Daisy Heyer Nieuws 2 okt 2017, 20:06

Leestijd: 4 minuten

Catalanen willen onafhankelijkheid: wat nu?

Ondanks dat het referendum over de onafhankelijk van Catalonië verboden werd, gingen de Catalanen dit weekend massaal naar de stembus. Het resultaat was een weekend vol geweld tussen de kiezers en de Spaanse politie. En een uitkomst van 90 procent van de kiezers die voor een onafhankelijk Catalonië stemde. Wat nu?

Want wat doe je met een uitkomst als men in groten getale naar de stembussen gaat, als hetgeen waarvoor gestemd wordt eigenlijk helemaal niet wettig is? Dat is waarschijnlijk de vraag die de Spaanse regering zichzelf op dit moment ook stelt.

Geweld

In totaal konden 5,3 miljoen Catalaanse kiezers naar de (eigenlijk illegale) stembussen. 2,6 miljoen mensen deden dat ook. Bijna met gevaar voor eigen leven, want de Spaanse politie trad hard op tegen de Catalanen die graag hun stem wilden laten horen. Bovendien sloot de politie 319 van de 2315 stemlokalen en dat ging niet met zachte hand.

Images that Madrid has been fearing as police uses force to remove young and old from voting stations. @FT pic.twitter.com/F09fpak5FI

— Michael Stothard (@MStothard) October 1, 2017

Daar wordt volgens Chris Aalberts, specialist in de relatie tussen burgers en politiek, meteen al een van de zwaktepunten van dit referendum aangestipt. ,,Ze hadden het referendum denk ik beter door kunnen laten gaan, in rust. Het is vervelend dat er dan een resultaat uit komt, maar deze uitslag zegt in ieder geval niet zoveel", meldt hij kritisch.

,,Het referendum is onwettig en de mensen die helemaal niet willen afscheiden gaan natuurlijk veel minder snel naar die stemlokalen waar het er zo gewelddadig aan toe ging dan mensen die het wél heel graag willen. De resultaten zijn daarom niet bepaald representatief. En nu zijn ze veel verder van huis."

Verkeerde keelgat

Dat het referendum überhaupt verboden werd, schoot bij veel Catalanen in het verkeerde keelgat. ,,Spanje gunt ons geen democratie", klonk meerdere malen in de media. ,,Dat hangt er maar net af wat je onder democratie verstaat", aldus Aalberts.

https://twitter.com/MiketheRuane/status/914817509395697664

,,Spanje is een democratisch land, maar wel met wetten en regels en een grondwet. Ook voor het laten plaatsvinden van een referendum zijn regels gemaakt. Je kunt je dan niet opeens zomaar niet aan die regels houden en zelf beslissen een referendum te houden. Daardoor blijft dat referendum natuurlijk ‘onwettig’ en mocht het eigenlijk niet gehouden worden. Wat overigens niet zegt dat het oké is hoe de Spaanse politie heeft gehandeld."

Police violence in Spain #CatalanRederendum pic.twitter.com/pMiHZLhfEK

— Hotep Nation (@HotepNation) October 2, 2017

In gesprek

Want doordat het hierbij ging om een onwettig referendum, trok de politie alles uit de kast om het referendum tegen te gaan. Daarom moesten stembureaus dicht, werden de stembussen op veel plekken meegenomen en werd de website waarop gecontroleerd werd of kiezers in Catalonië staan ingeschreven meermaals gesaboteerd.

Wat daarbij meespeelt is dat de rest van Spanje helemaal niet wil dat Catalonië onafhankelijk wordt. Vooral de grootste partij van Spanje van premier Rajoy, de Partido Popular, heeft altijd gezegd dit fel tegen te gaan.

De Europese Commissie heeft inmiddels alle partijen in Spanje opgeroepen om ‘heel snel’ met elkaar in gesprek te gaan over Catalonië. Volgens Aalberts een ‘typische Europa reactie’, maar wel de enige degelijke oplossing. ,,De ideale oplossing is in ieder geval niet op elkaar inhakken, zoals nu gebeurt. Maar ook referenda die eigenlijk niets waard zijn, zijn geen oplossingen. Men had meteen al met elkaar om de tafel moeten gaan."

Politiek

Want het gedoe stopt – natuurlijk – niet bij de uitslag van het referendum. De Catalaanse president Carles Puigdemont is vanmorgen al met zijn kabinet bijeengekomen. Hij meldde zondag al de woorden: ,,Wij burgers van Catalonië hebben het recht gewonnen om een onafhankelijke staat te hebben in de vorm van een republiek" en meent ook dat de uitslag van het referendum geldig én bindend is. Daarnaast kondigde hij aan het geweld van de Spaanse politie te gaan onderzoeken.

Puigdemont zegt niet uit te zijn op een ,,traumatische afscheiding" van Spanje, maar wil wel graag tot een nieuwe verstandhouding met Madrid komen.

Ook de Spaanse premier Rajoy gaat vandaag in gesprek met verschillende partijleiders over wat er verder moet gebeuren met de uitkomst van het referendum. Voor morgen wordt door Catalaanse verenigingen voor de onafhankelijkheid opgeroepen tot een algemene staking en protesten op straat. Echter worden er maandag al grote protesten op straat gehouden.