Els Anker Nieuws 7 okt 2017, 16:23

Leestijd: 4 minuten

Hoe regelen Europese landen hun vaderschapsverlof?

De duur van het vaderschapsverlof verschilt sterk tussen de EU-lidstaten. Zo krijgen vaders in Nederland bijvoorbeeld slechts 2 dagen vaderschapsverlof, terwijl dat in Spanje minimaal 4 weken is. Hoe zit dat in andere landen? En heeft het nieuwe regeerakkoord nog invloed op de Nederlandse cijfers?

Uitbreiding

In Nederland is het vaderschapsverlof nu maximaal 2 dagen. Daarmee behoort Nederland tot de Europese landen met het kortste vaderschapsverlof. Ook heeft de partner recht op drie dagen ouderschapsverlof. Deze moeten binnen vier weken na de bevalling worden opgenomen (als de moeder thuis bevalt) of binnen vier weken na thuiskomst van het kindje (als de moeder in het ziekenhuis bevalt).

Bij vaderschapsverlof gaat het om doorbetaalde vrije dagen, ouderschapsverlof wordt niet volledig doorbetaald. Het ouderschapsverlof heeft betrekking op beide ouders en dient als aanvulling op het (betaalde) vaderschapsverlof. CDA, D66 en ChristenUnie willen de duur van het vaderschapsverlof verlengen. Kersverse vaders krijgen vanaf 2019 een week vrij. Willen ze nog langer kraamverlof, dan mogen ze van het nieuwe kabinet vanaf 2020 nog eens vijf weken vrij nemen tegen een wat lager salaris. Dat bevestigen ingewijden zaterdag na berichtgeving van RTL Nieuws.

De VVD heeft daarmee volgens Haagse bronnen aan de formatietafel ingestemd, ook al voelden werkgevers er weinig voor. De eerste vijf dagen verlof krijgt een partner straks doorbetaald door de werkgever. Wil hij of zij nog wat langer vrij, dan kunnen nog eens vijf weken worden opgenomen tegen een uitkering van 70 procent van het salaris. Die wordt betaald door de overheid. In 2016 heeft de PvdA al geprobeerd het vaderschapsverlof uit te breiden van 2 naar 5 dagen. De behandeling van het voorstel werd, op aandrang van de VVD, uitgesteld tot na de verkiezingen.

Over de grens

Duitsland
In Duitsland zit het verlof voor partners anders in elkaar. Het land heeft namelijk geen vaderschapsverlof óf zwangerschapsverlof. In plaats daarvan is er ouderverlof van 14 maanden. Dit kunnen ouders zelf verdelen tussen man of vrouw. De overheid betaalt maximaal 1.800 euro per maand.

Slovenië
In Slovenië krijgen vaders 90 dagen verlof, waarvan 15 dagen volledig betaald. De overige 75 dagen wordt er een minimumloon uitgekeerd.

Zweden
Als de baby wordt geboren, kunnen Zweedse vaders tien dagen verlof opnemen.Daarnaast hebben nieuwbakken ouders recht op 480 dagen (grotendeels betaald) ouderschapsverlof. De Zweedse regering wil dat deze 480 dagen gelijk worden verdeeld over moeders en vaders. In de praktijk blijkt echter dat vaders zich vaak beperken tot 90 dagen.

Frankrijk
In Frankrijk krijgen vaders in totaal 11 dagen volledig betaald. Deze moeten zij opnemen binnen vier maanden na de geboorte van hun baby.

Polen
In Polen hebben vaders recht op veertien dagen betaald verlof. Daarvan kunnen ze gebruik maken in het eerste jaar na de geboorte van hun kind. Een vader kan ook in overleg zes weken ‘afsnoepen’ van de verplichte twintig weken zwangerschapsverlof die vrouwen hebben, of een gezamenlijk ouderschapsverlof aanvragen (26 weken).

Verlenging

Europa wil in de duur van het vaderschapsverlof in één lijn trekken. Als het aan de Europese Commissie ligt, krijgen kersverse papa’s in alle lidstaten minimaal tien dagen vaderschapsverlof. Voor Nederland zou dat nogal wat gevolgen hebben, want hier krijgen vaders slechts twee dagen verlof.

Daar blijft het niet bij: mannen moeten volgens Europa ook minimaal vier maanden vaderschapsverlof kunnen opnemen. De commissie wil zelfs dat de mannen in die maanden ook worden doorbetaald. Dat mag op een lager niveau zijn, zolang ze maar minimaal net zo veel betaald krijgen als tijdens ziektedagen.

Betaald en onbetaald

Het voorstel van de Europese Commissie betreft zowel vaderschapsverlof als ouderschapsverlof. Het ouderschapsverlof is in Nederland maximaal 26 weken en kan opgenomen worden totdat een kind 8 jaar wordt. Het commissievoorstel zou tot gevolg hebben dat Nederlandse ouders tot een hogere leeftijd van hun kind ouderschapsverlof kunnen opnemen.

Door het dure ouderschapsverlof kiezen veel vaders ervoor om na het vaderschapsverlof door te werken. Hierdoor komt de zorg voor het kind grotendeels bij de moeder terecht. Moeders krijgen namelijk zwangerschapsverlof in plaats van vaderschapsverlof en hun verlof duurt langer. Het voorstel leidt ertoe dat vaders meer zorg op zich kunnen nemen. Hierdoor worden moeders in staat gesteld om meer te werken.

Cultuuromslag

De plannen van het nieuwe kabinet om het vaderschapsverlof uit te breiden is volgens Rutgers een cultuuromslag in het denken over zorg en opvoeding van jonge kinderen. Het kenniscentrum voor seksualiteit heeft zich samen met 24 andere organisaties hard gemaakt voor de uitbreiding van het betaalde verlof voor kersverse vaders.

,,Eindelijk krijgt de vader de kans om er te zijn voor zijn pasgeboren kind en wordt de vader door de overheid serieus genomen als opvoeder”, zegt directeur Ton Coenen. Het nieuwe kabinet wil het vaderschapsverlof uitbreiden van twee naar vijf dagen. Daar bovenop kunnen partners vijf weken aanvullend verlof nemen tegen een wat lager salaris.

Met een uitgebreid vaderschapsverlof wint iedereen, vindt Rutgers. Moeders en vaders krijgen de kans om zorg en arbeid eerlijker te verdelen. Daardoor kunnen moeders weer makkelijker aan het werk en kunnen vaders tijd besteden aan het ontwikkelen van een sterke band met hun baby. ,,Dit kan rollenpatronen tussen vaders en moeders doorbreken”, aldus Coenen.

Vaderschapsverlof – Aantal vrije dagen

• België: 10
• Bulgarije: 15
• Cyprus: 0
• Denemarken: 14
• Duitsland: 0
• Frankrijk: 11
• Finland: 54
• Griekenland: 2
• Italië: 1
• Ierland: 0
• Litouwen: 30
• Nederland: 2
• Polen: 14
• Portugal: 20
• Spanje: 15
• Slovenië: 90
• Slowakije: 0
• Verenigde Koninkrijk: 14
• Zweden: 10