Els Anker Nieuws 9 sep 2017, 13:11

Leestijd: 3 minuten

Achtergrond: waarom worden Rohingyamoslims vervolgd?

De toekomst voor de Rohingya-moslims van Myanmar lijkt met de dag uitzichtlozer. In het noordwesten van het land zijn de afgelopen week meer dan 2.600 huizen van de Rohingya platgebrand. De regering geeft de schuld aan een gewapende moslimgroep die vorige week posten van Myanmarese veiligheidstroepen aanviel, maar gevluchte Rohingya zeggen dat het leger hen met een campagne van moorden en branden probeert te verjagen. Wie zijn de Rohingya en waarom zijn ze nergens welkom?

De 1,1 miljoen islamitische Rohingya vormen in het overwegend boeddhistische Myanmar een minderheid. Al jaren strijden zij voor gelijke rechten. Hoewel de Rohingya al generaties in het land wonen, weigert de regering hen te erkennen als officiële staatsburgers. Ze krijgen restricties opgelegd in vrijwel ieder aspect van hun leven, hebben daardoor geen identiteitspapieren en kunnen niet studeren, werken of reizen.

Vergeldingsacties

De problemen spelen al sinds 1948 na de onafhankelijkheid van Myanmar. In 1982 verloren de Rohingya hun nationaliteit. Veel Rohingya zijn dan ook het slachtoffer van gewelddadigheden door boeddhisten, beïnvloed door ultranationalistische monniken. De afgelopen maanden kwamen er honderden mensen om door het geweld van het leger.

Uit protest over hun benaderde positie vielen islamitische milities 25 augustus circa dertig politieposten aan. Het leger beantwoordde de actie onmiddellijk met strenge vergeldingsacties, en het dodenaantal liep op tot 71. Als gevolg van het geweld probeerden tienduizenden moslims het land te ontvluchten.

Stateloos

Meer dan 58.000 Rohingya zijn inmiddels naar het buurland Bangladesh gevlucht, zegt de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties. Nog eens 20.000 Rohingya houden zich op in het niemandsland tussen de twee landen, waar zij, net als in Myanmar, stateloos zijn.

In deze strook worden ze onder erbarmelijke omstandigheden opgevangen in kampen. Onder degenen die zijn achtergebleven, dreigt voedselgebrek. Door de recente gevechten in de deelstaat Rakhine zijn volgens de regering bijna vierhonderd mensen omgekomen.

Opruimingsactie

Eerder in augustus liepen de spanningen in het gebied weer op, toen Birmese veiligheidsdiensten een nieuwe "opruimingsoperatie" begonnen in het dorp Rathetaung, waar zowel boeddhisten als moslims wonen. Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) beschuldigt Myanmarese veiligheidstroepen van brandstichting en vernieling. Recente satellietbeelden doen vrezen dat de vernielingen in de deelstaat Rakhine veel omvangrijker zijn dan gedacht, zei Phil Robertson, HRW-directeur voor Azië.

Ondertussen groeit vanuit het buitenland de kritiek op de regering van Myanmar. Volgens de Verenigde Naties (VN) is het leger schuldig aan het stelselmatig verkrachten van vrouwen, het platbranden van dorpen en het massaal uitmoorden van de Rohingya. in 2009 noemde de VN de Rohingya al "het volk met de minste vrienden" en bestempelde de bevolkingsgroep als het meest vervolgde volk ter wereld.

Escalatie

Myanmar ontkent de beschuldigingen. VN-waarnemers hebben met gevluchte Rohingya gesproken, die vertellen dat ze verkracht, gemarteld en vermoord worden. Hele dorpen worden platgebrand. Maar de organisatie kan de getuigenissen van de vluchtelingen niet verifiëren: journalisten en medewerkers mogen het gebied niet in en daarom is het moeilijk te checken wat er precies gebeurt.

Oud-VN-secretaris-generaal Kofi Annan, die een onderzoek leidt naar de situatie in Myanmar, riep regeringsleider Aung San Suu Kyi onlangs op om de Rohingya burgerrechten te geven, en geen buitensporig geweld te gebruiken. Hij waarschuwt voor een verdere escalatie. De leider van Myanmar kan echter niet veel doen. Ze won twee jaar geleden weliswaar de verkiezingen, maar heeft niet alle macht in handen: het leger kan veel zaken nog zelfstandig beslissen.

Meer weten? Kijk dan deze documentaire van de Nederlandse journalist Kay Mastenbroek.