Jasper Kars Nieuws 11 okt 2017, 09:57

Leestijd: 5 minuten

Hoe ‘gevaar voor samenleving’ P. vrij werd gelaten

Het hele land leeft mee met de zoektocht naar de vermiste 25-jarige Anne Faber. Haar jas werd gevonden, vervolgens haar vermoedelijke omafiets die in een vijver lag in Huis ter Heide en afgelopen vrijdag trof men ook de rugzak van de Utrechtse aan. Van Anne Faber is voorlopig nog geen spoor.

Maandagmiddag kwam er een nieuwe episode in deze vreselijke vermissing bij: een 27-jarige man werd opgepakt in verband met de zaak Anne Faber. Al snel gingen er alarmbellen rinkelen toen naar buiten kwam dat de man, inmiddels bekend als Michael P. (27 jaar) uit Zeewolde, het laatste deel van zijn lange gevangenisstraf uitzit in een forensisch psychiatrische afdeling in Den Dolder. Hoe de recherche op het spoor van P. kwam, willen politie en justitie niet zeggen.

Zo’n 5 jaar geleden, in oktober 2012, werd P. veroordeeld voor de brute verkrachting van twee meisje in Nijkerk tijdens Koninginnedag. Daarnaast pleegde hij nog enkele roofovervallen in de regio Harderwijk. Berouw voor zijn afschuwelijke daden toonde de Zeewoldenaar tijdens het proces absoluut niet. Hij gaf aan trots te zijn op de verkrachtingen en dat er een droom was uitgekomen. Een celstraf van elf jaar, zo was het uiteindelijke oordeel van de rechtbank.

Terugkeren in de samenleving

Nadat hij zeven jaar had vastgezeten in de gevangenis werd P. dit jaar overgeplaatst naar Den Dolder. Hier bevindt zich Aventurijn forensische psychiatrie. Deze instelling is onderdeel van een grote GGZ-organisatie in de provincie Utrecht: Altrecht. Aventurijn werkt aan het maatschappelijk re-integreren van patiënten en het verminderen van het gedrag dat tot delicten leidt. Ook Michael P. was hier zijn stappen richting terugkeer in de maatschappij aan het zetten. „Hij was geleidelijk aan het terugkeren in de samenleving,” zo verklaarde de politie. Een normale gang van zaken, ook voor veroordeelden die lange straffen uitzitten.

Michael P. bevond zich bij Aventurijn in Roosenburg, de forensisch psychiatrische afdeling (FPA) van de GGZ-instelling. „Roosenburg is een beveiligde kliniek. De beveiliging bestaat bijvoorbeeld uit hekken en een aantal gesloten deuren. Het belangrijkste stuk beveiliging komt door het contact tussen degene die bij ons in behandeling is en de medewerkers”, zo staat op de website van Altrecht Aventurijn.

In een Youtube-video uit 2009 is te zien hoe de gang van zaken is bij de FPA in Den Dolder. „We doen dagelijks boodschappen met de patiënten,” zo verklaart een van de Roosenburg-medewerkers.

https://www.youtube.com/watch?v=h3RN5ofd_1U

Bewonerspetitie

Het feit dat de patiënten ook wel in het openbaar verschijnen in Den Dolder, een dorp in de gemeente Zeist, is niet naar ieders tevredenheid. Eerder dit jaar zette de organisatie Veilig Den Dolder een petitie op poten: „Stop de overlast van een deel van de Altrecht bewoners,” zo luidt de naam van de petitie. „Inwoners voelen zich onveilig in het dorp en ze worden dagelijks geconfronteerd met drugs- en drankgebruik op straat, geweld, bedreigingen en rotzooi.”

„De instelling Altrecht is al een eeuw verbonden met Den Dolder en zegt zelf dat het een soort symbiose is geworden. Om u een handje te helpen; een symbiose betekent; ‘een verbondenheid die duurzaam en wederzijds winstgevend is’ .Het mag duidelijk zijn dat wij het hier niet mee eens zijn. Wij zijn het zat!”

https://t.co/mXFslBeh09 nieuwe #petitie "Stop de overlast van een deel Altrecht bewoners" #dendolder #zeist

— petities (@petities) March 25, 2017

Hoe kan dit?

Hoewel Michael P. slechts een verdachte is, nog niet bekend heeft en al helemaal niet veroordeeld is, is de vraag die veel mensen stellen natuurlijk: hoe kunnen patiënten en veroordeelden als P. zo vrij worden gelaten? Waarom kan iemand die is veroordeeld voor een dubbele verkrachting én meerdere gewelddadige overvallen, bestraft met elf jaar cel, nu al „geleidelijk terugkeren?”

Omdat de verdachte Zeewoldenaar tijdens zijn rechtszaak weigerde om aan een persoonlijkheidsonderzoek mee te werken, kon de rechter hem toentertijd geen tbs opleggen. Bij elke tbs-maatregel wordt minimaal eens per twee jaar het verloop van de behandeling geëvalueerd door de rechter. In plaats van tbs kreeg Michael P. in hoger beroep uiteindelijk een straf van 11 jaar. „De samenleving moet zo lang mogelijk tegen de verdachte worden beschermd”, zo oordeelde de rechter toen.

Volgens het Pieter Baan Centrum werken meer verdachten niet mee aan een psychiatrisch onderzoek onder meer omdat ze hopen dat ze dan geen tbs opgelegd krijgen.

https://twitter.com/bpschut/status/917662751039852544

https://twitter.com/annejovanrij/status/917457639336042497

Die Michael P. kreeg eerder al 16 jaar. Als hij die gewoon uit zou zitten dan zat hij nu nog gewoon vast. Straf is dus niet per se te laag

— Max Waterman 🇺🇦 🇪🇺 (@MaxTheDragon) October 10, 2017

Beschermen tegen P.

De nu 27-jarige P. heeft op dit moment al twee derde van zijn straf achter de rug, om die reden werd hij dan ook overgeplaatst naar de FPA in Den Dolder. Volgens de huidige wetgeving krijgt een veroordeelde namelijk een derde strafvermindering, tenzij er zwaarwegende redenen zijn. Michael P. was dus op weg naar re-integratie, waar hij op de afdeling in Den Dolder redelijk vrij mocht rondlopen. Het zo lang mogelijk beschermen van de samenleving tegen P., is op die manier waarschijnlijk niet bepaald succesvol.

Het nieuwe kabinet Rutte III is overigens wel bezig met het wijzigingen van de vervroegde vrijlating. Straffen kunnen waarschijnlijk in de toekomst nog steeds met een derde ingekort worden, maar nooit met meer dan twee jaar. In dat geval had Michael P. nu nog achter de tralies van een PI gezeten.

Toch brengt al deze discussie ons niet dichterbij Anne Faber, die als sinds 29 september is vermist. Defensie, politie, familie, vrienden en vrijwilligers blijven massaal zoeken in en rondom de omgeving Huis ter Heide én in Den Dolder. Voorlopig is de eerder veroordeelde Michael P. ‘slechts’ de eerste verdachte in de tragische vermissingszaak. Wel bracht de ogenschijnlijk mislukte re-integratie van Michael P., die volgens de rechter „een gevaar was voor de samenleving”, een nationale discussie op gang. Eentje die nieuw licht op de zaak deed schijnen en die, wanneer we de komende tijd hopelijk meer te weten komen over de vermissing, wellicht alleen maar meer zal oplaaien.