Redactie Metro Nieuws 7 aug 2017, 14:52

Leestijd: 3 minuten

Uitvaart wordt persoonlijker en duurzamer

Zelf aanwezig zijn bij je eigen uitvaart, dat klinkt merkwaardig. Afgelopen weekend was ondernemer Freek Haverman in het nieuws met zijn initiatief om uitvaarten te organiseren voor mensen, die hun laatste afscheid graag zelf mee willen maken. Het is een goed voorbeeld van de steeds persoonlijk wordende uitvaart. Wat kunnen we verwachten over vijf jaar? „Geen uitvaart is meer hetzelfde.”

Ondernemer Haverman kreeg veel aandacht afgelopen week. Zijn initiatief ‘Liever levend’ is ook opvallend. De Bredase ondernemer wil een andere manier van afscheid nemen introduceren, waarbij je als stervende meekrijgt wat voor lieve dingen mensen over je zeggen. Zijn uitvaarten bieden de mogelijkheid om met elkaar herinneringen op te halen en samen nog eens stil te staan bij een vriendschap of relatie.

Het initiatief is een van de vele voorbeelden om je uitvaart zo persoonlijk te maken als je zelf wilt. Paul Koeslag, voorzitter Van de Branche Gecertificeerde Nederlandse Uitvaartondernemingen, ziet geen heil in de uitvaart waar je zelf bij bent. „Ik vind het persoonlijk een merkwaardig idee om persoonlijk toegesproken te worden op mijn eigen uitvaart. Maar ik kan me voorstellen dat nabestaanden daar uiteindelijk met veel plezier naar terug zullen kijken.”

Eigen smaak

„Vroeger bepaalden religie en cultuur hoe een begrafenis eruit zag. Tegenwoordig kun je zelf tot in detail aangeven hoe je het wilt”, zegt Koeslag. En die ontwikkeling zal zich alleen maar verder gaan uitbreiden de komende jaren. „Mensen willen vaker thuis opgebaard worden of maken een uitvaart persoonlijk door de kist bijvoorbeeld te beschilderen.” Ook worden er tegenwoordig alternatieven gebruikt voor de standaard kist. Zo kan je je ook laten opbaren in een wikkeldoek, ofwel lijkwade. Ook de as wordt niet altijd meer uitgestrooid. Nabestaanden verwerken het in een assieraad of laten een beetje as verwerken in een tatoeage.

Voetbaluitvaart

„Een uitvaart gebeurt tegenwoordig veel vaker in de geest van de overledene”, zegt Martijn van de Koolwijk, woordvoerder van coöperatie Dela. Ook hij noemt de persoonlijke uitvaart de grootste ontwikkeling van de afgelopen jaren. „Neem bijvoorbeeld de voetbaluitvaart, dat je geheel in stijl van de club begraven wordt. Je kan dan bijvoorbeeld opgebaard worden in het stadion van NAC Breda. We hadden een keer een man die niet in het stadion opgebaard wilde worden, maar wel iets met zijn collectie PSV-shirtjes wilde doen. Uiteindelijk hebben alle gasten tijdens de uitvaart die shirtjes gedragen. Dat soort kleine dingen worden steeds meer gedaan.”

Duurzaam

Ook is er steeds meer vraag naar een duurzame uitvaart. „Wij krijgen daar steeds meer vragen over: bestaat er een duurzame kist? Jazeker. En een duurzame urn? Ja ook.” Ook de natuurbegraafplaatsen worden steeds bekender. Mensen kiezen ervoor om te midden van een mooi bos of landschap begraven te worden. Met een natuurgraf belast je het milieu minimaal. Kleding van overledene, een lijkwade, kist, urn of mand zijn van natuurlijk afbreekbaar materiaal gemaakt. De kosten van een natuurgraf gaan naar het onderhoud van het natuurgebied.

Ecoleren

Een andere duurzame ontwikkeling is ‘ecoleren’. Cooperatie Dela zou de methode graag naar Nederland halen, maar de wet verbiedt dit nog. „Ecoleren is een versnelde vorm van begraven, dat ze nu al op kleine schaal in Ierland toepassen”, zegt Van de Koolwijk. „Een ecoleermachine zorgt ervoor dat de natuurlijke ontbinding van het lichaam in ongeveer een dag plaatsvindt. Bij een lichaam onder grond is daar jaren voor nodig.”

Het voordeel van deze techniek is dat er minder energie voor nodig is dan voor cremeren. Daarbij zorgt de methode ervoor dat de asresten goed van elkaar te scheiden zijn, waardoor eventueel chemische stoffen van bijvoorbeeld een kankerbehandeling niet in de grond terecht komen.

De Wet op de Lijkbezorging houdt deze milieubewuste methode op dit moment tegen. De wet stelt dat er drie vormen van lijkbezorging zijn: begraven, cremeren of beschikbaarstelling aan de wetenschap. Van de Koolwijk: „Wij zouden in de toekomst graag zien dat die wet wordt aangepast.”