‘Machtige mediavrouw duldt geen dame naast zich’
RTL, de publieke omroep NPO en Vice Benelux gaan samenwerken om discriminatie en stereotypering van vrouwen in de media aan te pakken. De mediapartijen zijn samen met WOMEN Inc. de coalitie ‘Beeldvorming in de Media’ gestart en willen een meer evenwichtige representatie van de Nederlandse samenleving in de media. „Tijden veranderen en het is belangrijk dat we deze stereotypen gaan loslaten”, stelt Jannet Vaessen, directeur van Women Inc. Maar volgens Metro-columnist Ebru Umar willen veel vrouwen met een machthebbende positie in de media helemaal geen andere vrouwen in de buurt hebben.
Bij de coalitie gaat het om (on)bewuste vooroordelen over vrouwen en mannen, maar ook over leeftijd, etniciteit en sociaal-economische status. De mediapartijen worden gesteund door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Volgens Afke van Rijn, directeur Media bij het ministerie, tonen zowel traditionele als nieuwe media vaak slechts een beperkt beeld van de samenleving. „Een meer open blik kan mediamakers een kans geven om meer én meer diverse verhalen te verhalen. Ik vind het daarom heel fijn dat mediamakers samen gaan werken én een actievere rol gaan pakken om alle verhalen uit onze samenleving te vertellen.” Kim Koppenol van RTL zegt dat het belangrijk is dat alle Nederlanders zich herkennen in het aanbod. „Wil je als mediabedrijf relevant zijn, dan moet je ervoor zorgen dat je een afspiegeling van de samenleving bent. Met een diverser aanbod kun je ook andere doelgroepen en adverteerders aantrekken.”
Waarom nodig?
Het initiatief gaat uit van Women Inc., een stichting die de positie van vrouwen wil verbeteren. Jannet Vaessen, directeur van Women Inc., hoopt met de coalitie tot een sneller resultaat te komen. Begin dit jaar hebben zij het rapport Beperkt Zicht uitgebracht over de achterstelling van vrouwen in de media. Er kwam naar voren dat vrouwen op tv vooral in verband worden gebracht met schoonheid, gevoel en zorgzaamheid. Mannen werden juist neergezet als krachtig, rationeel en goed presterend. Maar het project ‘Beeldvorming in de media’ gaat ook om het bestrijden van vooroordelen over etniciteit, leeftijd en sociale klasse.
Mediamakers hebben grote invloed op hoe wij elkaar zien en op wat wij lezen. Zij geven hun visie op de werkelijkheid en bepalen wat er gezien wordt door hun kijkers, lezers en luisteraars. Gender- en etnische ongelijkheid zijn nog steeds grote maatschappelijke vraagstukken en de mediapartijen willen gaan samenwerken om dit ‘probleem’ aan te pakken.
Wereldwijd slechts één op de vier personen in het nieuws een vrouw
Sinds 2010 wordt de representatie van vrouwen en mannen in de digitale nieuwsmedia gemeten. In 2010 was wereldwijd één op de vier personen in het nieuws een vrouw. In Nederland was dit percentage slechts 13 procent. Uit literatuurstudie is naar voren gekomen dat in de Nederlandse maatschappij de witte, hoogopgeleide, heteroseksuele man uit de middenklasse de norm is.
Women Inc. heeft veldstudie en literatuuronderzoek gedaan en volgens Jannet Vaessen vinden veel mediamakers wel dat er een probleem is, maar weten ze niet hoe ze het effectief moeten aanpakken. „We zijn onbewust geprogrammeerd om mannen en vrouwen op een bepaalde manier te zien. Tijden veranderen en het is belangrijk dat we deze stereotypen gaan loslaten. Het gaat hier niet alleen om de man-vrouwverdeling maar ook om aspecten als etniciteit, sociale klasse en leeftijd,” zegt Vaessen tegen Metro.
Wist je dat… vrouwen boven de 50 jaar bijna 6 x minder in beeld komen dan mannen boven de 50 jaar? #BeperktZicht pic.twitter.com/iAovMp9oHT
— WOMEN Inc. (@WOMENInc) September 9, 2017
Hoe moeten mediamakers dit aanpassen?
Mediamakers moeten zich bewust zijn van het probleem en de onbewuste stereotypes die er zijn. Vaessen legt uit dat het belangrijk is dat er zowel meer diversiteit komt binnen het personele als het redactionele aspect. „Er moet gekeken worden naar de samenstelling van een redactie, als er meer diversiteit is op een redactie kun je een onderwerp automatisch vanuit meerdere perspectieven bekijken. Ook moet er gekeken worden naar de inhoud van de media en op welke manier dingen in beeld worden gebracht.” RTL, NPO en Vice hebben bepaalde doelstellingen gesteld, ook zullen er bepaalde trainingen en inspiratiesessies worden georganiseerd. Het ministerie van OCW ondersteunt het tweejarige project met een startbedrag van 1,5 ton.
Oud probleem
Volgens columnist Ebru Umar spreken we van een oud probleem, ze heeft er ook weinig vertrouwen in dat er meer diversiteit in de media gaat komen. Zij ergert zich dood aan de discussie. „Je hebt woorden en daden en ik zie nog geen enkele daad die wordt gerealiseerd. Ik ken op alle fronten vrouwen die gelijke expertises als mannen hebben. Het is dus niet zo dat ze er niet zijn. Maar de ‘gatekeepers’ zijn niet geïnteresseerd in deze vrouwen”, zegt ze tegen Metro.
Ik neig naar een kogel. Door mijn eigen kop. Ze winnen. https://t.co/uF7dcfcoVy
— Ebru Umar (@umarebru) October 24, 2017
gaat niet gebeuren. leugens leugens en nog eens leugens. voor de bühne. https://t.co/fJ2PBWuQ4i
— Ebru Umar (@umarebru) October 24, 2017
Umar is het ermee eens dat er in de media een vertekend beeld is van de samenleving. Maar volgens haar ligt het probleem bij de gatekeepers en moeten we een evenredige representatie hebben van de Nederlandse vrouwen in de media. „De meeste vrouwen in de media met een machthebbende positie willen geen andere vrouwen in de buurt hebben. Ook de mannen kunnen er niet goed mee omgaan als er vrouwen aan de macht zijn.” Umar legt uit dat sommige vrouwen het nog niet kunnen hebben om andere vrouwen om zich heen te hebben. „Een tweede vrouw ‘pikt de shine’ van een andere vrouw. Mannen zijn slimmer wat dat betreft, zodra ze zien dat een vrouw iets kan, omarmen ze haar. Keep your friends close, but your enemies closer, zeg maar.”
https://twitter.com/Saksentrots/status/922827958871404545
Ik kijk al een tijd niet meer naar NPO en RTL. Te eenzijdig. Jullie winnen me mogelijk terug door ook diverser te worden wanneer het om meningen gaat. Tot dan beperk ik me tot social media en Netflix.
— Noordhoek (@m_noordhoek) October 24, 2017