Cerise van Vliet Nieuws 12 jan 2018, 12:14

Leestijd: 2 minuten

Aantal aanvragen euthanasie in Nederland stijgt

Vanaf 2002 is euthanasie en hulp bij zelfdoding in Nederland via de wet legaal gemaakt. De zogenaamde ‘euthanasiewet’ zorgt ervoor dat mensen onder bepaalde voorwaarden mogen worden geholpen uit het leven te stappen.

De voorwaarden zijn streng. Zo moet de patiënt altijd zelf een euthanasieverzoek doen bij een arts. De arts moet er vervolgens volledig van overtuigd zijn dat de patiënt een weloverwogen beslissing heeft genomen en dat het lijden van deze persoon uitzichtloos en ondragelijk is.

Weigeringen

Vaak genoeg wordt aan één van de voorwaarden niet of onvoldoende voldaan. Dan wordt de euthanasie geweigerd. Uit onderzoek van de Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie (ZonMw) blijkt dat 9.100 mensen die in 2010 overleden, voordat ze stierven een verzoek om euthanasie of hulp bij zelfdoding hadden gedaan.

Dat is 6,6% van alle overledenen. Van deze aanvragen is 45% wel en 55% niet uitgevoerd. Van de hulpvragers wiens verzoek niet is uitgevoerd overleed 44% al voordat de euthanasie uitgevoerd kon worden. In de andere gevallen werd het verzoek niet geaccepteerd om verschillende redenen. Bijvoorbeeld omdat de patiënt het verzoek weer terugneemt of de arts meent dat er niet aan de zorgvuldigheidscriteria van de wet is voldaan.

Er zijn ook artsen die uit principe weigeren euthanasie uit te voeren. En omdat artsen niet wettelijk verplicht zijn patiënten in dat geval door te verwijzen naar een arts die het wel doet, blijven er dus mensen met een verzoek in de kou staan. Dit geldt niet alleen voor mensen met een lichamelijke ziekte, maar ook chronisch psychiatrische patiënten met een doodswens en mensen die beginnen te dementeren.

Levenseindekliniek

Om voor deze mensen een oplossing te bieden heeft de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) in 2012 de Levenseindekliniek opgericht. Het doel van de Levenseindekliniek is om mensen met een euthanasieverzoek dat voldoet aan de wettelijke criteria te helpen, als de behandelend arts het verzoek niet accepteert.

Precies bij deze kliniek is het aantal aanvragen voor euthanasie het afgelopen jaar met maar liefst 38 procent toegenomen. In totaal stuurden 2500 patiënten hun verzoek in. Uiteindelijk hielpen de artsen en verpleegkundigen van de kliniek 747 mensen met hun verzoek om te sterven, werd donderdag bekend.

Teveel verzoeken

De kliniek krijgt inmiddels zoveel verzoeken, dat ze in oktober al waarschuwde dat het de toenemende vraag naar euthanasie niet aankan. Vooral in Zuid-Holland blijkt er een groot gebrek aan artsen te zijn om patiënten met hun euthanasiewens te helpen.

Volgens de kliniek had bijna een derde van de patiënten die vorig jaar zijn overleden door euthanasie zogeheten somatische klachten. Dat zijn lichamelijke klachten waar geen oorzaak voor gevonden kan worden. Bij een kwart ging het om een ‘opstapeling van ouderdomsaandoeningen’ en bij bijna hetzelfde aantal om uitbehandelde kanker. Daarnaast leed 10 procent van de patiënten aan dementie en 9 procent had een psychiatrische aandoening.

In totaal kregen ruim 7.000 patiënten in Nederland vorig jaar euthanasie volgens de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie.