‘Playboy haalde lust en sexiness uit de taboesfeer’
Hugh Hefner overleed in de nacht van woensdag op donderdag op 91-jarige leeftijd. Hij groeide op in een land dat, vooral in die tijd, doordrenkt was van conservatieven. Masturberen was uit den boze en men sprak over seks als iets waar je je voor moet schamen. Maar mede door zijn Playboy veranderde het beeld en hoef je je seksuele verlangens niet langer te verstoppen.
„Je kunt zeggen dat Hefner met de oprichting van Playboy, in 1953, blote en sexy lichamen meer zichtbaar heeft gemaakt. Hij heeft lust en sexiness dus uit de taboesfeer gehaald. Misschien zijn we hierdoor wel wat minder preuts geworden", zo constateert Sylvia Holla, onderzoeker van Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis.
De nieuwe man
Ook voor het beeld van de man in de jaren ’50 heeft het magazine veel gedaan. Het ideaalbeeld van ‘de man’ lag destijds behoorlijk vast: hij was een getrouwde man die stoer en sterk was, hij was soldaat, boer of een ander ‘mannelijk’ beroep.
„Playboy heeft zeker iets voor seksuele bevrijding gedaan", vertelt Maaike Meijer van de Maastricht University. „Seksualiteit, seksuele beleving en vrijgezel zijn was bij mannen door de Playboy prima. En meisjes versieren en er netjes uitzien ook. Het is een heel ander ‘manbeeld’ dat je krijgt dan dat van de soldaat, van de cowboy, de buitenman, de boer. Dat waren de beelden die er destijds waren. Dit is een geparfumeerde, met zorg geklede man." Dat klonk in die tijd eigenlijk homoseksueel. „Maar dat spook moest bezworen worden door alle naakte vrouwen."
Vrouwen als object
Toch hebben de vrouwen ook kritiek op het magazine. Want waar het voor mannen bevrijdend werkte, zou het blad van vrouwen een seksueel object maken. Meijer: „Er zijn feministen geweest die permanent op de stoep bivakkeerden om te protesteren tegen de Playboy. Vrouwen waren geen gesprekspartner en werden nooit geïnterviewd. En dat die meiden steeds als een bunny, een konijntje, werden afgebeeld, dat is ook een soort ‘animalisering’. Je maakt van vrouwen een soort schattig diertje, wat ontmenselijkend werkt.”
„Daar komt nog bij dat het ideale, perfecte vrouwenlichaam in de Playboy niet heel realistisch en ook niet haalbaar is voor veel vrouwen, terwijl zij zichzelf er wel mee vergelijken", vult Holla aan. „De manier waarop vrouwen worden afgebeeld in de media, ook in bijvoorbeeld de mode of de porno, mag best wat diverser: ook oudere, vollere, zwartere, kleinere, meer behaarde vrouwen – én mannen – zijn het waard om gezien te worden.”