Anne-Fleur Pel Nieuws 6 nov 2017, 15:18

Leestijd: 4 minuten

Drukke spits? Het wordt alleen maar erger helaas

Files op de weg. Overvolle treinen. Files op het fietspad. File mijden wordt steeds lastiger. Ieder jaar wordt het drukker op de wegen waardoor het aantal opstoppingen verder toeneemt en de files in de spits steeds langer duren. „Er hoeft maar iets te gebeuren en je ziet file. Ook steeds vaker overdag. Zo intensief wordt ons wegennet gebruikt”, zegt Arnoud Broekhuis, manager ANWB Verkeersinformatie.

Vorige week beleefde Nederland met 1016 kilometer de drukste avondspits van het jaar. En dat terwijl de weersomstandigheden niet eens slecht waren en het aantal ongelukken wel meeviel. De ANWB ziet de stijging van het aantal files de komende jaren niet veranderen. Door het aantrekken van de economie en de dalende werkloosheid is er meer zakelijk verkeer op de weg en het autobezit neemt alleen maar toe, ook voor ritjes in de vrije tijd.

Gaat de spits de hele dag duren?

Maar van het doemscenario dat de ochtendspits zal overgaan in de avondspits is (vooralsnog) geen sprake, zegt Broekhuis. Wel wordt het overdag steeds drukker. En dat is logisch, zegt Broekhuis. „Dan rijden de mensen die de ochtendspits willen mijden. Maar ’s avonds zien we ze allemaal tegelijk terugkomen.” En niet alleen zij. Ook de mensen die een dagje weg zijn geweest, sluiten aan in de rij. De ergste van beide spitsen. En niet alleen in de Randstad. In heel Nederland wordt het drukker.

Recorddrukte van in totaal 1016 kilometer file om 17.30 uur. #Drukste spits van dit jaar

— ANWB Verkeersinformatie (@ANWBverkeer) October 31, 2017

De filezwaarte is in het derde kwartaal opnieuw gestegen met 7 procent ten opzichte van vorig jaar. Over het hele jaar genomen steeg het vorig jaar met 12 procent en net na de crisis in 2015 met 20 procent. Broekhuis verwacht voor dit jaar niet zo’n hoge stijging, „maar ieder procentje erbij heeft effect op de capaciteit”. Het extra asfalt dat in de afgelopen jaren is aangelegd, is alweer verzadigd, stelt hij. „Er hoeft maar iets te gebeuren en je ziet meteen hoe kwetsbaar we zijn. Waarom we de spits niet mijden? Blijkbaar kan dat niet, want je gaat er niet voor je lol in staan.”

Denken in oplossingen

Maar we moeten het toch op een of andere manier voor elkaar weten te krijgen dat we elkaar niet meer zo in de weg rijden, fietsen of staan? De ANWB heeft in een poging het rapport Maak Nederland Filevrij geschreven met daarin ideeën om knelpunten op snelwegen op te lossen. Op de eerste plaats staat het creëren van een eigen rijstrook voor vrachtwagens. Daarna volgen onder meer het stimuleren van het gebruik van de elektrische fiets en beter en meer openbaar vervoer.

Maar in het openbaar vervoer is het niet veel rustiger in de ochtend- en avondspits. Zo druk zelfs, dat het voor NS-personeel verboden is om dan te reizen. De vervoerder houdt momenteel een proef met voordeliger reizen buiten de ’hyperspits’ tussen 7.30 tot 8.30 uur. Houders van een Altijd Voordeel-abonnement krijgen aan de randen van de spits, maar buiten de ’hyperspits’, 40 procent korting. Mijden ze de ochtendspits helemaal dan is dat 60 procent korting.

Meer treinen tegen drukke spits

Daarnaast zet NS de komende jaren meer treinen op het spoor en vernieuwt de vervoerder bestaande treinen voor meer capaciteit. Maar ondanks alles blijft staan in de spits erbij horen, zegt NS. In de nieuwe intercity’s wordt dit zelfs gefaciliteerd met ’leunplaatsen’ waar reizigers comfortabel kunnen ’stitten’, ofwel staand zitten.

Maar al voordat de trein in zicht is, ervaart de treinreiziger drukte. Komen zij op de fiets naar het station dan lukt het een op de vijf niet om een stallingsplekje te vinden. Het ontbreken van voldoende bewaakte rekken is voor ruim een derde de reden waarom ze niet op de fiets gaan, blijkt uit onderzoek van de Fietsersbond.

Fietsfiles ook steeds erger

In de steden worden de fietsfiles op de fietspaden ook steeds langer. Uit onderzoek van CROW-Fietsberaad blijkt dat één op de tien fietsers de fietspaden zo druk vindt dat hij voor z’n gevoel het openbaar vervoer of de auto wordt ingejaagd.

En zo lijken we elkaar overal de drukte in te jagen. Het land snakt naar innovaties die het file- en spitsleed kunnen verzachten. En naar werkgevers die flexibel werken toestaan. Om hierin verder te komen heeft een coalitie uit de autowereld, de tweewielerbranche, het wegtransport en het openbaar vervoer vorig jaar de handen ineen geslagen in de Mobiliteitsalliantie. Ze pleiten voor slimmere, flexibelere, groenere en veiligere mobiliteit in Nederland. Dat ook het nieuwe kabinet, na jaren van bezuinigen, het belang hiervan inziet blijkt volgens de alliantie uit de 2 miljard euro extra die het uittrekt voor investeringen in weg, water en ov/spoor en daarnaast ook extra investeert in de fiets.