Redactie Metro Nieuws 15 sep 2017, 14:01

Leestijd: 2 minuten

Wat je moet weten over Saturnus en Cassini

De ruimtesonde Cassini is, zoals gepland, vergaan op Saturnus. Het vaartuig vloog vrijdag de dampkring van de planeet binnen en viel daar uit elkaar. In zijn laatste momenten had de sonde metingen verricht, op een plek waar de mensheid nog nooit was geweest.

Leven

Het laatste levensteken kwam om 13.55 uur Nederlandse tijd aan bij de vluchtleiding. Cassini was toen al bijna anderhalf uur vergaan, maar het signaal vanaf Saturnus had daarna nog 83 minuten nodig om de aarde te bereiken, ook al ging dat met de snelheid van het licht.

De Cassini was in 1997 gelanceerd en kwam na zeven jaar vliegen aan bij Saturnus en zijn minstens 62 manen. Hij ontdekte daar onder meer oceanen op de Saturnusmaan Enceladus en zeeën van vloeibaar methaan op de maan Titan.

Na al die jaren raakt de brandstof aan boord (plutonium) langzaam op. De crash moet voorkomen dat de sonde ooit stuurloos inslaat op een van de manen van Saturnus. Daar zijn misschien sporen van leven te vinden. De vluchtleiding wil die niet radioactief vervuilen.

Overzicht van de planeet:

• Omvang: Saturnus is ruim 116.000 kilometer in doorsnee. De aarde past er meer dan 750 keer in. Saturnus is 95 keer zo zwaar als de aarde.
• Afstand: Saturnus staat op ongeveer 1,4 miljard kilometer van de zon. Dat is negen tot tien keer zo ver als de aarde.
• In het zonnestelsel: Saturnus is de zesde planeet in ons zonnestelsel, na Mercurius, Venus, de aarde, Mars en Jupiter. Voorbij Saturnus staan nog Uranus en Neptunus.
• Jaar en dag: Een dag op Saturnus, de tijd die de planeet nodig heeft om één keer om zijn as te draaien, duurt nog geen elf uur. Een jaar (één rondje rond de zon) duurt ruim 29 aardse jaren.
• Ringen: Het beroemde ringenstelsel rond Saturnus is meer dan 110.000 kilometer breed en gemiddeld ongeveer 20 meter dik. De ringen bestaan uit rotsblokken, stof, en ijs. Het is niet duidelijk hoe de ringen zijn ontstaan.
• Manen: Saturnus heeft zeker 62 manen. De grootste daarvan, Titan, is zelfs groter dan onze maan en de planeet Mercurius. De manen worden vernoemd naar goden en monsters uit mythes.
• Samenstelling: Saturnus is een gasreus. De planeet heeft niet een hard oppervlak zoals de aarde, maar bestaat uit dichte wolken van gas, vooral waterstof en helium. Diep daaronder zit een kleine kern van gesmolten ijzer.
• Onderzoek: Saturnus is goed te zien met het blote oog en was daardoor al sinds de oudheid bekend, onder meer bij de Babyloniërs. De naam komt van de Romeise god van de landbouw. De Italiaanse sterrenkundige Cassini en de Nederlander Christiaan Huygens hebben veel onderzoek gedaan naar de planeet.
• Ruimtemissies naar Saturnus: Pioneer 11 (1979), Voyager 1 (1980) en Voyager 2 (1981) vlogen langs. Cassini kwam in 2004 in een baan rond de planeet, reisgenoot Huygens landde in 2005 op de maan Titan.