Sofie Smulders Nieuws 17 nov 2017, 17:02

Leestijd: 4 minuten

Pier (27): CliniClown zijn is het mooiste dat er is

CliniClowns bestaat 25 jaar. Voor die feestelijke gelegenheid sprak Metro met Jan-Willem Plutschouw, oftewel clown Pier, de jongste clown die het gezelschap op dit moment rijk is. „Dit is het mooiste beroep dat er bestaat.”

Hij had niet altijd al de droom om clown te worden. „Ik was van plan het onderwijs in te gaan en deed een opleiding tot Docent Theater. Toen we op een gegeven moment mochten onderzoeken wat we zelf wilden, wees iemand mij op de CliniClowns. Ik mocht meelopen met de clowns in het ziekenhuis en vond het geweldig.” Jan-Willem moest auditie doen. „Bij zo’n auditie gaan ze kijken of je het in je hebt. In de voorbereidingen daarvoor ben ik echt op zoek gegaan naar de clown in mezelf. Dan probeer je bijvoorbeeld allemaal dingen uit voor de spiegel.”

Zijn enthousiasme voor het vak klinkt duidelijk door in het gesprek, maar wat is Jan-Willem eigenlijk voor clown? „Ik ben sowieso een heel fysieke clown, ik doe veel met springen en bukken, ik stommel met deuren en klauter op kasten. Ik ben echt een jonge hond. Maar tegelijkertijd ben ik ook heel netjes.”

Fulltime clown

Jan-Willem is fulltime CliniClown en dat betekent dat hij drie vaste dagen werkt, waarop hij meerdere ziekenhuizen een bezoek brengt. „De kleinere ziekenhuizen bellen we van tevoren om te vragen of er kinderen liggen. In het ziekenhuis werk je nauw samen met de pedagogisch medewerkers om meer te weten te komen over de kinderen. Waarom liggen ze hier, zijn ze bijvoorbeeld verlegen, zijn er taboes die we moeten vermijden?” De clowns lopen dan een eerste ronde om de reacties van de kinderen te peilen. „Ik noem het zelf altijd een achtbaan”, zegt Jan-Willem. “Je gaat het avontuur aan en ziet wel waar je uitkomt. Zo was ik laatst nog bij een kindje dat in het begin afstand hield. Je begint dan met je collega aan een samenspel – wij deden verstoppertje. Het kind kan dan op een veilige afstand toekijken en wennen. ‘Hé, heb jij haar gezien?’, zeiden we tegen elkaar. Uiteindelijk deed ze met ons mee en had ze zich met haar infuuspaal ergens verstopt. Soms heb je die langere aanloop nodig.”

Niet alleen de kinderen, ook hun familieleden worden meegenomen in de vreugde die de CliniClowns met zich meebrengen. „Zo heb ik laatst nog een hele familie plat van het lachen gekregen toen ik een kindje bezocht. Dat hoor je dan over de hele afdeling, dat heeft zoveel invloed.” Toch is een keiharde schaterlach tevoorschijn toveren niet het enige doel van een CliniClown. Jan-Willem: „Lachen is natuurlijk het meest zichtbare effect. Daar hoop je op, maar soms is een kind te ziek. Je probeert eveneens ontspanning en afleiding te brengen, ook bij de ouders. Baby’s krijgen behalve het auditieve contact bijvoorbeeld weinig mee van ons spel, maar in zulke gevallen zie je dat het indirect wel veel doet voor de moeder. Dan zie je soms tranen in de ogen, dat is zo’n mooi direct effect van je werk. Echt die ontlading.”

Vanaf januari 2018 gaan de CliniClowns ook spelen voor mensen met dementie. „Het contact met een clown is ook voor hen heel waardevol. Ze voelen zich echt gezien. Vaak weten we in het spel hun talenten aan te spreken en zie je ze groeien. Dat is prachtig om te zien.”

Continu aan het aftasten

Overigens weet Jan-Willem ook heel goed wanneer een bezoek aan het bed niet gepast is. „Bij elke kamer die je ingaat moet je aanvoelen of je van toegevoegde waarde bent. Je bent continu aan het aftasten en je spel aan het afstellen. Bij pubers merk je bijvoorbeeld weleens dat ze er geen zin in hebben, dat ze ons te kinderachtig vinden. Dan probeer je bijvoorbeeld uit of je nog kinderachtiger kan doen, maar soms is het gewoon helder: hier is het niet gepast.”

Toen hij laatst in een pensioengesprek hoorde dat hij tot 2057 door kan werken als CliniClown, schrok Jan-Willem wel even. „Wat, 2057? Maar ik wil het zeker nog heel lang blijven doen. Elke dag is nieuw. Dan ben je weer ridder, dan ben je een koe of een cowboy, er is een scala aan mogelijkheden. Ik hoop dat ik het nog heel lang volhoud.”