Jeroen Haverkort Nieuws 30 aug 2017, 16:45

Leestijd: 3 minuten

De hadj is begonnen: wat je moet weten

In Mekka is de hadj begonnen. Wat moet je weten van de moslimbedevaart die zeven dagen duurt?

Wat zijn de rituelen?
Centraal in de pelgrimstocht staat de Kaäba, oftewel ‘het huis van God op Aarde’. De Kaäba is een vierkant en leeg gebouw dat midden op het plein staat van de Grote Moskee van Mekka. Op het gebouw ligt een zwart kleed met in goud geborduurde Koranteksten. Pelgrims lopen zeven keer om het gebouw heen. Dat gebeurt tegen de klok in, zodat het hart het dichtst bij het gebouw is. Verder wordt er water gedronken uit de Zamzam-bron. Die bron zou God beschikbaar hebben gemaakt voor Hagar, de vrouw van Abraham, toen zij met haar zoontje Ismaël door de woestijn zwierf en smeekte om water. En op de vlakte van Arafat, twintig kilometer buiten Mekka, kunnen pelgrims mediteren. Hier wordt ook de ‘generale repetitie’ voor de Dag des Oordeels gehouden. En in de stad Mina gooien de pelgrims stenen naar drie pilaren die symbool staan voor de duivel.

Nog even terug naar de Kaäba: waarom raken pelgrims daar een zwarte steen aan?
Volgens de verhalen was deze zwarte steen ooit wit, maar is die door de zonden van de mens zwart geworden. De meeste mensen willen die steen aanraken of kussen, maar voor sommige stromingen binnen de islam is de steen te heilig om aan te raken. Mensen die tot dergelijke stromingen behoren, steken bijvoorbeeld slechts verlangend een hand uit in de richting van de steen.

https://www.youtube.com/watch?v=aQliX9sUBsA

Wanneer wordt de hadj altijd gehouden?
De precieze startdatum verschilt per jaar, omdat de islamitische kalender wordt aangehouden. Deze kalender is gebaseerd op maanmaanden in plaats van een zonnejaar. In de laatste maand van de islamitische kalender, Dhul Hijjah, gaat de hadj van start.

Trek de hadj veel pelgrims?
Dat kun je wel stellen ja. In totaal komen jaarlijks ongeveer drie miljoen pelgrims, afkomstig uit 160 landen, naar Mekka. Ongeveer 1,7 miljoen pelgrims zijn volgens Saudische media afkomstig van buiten het koninkrijk, waaronder naar schatting van de Nederlandse ambassadeur in Saudi-Arabië vierduizend Nederlandse moslims. Het meerdaagse evenement geldt als een van de grootste religieuze manifestaties ter wereld. Zo’n honderdduizend man veiligheidspersoneel is ingezet om te zorgen voor een probleemloos verloop.

Wat een drukte, als dat maar goed gaat?
Die angst is zeker niet ongegrond. Ieder jaar worden er wel mensen vertrapt tijdens de hadj. Twee jaar geleden brak er paniek uit en kwamen 769 pelgrims om het leven. Niet-officiële cijfers gaan uit van tweeduizend doden. De meeste doden vallen niet in Mekka, maar bij Mina, een vallei buiten de stad waar de drie pilaren worden bekogeld. De Saoedische autoriteiten hebben de laatste jaren alles op alles gezet om de enorme stroom aan pelgrims in goede banen te leiden. Zo zijn in Mina de drie pilaren verbreed en kunnen de moslims vanaf zes verdiepingen tegelijk op de pilaren gooien.

Als het zo gevaarlijk is waarom ga je dan?
Iedere moslim wordt geacht de bedevaart minstens eenmaal in zijn leven te maken, mits ze daar fysiek en financieel toe in staat zijn. Een hadj-reis kost gemiddeld tussen de 2000 en 5000 euro. En dan moet je ook nog het geluk hebben dat je wordt ingeloot. Deze loting moet voorkomen dat er te veel pelgrims naar Mekka komen. De kans dat je wordt ingeloot kan in sommige gevallen erg klein zijn, dit is afhankelijk van je land van herkomst. Zo hebben de Saoedische autoriteiten een quotum ingesteld: slechts één op de duizend inwoners mag op hadj.

Bereiden sommige moslims zich voor op de hadj?
Ja, ze maken dan een ‘kleine’ bedevaart om in relatieve rust te wennen aan de rituelen. Bij deze zogenoemde oemrah bepaal je zelf wanneer je richting Mekka afreist.