Jeroen Haverkort Nieuws 14 jan 2018, 17:34

Leestijd: 3 minuten

De Verenigde Staten gaan mogelijk ‘dicht’

De Verenigde Staten maken zich mogelijk op voor een shutdown. Vijf dingen die je moet weten.

Wat is een shutdown?
Als de Republikeinen en Democraten in de VS het deze week niet eens worden over de financiering van de overheid komt er een shutdown, ook wel lockdown genoemd. De ambtelijke molen komt dan stil te liggen. Zo’n 800.000 ambtenaren worden zo gedwongen met onbetaald verlof te gaan. In de praktijk betekent dat gerechtshoven bijvoorbeeld maximaal twee weken kunnen draaien op een noodfonds, daarna moeten ze de ‘onbelangrijke’ zaken laten liggen. Het aanvragen van een visum of het vernieuwen van een paspoort loopt vertraging op. Ziekenhuisafdelingen, zoals poliklinieken, sluiten. Mensen met een uitkering kunnen blijven rekenen op geld van de overheid, hoewel nieuwe aanvragen pas behandeld worden als de overheid weer open is. Scholen blijven open, maar studentenleningen en -beurzen worden niet betaald. Musea sluiten hun deuren. Cruciale diensten als de douane, de kustwacht en de immigratiedienst blijven hun taken verrichten, net als de voedselinspectie, de weerdiensten en het personeel in het openbaar vervoer.

Waar is er heibel over?
Over heel veel zaken, waaronder immigratie. President Donald Trump wil nog steeds een muur tussen de VS en Mexico, maar daar is veel geld voor nodig. Ook wil hij een einde maken aan het loterijsysteem waardoor immigranten een visum kunnen winnen. De Democraten willen juist dat 800.000 jonge illegalen, ook wel de ‘dreamers’ genoemd, in het land mogen blijven.

Trump wil dus geld lenen?
Ja, maar deze week loopt de deadline voor het verhogen van het schuldenplafond af. Als hierover geen overeenstemming wordt bereikt kan Amerika voorlopig de rekeningen niet betalen. Het (tijdelijk) verhogen van het maximaal te lenen bedrag is zeer omstreden in de Amerikaanse politiek. De Republikeinen zijn normaal gesproken fel gekant tegen het versneld verhogen van de staatsschuld, maar veel Democraten zien juist een grotere rol voor de federale overheid weggelegd.

Wat is het schuldenplafond?
Het wettelijke plafond voor de toegestane hoogte van de Amerikaanse staatsschuld. Sinds 1835 is de Amerikaanse federale overheid niet meer schuldvrij geweest. In 1917, tijdens de Eerste Wereldoorlog, werd een wettelijk plafond voor de staatsschuld vastgesteld, dat alleen met toestemming van het Congres mag worden verhoogd. Dat is sinds 1917 bijna honderd keer gebeurd. Tot 1940 was het staatsschuldplafond nauwelijks noemenswaardig, maar sindsdien werd de lat met reusachtige sprongen verhoogd. Afgelopen september werd het schuldenplafond nog voor drie maanden verhoogd waardoor er ruim 6,7 miljard euro kon worden vrijgemaakt voor noodhulp aan de staten Texas en Louisiana, die zwaar werden getroffen door orkaan Harvey. Het opmerkelijke hieraan was dat Trump bij het sluiten van een akkoord met de Democraten hierbij zijn eigen partij én zijn minister van Financiën passeerde.

Wanneer was de laatste shutdown?
Op dinsdag 1 oktober 2013 ging een deel van de overheid ‘dicht’. Dat was toen voor het eerst in zeventien jaar. Republikeinen en Democraten lagen toen al lange tijd in de clinch over Obamacare, een wet die ervoor zorgt dat alle Amerikanen een zorgverzekering kunnen krijgen. Een meerderheid van de afgevaardigden in het Huis stemde toen in met het plan om de begroting afhankelijk te maken van uitstel van Obamacare.