‘Oppassen dat het hier geen Venetië wordt’
Het gaat goed met het toerisme in ons land. Buitenlanders gaven hier vorig jaar maar liefst 21 miljard euro uit, een stijging van 7 procent. Vakantie vieren in eigen land is ook nog steeds populair. Nederlanders waren goed voor 45 miljard euro aan bestedingen, een groei van ruim 3 procent. Dit blijkt uit cijfers van het CBS. Verder waren er vorig jaar 641.000 arbeidsplaatsen in de toerismesector, een stijging met ruim 13.000. Daarmee is de branche goed voor 6,4 procent van het totaal aantal banen in Nederland. Kortom, de vlag kan uit. Maar niet bij iedereen.
‘Pretpark Amsterdam’
Zeker in Amsterdam zijn sommige mensen de de verstoorde balans tussen prettig wonen en het massatoerisme zat. „Toerisme hoort bij een stad als Amsterdam”, zegt Arjan Welles van ‘Pretpark Amsterdam’, een Facebookcommunity die de problemen rond de toegenomen toeristenstroom in de binnenstad aankaart. In 2016 kwamen er zo’n 17 miljoen mensen naar de hoofdstad, in 2008 was dit ruim 8 miljoen. Een verdubbeling in 5 jaar tijd. „Je kunt als gemeente dan niet toekijken, die stroom moet in goede banen worden geleid. Daar ontbreekt het aan. De binnenstad is maar 8 vierkante kilometer groot, maar alles zit daar wel.”
‘Pretpark Amsterdam’ denkt onder meer aan ruimere openingstijden voor de musea, zodat de bezoekers meer verspreid naar bijvoorbeeld het Rijksmuseum komen. „In Parijs kun je ook om negen uur ’s avonds naar het Louvre, waarom kan dat niet in Amsterdam?” Bij het Rijksmuseum, dat vorig jaar door 2,2 miljoen mensen bezocht werd, laat men desgevraagd weten dat het hanteren van verruimde openingstijden of timeslots ‘op dit moment niet aan de orde is’. „Het Rijksmuseum is alle dagen van het jaar open van 9 tot 17 uur en kan de bezoekersstromen heel goed aan”, aldus een woordvoerder. „Er staan hier zelden rijen.”
Deltaplan
Welles vindt dat de lasten van het toenemende toerisme door velen worden gedragen, maar dat de lusten maar voor weinigen zijn weggelegd. „Neem nu die cijfers over de werkgelegenheid. Om wat voor banen gaat het? Wat zijn de arbeidsvoorwaarden? In Amsterdam gaan ook nog eens veel banen niet per se naar Amsterdammers.”
Als de cijfers niet liegen, komen er in 2025 maar liefst 30 miljoen toeristen naar Amsterdam. „Ik mis een visie hoe de stad er straks uit moet zien”, aldus Welles. „Er moet een deltaplan komen hoe Amsterdam met de stroom toeristen om moet gaan. Er wordt nu veel gesproken over het spreiden van toeristen, maar dat is niet mogelijk. Om Zandvoort nu Amsterdam Beach te noemen en de Keukenhof Amsterdam Flowers, is belachelijk. Iemand die voor het eerst naar Amsterdam komt, wil naar het centrum. Als jij voor het eerst naar Parijs gaat wil je toch ook de Eiffeltoren zien?”
Dagjesmensen
Er zullen bepaalde groepen teleurgesteld moeten worden, stelt Welles. „Wat voor soort toerist willen we hier hebben? De mensen die hier overnachten, blijven eten en naar musea gaan of groepen zuipende Engelsen? En wat te denken wat de cruiseschepen die hier aanmeren allemaal uitspuwen? Dagjesmensen die drie uur in Amsterdam zijn en amper wat uitgeven, maar wel voor overlast zorgen. Ze hoeven zelfs geen toeristenbelasting te betalen. Daar moeten ze eens een marketingplan op los laten.”
Pretpark Amsterdam benadrukt ‘de toerist niet te haten’. „Zij kunnen er ook niks aan doen. Maar wij als Amsterdammers moeten wel met een plan komen, zodat het voor iedereen leuk blijft om in de stad te verblijven. Anders wordt de situatie onbeheersbaar zoals hij al is in bijvoorbeeld Venetië.”
Verhoging toeristenbelasting?
De gemeente Amsterdam benadrukt ‘de waarde van toerisme voor de economie en de werkgelegenheid’. Er wordt gewezen op recente maatregelen zoals het verhogen van het aantal handhavers, het op termijn verdwijnen van touringcars en cruiseschepen uit de binnenstad en de nieuwe afspraken die met Airbnb zijn gemaakt. Ook onderzoekt de gemeente of de toeristenbelasting verhoogd kan worden en of het juridisch mogelijk is om via het bestemmingsplan ervoor te zorgen dat niet alle winkels zich op toeristen richten.