Lisa Vermeij Nieuws 13 okt 2017, 19:05

Leestijd: 4 minuten

Waarom kreeg Michael P. geen TBS?

De dood van de Utrechtse Anne Faber maakt veel los. Heel het land leeft mee met de nabestaanden van Anne Faber. Hoe heeft het kunnen gebeuren dat verdachte Michael P. vrij rond liep? En in hoeverre heeft de petitie die is gestart om de dood van Anne Faber zin?

De familie van 25-jarige Anne Faber zit nog met veel vragen. De oom van Anne Faber vroeg zich af waarom de 27-jarige Michael P. vrij rond kon lopen en of deze verschrikkelijke gebeurtenis voorkomen had kunnen worden. Het is niet alleen de familie die zich boos en verdrietig voelt, heel het land leeft mee met de tragische dood van de 25-jarige Utrechtse. Naast verdriet, is er vooral veel onbegrip. Had deze gebeurtenis voorkomen kunnen worden?

‘Falend rechtssysteem in de zaak van Michael P.’

Veel mensen begrijpen niet dat de 27-jarige Michael P. vanuit de forensische psychiatrische kliniek Altrecht Aventurijn in Den Dolder, de vrijheid heeft gekregen om zich buiten de kliniek te bevinden. Een vrouw en moeder van drie kinderen besloot na de vondst van het lichaam van Anne Faber een petitie te starten. „Wij eisen een verandering van de wet op het gebied van zedendelicten zodat dit nooit meer kan gebeuren. Het volk is boos en zit vol afschuw!” De initiatiefneemster van de petitie noemt premier Rutte, het ministerie van Veiligheid en Justitie en de kliniek kliniek Altrecht Aventurijn in Den Dolder, waar Michael P. verbleef, verantwoordelijk en eist een onderzoek naar het ‘falende rechtssysteem’ in de zaak van Michael P.

Waarom kreeg Michael P. geen TBS?

Hoe is het mogelijk dat Michael P. ondanks zijn verleden vrij rondliep en waarom heeft hij geen TBS gekregen? Het is nog niet mogelijk om een uitspraak te doen over de situatie rondom Michael P. Wel heeft minister Stef Blok van Veiligheid en Justitie aangegeven dat er een onderzoek komt naar de kliniek Aventurijn Forensische Psychiatrie Altrecht.

Dr. Robbert Jan Verkes, hoogleraar forensische psychiatrie aan de Radboud Universiteit, legt uit dat als een verdacht niet mee wil werken aan een onderzoek, zoals in het geval van Michael P., het heel lastig wordt om een juiste psychiatrisch diagnose te kunnen stellen. „Het uitgangspunt voor psychiaters en psychologen is dat je alleen kan komen tot een diagnose (en inschatten van het risico op herhaling) als zij iemand ook daadwerkelijk hebben gesproken. Echter, als er geen rapport is met die gegevens, kan de rechter geen behandeling zoals TBS opleggen en zal het risico op herhaling hoog blijven.”

Risico op herhaling beter in te schatten

Het is dus van belang dat er wel zo’n rapport komt. Als iemand in het Pieter Baan Centrum wordt opgenomen kan het gedrag van betrokkene geobserveerd worden en daaruit is vaak toch iets af te leiden. Informatie van getuigen of personen die verdachte kennen, zijn van belang. Hetzelfde geldt voor gegevens van voorgaande delicten. Op grond van die informatie kan er dan mogelijk toch een rapport worden opgesteld en is het voor de rechter beter mogelijk om betrokkenen naast een gevangenisstraf ook te veroordelen tot een passende behandeling. Zo is ook het risico op herhaling beter in te schatten.

Verkes vertelt dat rapporteurs de laatste tijd steeds meer alles in het werk stellen om tot een rapport te komen, al moet daarbij wel een slag om de arm worden gehouden. Daarbij hoort ook dat het Pieter Baan Centrum verdachten die weigeren mee te werken toch zo goed mogelijk onderzoekt, zodat het alsnog mogelijk is om een voor de rechter bruikbaar rapport te maken.

In hoeverre is de petitie realistisch?

In hoeverre is de petitie realistisch? Volgens Pauline Schuyt, hoogleraar Sanctierecht en straftoemeting bij de Universiteit Leiden is het onduidelijk wat er precies wordt bedoeld met een ‘falend rechtssysteem’. Het rechtssysteem is nogal breed en wetten kunnen natuurlijk gewijzigd worden, maar volgens Schuyt is het nog maar de vraag of deze betreurenswaardige gebeurtenissen het gevolg zijn van een fout in het systeem.

https://twitter.com/ZoekJeMee/status/918828690804527104

Schreeuwen dat het rechtssysteem niet werkt en als er dan genoeg mensen ondertekenen dan is dat zo. Simpele gedachte #petitie #AnneFaber

— Annette (@annettevanbolhu) October 13, 2017

In de petitie noemt de initiatiefneemster Premier Mark Rutte, Ministerie van Veiligheid en Justitie, minister Stef Blok en de Kliniek Aventurijn Forensische Psychiatrie Altrecht onder andere verantwoordelijk voor de dood van Anne Faber. Schuyt benadrukt dat hier niet per definitie sprake hoeft te zijn van een falend rechtssysteem. Bij dit concrete geval is er misschien sprake van risico’s die verkeerd zijn ingeschat. Dat hoeft niet te betekenen dat er een fout is gemaakt.

Te veel bewegingsvrijheid?

Verdachte Michael P. Zat aan het einde van zijn gevangenisstraf en onderdeel van dat proces is dat je langzaam weer de samenleving in gaat. Dit gaat stap voor stap: dat begint met een rondje wandelen om de instelling heen, een keer boodschappen doen, een middagje naar familie, een keer een dag alleen op stap. Had Michael P. Dan toch te veel bewegingsvrijheid tijdens zijn verblijf in Den Dolder?

„Michael P. zou op enig moment sowieso vrij komen. Het blijft ontzettend lastig om in te schatten hoe ver je kunt gaan.” Volgens Schuyt zou het best zo kunnen zijn dat de instelling wel de juiste beslissingen heeft genomen, maar dan alsnog is het gedrag van een patiënt nooit helemaal voor 100% in te schatten.