Jelmer Visser Nieuws 24 jan 2018, 17:42

Leestijd: 3 minuten

‘Het bestrijden van nepnieuws is geen taak van EU’

Om de strijd tegen nepnieuws aan te gaan, heeft de Europese Unie een taskforce genaamd EU vs Disinfo aan het werk gezet om foutieve informatie op te sporen. Ze zijn meteen enthousiast aan het werk gegaan. In Nederland werden journalisten van NPO-Radio, GeenStijl, ThePostOnline en Omroep Gelderland beschuldigd van het plaatsen van nepnieuws. Dit kwam de taskforce op veel kritiek te staan.

Om aan deze kritiek tegemoet te komen plaatst EU vs Disinfo voortaan niet meer een medium in de databank maar alleen de individuele verspreider die in hun optiek ‘nepnieuws’ verspreid. Journalist Chris Aalberts van ThePostOnline werd door de werkgroep beschuldigd en vindt dat deze tegemoetkoming niks oplost. Sterker nog; hij ziet de taskforce liever helemaal verdwijnen.

Oekrainse PR-club is hardnekkig: ze deden geen onderzoek maar ze noemen mijn verslag toch 'nepnieuws'. https://t.co/e8YQ4KoiOH via @TPOnl

— Chris Aalberts (@ChrisAalberts) January 23, 2018

Onterechte beschuldiging

„De door de EU-gesteunde taskforce neemt, zonder enig onderzoek te doen, zomaar de beschuldigingen van een clubje uit Oekraïne over. Het gewraakte artikel over het associatieverdrag tussen de EU en Oekraïne was feitelijk juist.” vertelt Aalbers. Hij vindt dat EU vs Desinfo wederhoor had moeten plegen. „Ik maakte een verslag van deze avond als onderdeel van mijn serie over de Europese Unie, als zij een probleem hebben met een van de mensen die ik heb geïnterviewd dan zouden ze eerder hen in die databank moeten zetten.”

Aalbers vindt dat de taskforce zijn imago als journalist heeft geschaad. „Deze beschuldiging slaat nergens op. Mijn werk wordt als ‘nepnieuws’ gebrandmerkt zonder dat hier enig bewijs voor is. Ook geven ze geen toelichting waarom ze mijn artikel ‘eenzijdig’ vonden. Deze tegemoetkoming verandert niks aan hun werkwijze en de controle hierop. De Europese Unie neemt nu klakkeloos de kritiek van een club uit Oekraïne over."

De journalist van ThePostOnline vindt dat het opsporen en modereren van nepnieuws geen taak is van een overheid. „Deze denktank is gewoon een hobby-project van de EU. Een kwalijk hobbyproject dat bovendien gevaarlijk is voor de persvrijheid" Over de toekomst is hij huiverig. „De volgende stap is dat deze nepnieuwsdatabank wordt gekoppeld aan sociale media zoals Facebook. Dat is nu nog niet zo maar als dit in de toekomst wel gebeurt dan worden artikelen met deze stempel door het sociale medium gemarkeerd als ‘fake’ en weggefilterd. En dat zonder dat hier onderzoek naar is gedaan."

Taskforce

De taskforce EU vs Disinfo stelt dat het nooit de bedoeling is geweest om een medium te als geheel te willen brandmerken. Ze proberen alleen verkeerde informatie te mekkeren als pro-Russisch of doelbewuste propaganda. ,,Onze intentie is om de boodschap eruit te lichten, niet het medium. Als desinformatie die voortkomt uit het pro-Russische ecosysteem erin slaagt door te dringen tot een solide westers medium, is dat een van de grootse successen van een desinformatiecampagne. De boodschap krijgt opeens een compleet nieuwe legitimatie.”

Met de tegemoetkoming om niet langer alleen het medium maar alleen de individuele boodschap als ‘nepnieuws’ aan te melden in de database menen ze voldoende tegemoet te komen aan de kritiek van de Nederlandse journalisten. De in 2015 opgezette East Stratcom Task Force heeft veertien medewerkers. Zij krijgen informatie van een netwerk met meer dan vierhonderd experts, journalisten, ngo’s en denktanks. Een van die ngo’s is Promoteukraine, de afzender van de klachten jegens Nederlandse artikelen. De Europese Unie is van plan om de taskforce uit te breiden en de bestrijding van nepnieuws te intensiveren.