Els Anker Nieuws 28 okt 2017, 08:10

Leestijd: 2 minuten

Caféweetje: waarom hebben we winter- en zomertijd?

Een uurtje langer slapen, maar wel korter genieten van het daglicht: in de nacht van zaterdag op zondag gaat de wintertijd weer in. Maar wat betekent het precies en waarom doen we dit ieder jaar?

De winter- en zomertijd is bedoeld om energie te besparen. Doordat het in de zomer ‘s avonds langer licht blijft, wordt er minder stroom gebruikt voor verlichting.

WOI

De eerste persoon die voorstelde om een winter- en zomertijd in te voeren was de Brit William Willet. In 1907 kwam hij met het plan om de klok in de lente op vier opeenvolgende zondagen steeds twintig minuten vooruit te zetten. Op zondagen in september zou de klok dan weer steeds twintig minuten teruggezet moeten worden.

Pas tijdens de Eerste Wereldoorlog, op 30 april 1916, werd de maatregel ook daadwerkelijk ingevoerd, hetzij in een andere vorm. De Duitsers wilden tijdens de Eerste Wereldoorlog kolen besparen en voerden in bezet Frankrijk en België de zomertijd in. Daarbij werd de klok één uur achteruit gezet.

Duitsland

Tijdens het interbellum was er geen zomer- of wintertijd, maar op bevel van de Duitsers ging Nederland in de Tweede Wereldoorlog over op de Midden-Europese tijd. Dat betekende dat de klok één uur en veertig minuten vooruit moest worden gezet, zodat het in Nederland even laat was als in Duitsland. Halverwege de jaren veertig werd de winter- en zomertijd weer afgeschaft.

Pas in 1977 werd deze maatregel definitief in Nederland. Daarvoor kende Nederland al enkele periodes waarin deze wijziging werd toegepast, onder meer tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Toen in 1973 de oliecrisis uitbrak, nam de aandacht voor energiebesparende maatregelen echter opnieuw toe. Daardoor kwam ook de gedachte van de zomertijd weer in beeld.

Ezelsbruggetje

Niet alle landen in de wereld kennen overigens een zomer- en wintertijd. Wereldwijd verzetten circa zeventig landen de klok, waaronder alle lidstaten in de Europese Unie. De wintertijd duurt tot zondagochtend 25 maart 2018: dan mag je de klok weer een uur vooruitzetten voor de zomertijd. De wintertijd duurt in verhouding met de zomer het kortst: deze duurt vijf maanden, terwijl de zomertijd een lengte heeft van zeven maanden.

Heb je ieder jaar weer moeite om te onthouden wanneer de klok nu vooruit of achteruit wordt gezet? Er is een handig ezelsbruggetje: in het voorjaar gaat de klok om klokslag 02.00 uur een uur vooruit. Of: als het weer achteruit gaat (winter), dan gaat de klok ook achteruit.