Amarins de Boer Nieuws 7 aug 2017, 13:29

Leestijd: 3 minuten

Waarom we vaker pessimistisch moeten zijn

‘Pluk de dag’, ‘je leeft maar één keer’ of ‘optimisme is het geheim van een succes’. Optimistische spreuken waar de Zweedse psychologen Ida Hallgren en Mattias Lundberg waarschijnlijk van gruwelen. Volgens hen zijn we namelijk veel te optimistisch, waardoor we verwachtingen van ons leven hebben die we nooit kunnen waarmaken. Het gevolg? We worden ongelukkiger.

Een beetje pessimistisch denken doet een mens goed, zeggen de psychologen. “We leven in een extreem individualistische maatschappij waarin we zelf beslissen over ons geluk. Ben je ongelukkig, dan doe je of niet je best, of je bent niet optimistisch genoeg. Dat is nogal een verantwoordelijkheid die we onszelf hebben opgelegd”, zegt Hallgren tegen het Belgische opinieblad Knack. “Veel Zweden gaan naar een motivatiespreker. Die komen altijd met een boodschap in de trant van: je kunt worden wat je wilt, zolang je maar in jezelf gelooft.” Maar dat is volgens de onderzoekster niet waar. “Want hoe graag ik het ook zou willen, ik zal nooit een goede basketbalspeler worden.”

Idols

Ze verduidelijken hun pessimistische leer met een voorbeeld over een meisje dat meedoet aan Idols en overtuigd is dat ze gaat winnen. "Het meisje stopt met school, nog voordat haar eerste auditie achter de rug is. Haar hele leven is haar verteld: je bent prachtig en je zingt fantastisch. Dus ze denkt: dit doe ik wel even. Vol zelfvertrouwen stapt ze de castingruimte in, maar na een minuut zegt de jury: je bent lelijk en je zingt vals, we willen je hier niet meer zien. Het ontbrak dat meisje compleet aan het gereedschap om die teleurstelling te boven te komen. Van haar wereld- en zelfbeeld was niets meer over."

Volgens de onderzoekers denkt een pessimist: ik doe mijn best, en als ik de tweede ronde haal, is dat geweldig. Een optimist is niet voorbereid op een andere uitkomst. "Net zoals de makers van de Titanic het niet nodig vonden om reddingsboten mee te nemen, want het schip was toch onzinkbaar?", zegt Lundberg. Als psycholoog komt ze het vaak tegen bij cliënten. "Mensen hebben torenhoge verwachtingen van zichzelf, maar als niet alles lukt zijn ze verloren. Ze herkennen zichzelf niet langer in hun eigen zelfbeeld."

Eindeloze positiviteit lijkt nu een voorwaarde voor geluk, maar in die aanname schuilt gevaar, zeggen ze verder. "Ook als pessimist kun je gelukkig zijn. Een overdaad aan optimisme creëert verwachtingen waar ons leven zelden aan voldoet."

‘Beter wordt het niet’

In hun boeken, shows en colleges adviseren ze mensen om de realiteit onder ogen te zien en te accepteren. Sinds kort hebben ze ook een cursus pessisme onder de naam ‘Beter wordt het niet’. En die is populair, want binnen één dag was de cursus uitverkocht.

Tot slot geven ze nog een tip mee. "Je hoeft niet altijd vrolijk te zijn. Niet elk aspect van je leven heb je in de hand. Soms is het enige beschikbare medicijn: inzien dat het nu even is zoals het is."