkig had ik mijn editingskills nog en kon ik dat thuis vanaf de bank doen. Verder heb ik het voordeel dat ik nog bij mijn ouders woon, dus zelfs als het nu misgaat heb ik nog een dak boven mijn hoofd.”
Wat zie je graag veranderen aan de huidige regeling?
„De belastingaangifte is altijd zoiets dat je eindeloos voor je uitschuift. Ik ben nu zo’n herinnering op m’n telefoon al een week aan het snoozen. Het is alsof je een lastig proefwerk moet maken. Het systeem is zo verouderd, zo verwarrend en totaal niet gebruiksvriendelijk. Dat maakt dat er een enorme drempel ligt.”
Sarah Verroen (31)
Sarah heeft een eigen adviesbureau in de visserij en de agrarische sector. Ze werkt zowel aan promotie en projecten rondom bijvoorbeeld verduurzaming als dat ze de communicatie verzorgt voor bedrijven uit die hoek.
Waarom ben je zzp’er?
„Toen ik in 2009 afstudeerde, ben ik eerst in loondienst gegaan. In 2012 stond ik op een kruispunt vanwege ontwikkelingen bij mijn werkgever. Of een baan zoeken in loondienst of de werkzaamheden die ik toen al deed als zzp’er uitvoeren. De banenmarkt was ontzettend slecht en ik zag dat oud-studiegenoten met een vaste baan een heel onzeker bestaan kregen. Toen heb ik ervoor gekozen om zzp’er te worden. Ook vanwege de vrijheid en de mogelijkheden die je daarbij hebt.”
Waar loop je tegenaan?
„Ik zorg altijd voor een duidelijke overeenkomst, waar in helder afgebakend is wat de wederzijdse verwachtingen zijn. Dat is een hele sterke keus van mij uit geweest. Ik merkte wel dat niet alle werkgevers daar uit zichzelf mee komen.”
Hoe heb jij alles geregeld?
„Iets waar ik heel veel over nadenk – maar ik denk dat in algemene zin geldt – is hoe ik mijn pensioen regel. Zelfs voor mensen die met hun hele leven werken pensioen hebben opgebouwd is het niet altijd meer even vanzelfsprekend. Daarom denk ik bijvoorbeeld aan investeren in vastgoed, dingen die hun waarde houden. Maar voorlopig ben ik meer bezig met nadenken over hoe ik het kan invullen, dan dat ik het echt doe.”
Wat zie jij graag veranderen aan de huidige regeling?
„Er is een iets waar ik mee zit, dat is de kinderopvangtoeslag. Bij de meeste toeslagen kan je aan het eind van het jaar aanvragen op basis van je hebt verdiend, maar de kinderopvangtoeslag krijg je maar vergoed met een terugwerkende kracht van drie maanden. Dat betekent dat je aan het begin van het jaar al heel nauwkeurig moet gaan inschatten wat je dat jaar gaat verdienen. De oplossing is om dan heel hoog in te zetten, om er voor te zorgen dat je niet achteraf terug hoeft te betalen, maar het is wel heel onhandig.”
Dominique van Helvert (25)
Dominique maakt filmpjes voor tal van opdrachtgevers. Van het Van Gogh Museum tot het Summer Breek Festival. Hierbij verzorgt ze (vaak met de hulp van een vaste collega-zzp’er Emily Oosterom) alles van de pre-productie tot het filmen tot de marketing en social media.
Waarom ben je zzp’er?
„Na mijn stage bij LXRY Magazine ben ik er eigenlijk ingerold. Er liepen een paar van mijn projecten door, maar om voor die opdrachten betaald te worden, was het wel handig om mij in te schrijven bij de Kamer van Koophandel en een eigen btw-nummer te krijgen. Eigenlijk was ik tijdens mijn stage al een zelfstandige. Veel projecten deed ik in mijn eentje, dus er was niet iemand die zei hoe ik het moest doen, als ik het maar deed.”
Waar loop je tegenaan?
Veel opdrachtgevers weten vaak niet wat het kost om een filmpje te maken. Dan bieden ze je een budget van driehonderd euro, omdat een student het voor die prijs doet. Dan zeg ik: ‘Dan moet je een student inhuren.’ Ik ben geen student.”
Hoe heb jij alles geregeld?
„Ik heb tot nu toe alleen mijn filmspullen verzekerd. Andere verzekeringen zoals AOV, WA en pensioen zijn voor zzp’ers erg duur. Omdat ik momenteel ook in loondienst ben en nu even weinig zzp-werkzaamheden uitvoer, is het niet te doen om de kosten van alle verzekeringen te dekken.”
Wat zie jij graag veranderen aan de huidige regeling?
„Er is wel veel informatie beschikbaar, maar het lastige is dat jouw situatie vaak net even wat anders is. Hierdoor is het vaak onduidelijk onder welke regeling je valt. Zo deden we laatst een low-budget project. De opdrachtgever wilde ons de vergoeding uitbetalen als vrijwilligersvergoeding, wat voor hem voordeliger was. Maar het was niet duidelijk of dit mocht, omdat wij als ondernemer niet gezien kunnen worden als vrijwilliger. Maar omdat de vergoeding erg laag was in verhouding met de omvang van de opdracht, konden we volgens de informatie op de website van de Belastingdienst juist wel als vrijwilliger gezien worden. Bellen met de Belastingdienst levert vaak verschillende antwoorden op, en als je echt uitsluitsel wil hebben moet je een belastinginspecteur een brief schrijven. Die geeft dan, als je mazzel hebt, binnen zes weken antwoord. Dat moet toch makkelijker kunnen?”