Jelmer Visser
Jelmer Visser Nieuws 28 dec 2017, 
Leestijd: 5 minuten

De #ophef van 2017: van Vindicat tot Pietendiscussie

2017: een jaar met veel #ophef ©Andre Hunter, Unsplash

Het zijn de laatste dagen van 2017. Weer een jaar voorbij. En er gaat natuurlijk geen jaar in Nederland voorbij zonder een aantal pittige discussies, emotionele opwellingen, opmerkelijke statements, stupide beslissingen en een spervuur aan meningen. Kortom: #ophef.

Nu was het vrijwel wekelijks raak, maar omdat dit jaaroverzicht niet te lang moet worden, is er per maand een #ophef-onderwerp uitgekozen. Dit is het deel twee van het #ophef-jaaroverzicht. Heb je het eerste deel nog niet gelezen? Klik dan even hier!

Juli: Jongens

In tijden van genderneutraal taal- en toiletgebruik kwam deze campagne van SIRE als een donderslag bij heldere hemel. Laat cisgender jongens zich weer als cisgender jongens gedragen! Wat doen deze jongens? Rennen, ravotten, scheten laten, fikkie stoken, zichzelf verwonden en meisjes vies vinden. Al op de dag van de lancering klommen critici achter het opheforgel. De campagne was een tijdreis naar de jaren ’50 en moedigde stereotiep gedrag aan. Kijk, en oordeel zelf.

De campagne zou schadelijk zijn voor jongens die niet van ravotten hielden en voor meisjes die graag fikkie stookten. Waarom werd dit gedrag specifiek gekoppeld aan jongens? SIRE bleef ondanks de kritiek achter de campagne staan. Volgens hen was er onder ouders met zoons juist ontzettend veel behoefte aan deze boodschap en werd ‘typisch jongensgedrag’ afgekeurd in het onderwijs. In februari lanceren ze de campagne nogmaals. Gordels vast.

Augustus: Jesse Klaver

Jesse Klaver. De een vindt hem geweldig, de ander vindt hem afschuwelijk. Voor de GroenLinkser was het een zeer bewogen jaar gevuld met hoge verwachtingen, tegenvallende uitslagen, meet-ups, gesjeesde kabinetsonderhandelingen, een eikeltjespyjama en een documentaire. Filmmaker, partijgenoot en persoonlijke vriend Joey Boink maakte een film over Klaver. Nu was dit op zich geen probleem. Maar dit werd het wel toen de NPO deze wilde gaan uitzenden.

https://www.youtube.com/watch?v=9EGxdIVK6Hs

Dit ging zomaar niet: „Is de NPO wel het juiste kanaal ‘linkse GroenLinks-propaganda’?” Na felle kritiek besloot de publieke omroep om Jesse toch niet op de televisie te vertonen. Fans konden de film alsnog kijken in Carré. Begin september kon een matig gevulde zaal Jesse toch nog bekijken. En de reacties waren zoals verwacht. De fans waren lyrisch over het intieme persoonlijke portret. Critici vonden het een gekleurde campagnefilm zonder diepgang.

September: Vindicat

De minst geliefde studentenvereniging van Nederland had een zeer beroerde aftrap van het nieuwe schooljaar. Tijdens een gezellig etentje met honderden leden zouden de aspirant-hoogopgeleiden een sushi-restaurant kort en klein geslagen hebben. Deze vernielingen werden afgekocht en in de doofpot gestopt. Journalist Willem Groeneveld van Sikkom besloot hier in te duiken en bracht de waarheid boven tafel. En dit allemaal op de eerste dag van de nieuwe voorzitter.

Na de bangalijsten, ontgroeningsschandalen en het ‘slettenalmanak’ was vandalistische tsunami in het sushi-restaurant de druppel voor de Hanzehogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen. Zij draaiden de geldkraan van de Groningse borrelclub dicht. Of het voortbestaan van de vereniging hierdoor in gevaar komt? Waarschijnlijk niet. Vindicat kreeg ondanks de ophef een recordaanwas van nieuwe leden en er zijn genoeg oudgedienden met geld.

Oktober: #metoo

Het begon als een hashtag waarin vrouwen hun negatieve ervaringen met ongewenste intimiteiten deelde. Zelfs op onze eigen voorpagina stond voor een keer geen Metro maar Metoo. Al snel veranderde #metoo in een achtbaan van schokkende schandalen en opzienbarende onthullingen die elkaar in recordtempo opvolgden. Het betekende het einde van de carrière voor Harvey Weinstein en Kevin Spacey en vele anderen over de hele wereld.

Ook in Nederland kwamen lijken uit de kast. Zo bleek er van alles mis op de Amsterdamse toneelschool en kwamen Jappe Claes, Karst van der Meulen, Job Gosschalk en Ruut Weissman, Gijs van Dam en Francisco van Jole in opspraak over hun grensoverschrijdende gedrag. #metoo legde de vinger op de zere plek. Er was ook kritiek. De weerbaarheid bij de slachtoffers werd betwist. En sommigen vonden talkshows niet de juiste plek om dit soort zaken op te lossen.

November: Zwarte Piet

De #ophef van november in Nederland staat eigenlijk al vier jaar vast. Inmiddels is de Zwarte Pieten-discussie misschien wel net zo’n in de Nederlandse samenleving verankerde traditie geworden als het hele Sinterklaasfeest zelf. Dit jaar kwam hij laat op gang. De discussie begint normaal gesproken op het moment dat de pepernoten in de winkel lagen maar nu niet. De Zwarte Pieten-discussie van 2017 had een hele intense eindsprint en barstte eind november ongekend hard los.

De Sinterklaasintocht was in het Friese Dokkum. Vanuit Amsterdam en Rotterdam gingen bussen met demonstranten naar het noorden om hun stem te laten horen. Ze werden echter op de snelweg tegengehouden door Friezen en onder politiebegeleiding terug geëscorteerd naar het westen. Was het een clash tussen de Randstad en de provincie? Beide kampen uitten felle verwijten. De anti-pieten waren kinderfeestverziekers en de pro-pieten racistische boeren. Gezellig.

December: Maan en de streaker

Eerlijk is eerlijk. Eigenlijk vond dit voorval plaats in november maar de ophef erover ontstond gek genoeg een paar weken later. Wat was er aan de hand? Tijdens een optreden van Maan op Radio538 haalde radio-DJ Frank Dane een grap uit. Hij liet een poedelnaakte streaker door de studio te rennen. De 20-jarige zangeres schrok hier enorm van en barstte in huilen uit. Nadat de DJ’s uit waren gelachen, kwamen ze tot het besef dat dit geintje een grotere impact had dan gedacht.

Was het aanzicht van de naakte man een onschuldige grol of een metoo-tafereel? De standpunten waren gevarieerd; de een vond het een zieke grap terwijl anderen het eerder een seksistische streek vonden. Veel mensen namen het voor Maan op. Radio 538 kwam onder vuur te liggen en de ‘ludieke’ radio-DJ werd op de vingers getikt. Dane bood op 4 december zijn excuses aan voor de grap. Maan accepteerde dit. Voor The Voice winnares was hiermee de kous af.

Vanzelfsprekend is dit niet alle #ophef van 2017. Ook Sylvana Simons, Johan Derksen, de heren van DENK, Thierry Baudet, de genderneutrale HEMA, Kerst en nepnieuws zorgden dit jaar voor de nodige tumult. Mis jij een #ophef? Laat het weten in de reacties!

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.

Het beste van Metro in je inbox 🌐

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang tot drie keer per week een selectie van onze mooiste verhalen.